بررسی صفات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد ماش تحت تأثیر کود نیتروژن و مگافول

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی‌ارشد، اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران

2 استادیار، گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبد کاووس، ایران

3 دانشیار، گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبد کاووس، ایران

چکیده

چکیده
سابقه و هدف
حبوبات با داشتن بیش از 20% پروتئین، نقش مهمی در تأمین پروتئین موردنیاز انسان به‌ویژه در کشورهایی که تولیدات دامی و محصولات کشاورزی آن‌ها کم است، دارا هستند. این محصولات در تغذیه‌ی انسان می‌توانند به‌عنوان یک مکمل غذایی با ارزش و مناسب در ترکیب با غلات محسوب شوند (مجنون حسینی، 1394). کشاورزان استان گلستان باید به کشت این گیاه مفید، با ارزش، با عملکرد بالا، زودرس، یکنواخت در رسیدگی و شرایط مناسب برای برداشت مکانیزه بعد از غلاتی مثل گندم به‌دلیل نیاز کم‌آبی این گیاه در تابستان و تناوب زراعی مناسب بپردازند.

مواد و روش‏ها
به‌منظور بررسی صفات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد ماش (.Vigna radiata L) تحت تأثیر کود شیمیایی نیتروژن و مگافول، آزمایشی در سال 1396 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبدکاووس اجرا شد. کود نیتروژن در چهار سطح شامل صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار و کود مگافول در سه سطح شامل عدم مصرف، مصرف یک لیتر و مصرف دو لیتر در هکتار بود. فاصله ردیف 50 و فاصله بوته روی ردیف 25 سانتی‎متر بود. در این بررسی طول بوته، ارتفاع اولین غلاف از سطح زمین، تعداد شاخه فرعی، ارتفاع اولین شاخه فرعی از سطح زمین، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته، وزن هزار دانه، شاخص برداشت و عملکرد دانه تعیین گردید.

یافته‏ها
نتایج نشان داد که اثر نیتروژن بر طول بوته و ارتفاع اولین غلاف در سطح پنج درصد و بر ارتفاع اولین شاخه، تعداد شاخه در بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته، وزن هزار دانه، شاخص برداشت و عملکرد دانه در سطح یک درصد معنی‏دار شد. اثر کود مگافول بر تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه در سطح پنج درصد و بر تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، شاخص برداشت و عملکرد دانه در سطح یک درصد معنی‌دار بود. بیشترین طول بوته (63/63 سانتی‌متر)، ارتفاع اولین شاخه از سطح زمین (14/34 میلی‌متر)، ارتفاع اولین غلاف از سطح زمین (95/8 سانتی‌متر)، تعداد شاخه در بوته (98/3 عدد)، تعداد غلاف در بوته (62/27 عدد)، تعداد دانه در غلاف (31/5 عدد)، تعداد دانه در بوته (4/148 عدد)، وزن هزار دانه (84/43 گرم)، شاخص برداشت (3/25%) و عملکرد دانه (4/820 کیلوگرم در هکتار) به تیمار مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار تعلق داشت. حداقل مقدار صفات فوق از تیمار عدم مصرف نیتروژن حاصل شد. با مصرف دو لیتر در هکتار مگافول بیشترین تعداد غلاف در بوته (48/26 عدد)، تعداد دانه در غلاف (23/5 عدد)، تعداد دانه در بوته (2/141 عدد)، وزن هزار دانه (02/43 گرم)، شاخص برداشت (54/25%) و عملکرد دانه (4/755 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد.

نتیجه‏گیری
مصرف نیتروژن و مگافول شرایط بهتری را برای رشد و تولید گیاه ماش فراهم کرد از اینرو بیشترین مقدار صفات مورد بررسی از مصرف مقدار بالای این دو کود به‌دست آمد. حداقل مقدار صفات نیز از تیمار عدم مصرف نیتروژن و همچنین عدم مصرف مگافول حاصل شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of morphological traits, yield and yield components of mung bean under nitrogen and megafol fertilizer

نویسندگان [English]

  • Mehdi Amerian 1
  • Ali Nakhzari Moghaddam 2
  • Abbas Biabani 3
  • Mehdi Mollashahi 2
1 M. Sc. of Agroecology, Gonbad Kavous University, Gonbad Kavous, Iran
2
3 Associate Professor of Plant Production Group, Gonbad Kavous University, Gonbad Kavous. Iran
چکیده [English]

Abstract
Background and objectives
Pulses with more than 20% protein, have an important role in providing the protein needed by humans especially in countries where livestock production and agricultural products are low. These products can be used in human nutrition as a valuable and suitable dietary supplement in combination with cereals (Majnoun Hoseini, 2015). In Golestan province, due to the positive role of mung bean in rotation, it should have a special place. Farmers of Golestan province should cultivate this useful, valuable, high-yielding, early maturing, uniform in maturity and suitable conditions for mechanized harvesting after grains such as wheat due to the low water needs of this plant in summer and proper crop rotation.

Materials and methods
In order to study traits of morphologic, yield and yield components of mung bean (Vigna radiata L.) under nitrogen and megafol fertilizer, a factorial experiment was conducted based on RCBD in three replications on research farm of Gonbad Kavous University in 2017. Nitrogen fertilizer was in four levels of 0, 50, 100 1nd 150 kg.h-1 and megafol fertilizer in three levels of 0, 1 liter and two liters.ha-1. Row spacing was 50 cm and plant on row 25 cm. In this experiment plant length, height of first pod from the ground, number of branch per plant, height of first branch from the ground, number of pod per plant, number of seed per pod, number of seed per plant, 1000-seed weight, plant yield and seed yield was determined.

Results
Results showed that effect of nitrogen on plant length and height of first pod from the ground at 5% level probability and on height of first branch from the ground, number of branch per plant, number of pod per plant, number of seed per pod, number of seed per plant, 1000-seed weight, plant yield and seed yield was significant at 1% level probability. Effect of megafol fertilizer on number of seed per pod and 1000-seed weight was significant at 5% level probability and on number of pod per plant, number of seed per plant, plant yield and seed yield was significant at 1% level probability. The maximum plant length (63.63cm), height of first branch from the ground (34.14 cm), height of first pod from the ground (8.95 cm), number of branch per plant (3.98), number of pod per plant (27.62), number of seed per pod (5.31), number of seed per plant (148.4), 1000-seed weight (43.84 gr), plant yield (6.51 gr) and seed yield (820.4 kg.h-1) was belonged to application of 150 kg.h-1 nitrogen. The minimum of traits was obtained from non application of nitrogen. Application of two liters.h-1 megafol produced the maximum number of pod per plant (26.48), number of seed per plant (141.2), 1000-seed weight (43.01gr), plant yield (6.2 gr) and seed yield (755.4 kg-1).

Conclusion
In addition, consumption of nitrogen and megafol created better conditions for growth and production of mung bean and so, the maximum of studied traits was obtained from high consumption of two fertilizers. The minimum of traits was obtained from non application of nitrogen and also non application of megafol.

کلیدواژه‌ها [English]

  • branch
  • Plant length
  • pod
  • seed yield
  1. 1.Aghjeli, A., Nakhzari Moghaddam, A., Rahemi Karizaki, A., and Gholamalipour Alamdari, E. 2018. Effect of supplemental irrigation and split nitrogen on quantity and quality of mung bean (Vigna radiata L.). Environ. Stresses Crop Sci. 11: 3. 591-602. (in Persian)

     2.Alami Milani, M., Amini, R., and Bandehagh, A. 2014. Effect of bio-fertilizers and combination with chemical fertilizers on grain yield and yield components of pinto bean (Phaseolus vulgaris L.). J. Agric. Sci. Sustain. Prod. 24: 4. 15-29. (in Persian)

    3.Asaduzzaman, M., Karim, M.F., Ullah, M.J., and Hasanuzzaman, M. 2008. Response to nitrogen and irrigation management of mungbean (Vigna radiata). Am-Eur. J. Sci. Res. 3: 1. 40-43.

    1. Caliskan, S., Ozkaya, I., Caliskan, M.E., and Arslan, M. 2008. The effects of nitrogen and iron fertilization on growth, yield and fertilizer use efficiency of soybean in a Mediterranean-type soil. Field Crops Res. 108: 2. 126-132.

    5.Cheraghi, S., and Pezeshkpour, P. 2013. Investigation the different tillage methods and foliar application of nitrogen on yield and quantitative traits of mung bean. J. Crop Physiol. 5: 19. 85-97. (in Persian)

    6.Alibakhshi, E., and Mirzakhani, M. 2016. Mixed cropping of legumes and maize by the use of urea. J. Crop Ecophysiol. 10: 3. 567-584. (in Persian)

    7.Fageria, N.K. 2016. The use of nutrients in crop plants. CRC press.

    8.Farnia, A., Azadi, A., and Nakhjavan, Sh. 2012. Investigation of the effect of nitrogen fertilizer application on morphological characteristics of mung bean. The first national conference on agriculture in difficult environmental conditions. May 10, Ramhormoz, Iran. 11 p. (in Persian)

    1. El-Aal, F.S.A., Shaheen, A.M., Ahmed, A.A., and Mahmoud, A.R. 2010. Effect of foliar application of urea and amino acids mixtures as antioxidants on growth, yield and characteristics of squash. Research J. Agric. Biol. Sci. 6: 5. 583-588.
    2. Golparvaran Agricultural Services Company. 2021. Megafol fertilizer. Available at: http://foroudi.blogfa.com/post/11.
    11. Jalilian, J., Khade, A., and Pirzad, A. 2014. Effect of Fe and Zn spraying on some characteristics of mungbean using chemical and organic fertilization. J. Crop Improv. 16: 3. 725-732. (in Persian)

    12.Loecke, T.D., Liebman, M., Cambardella, C.A., and Richard, T.L. 2004. Corn response to composting and time of application of solid swine manure. J. Agron. 96: 241-223.

    13.Majnoun Hoseini, N. 2015. Grain leume production (4th edi.). Tehran University Press. 284 p. (in Persian)

    14.Meena, S., Swaroop, N., and Dawson, J. 2016. Effect of integrated nutrient management on growth and yield of green gram (Vigna radiata L.). Agric. Sci. Digest. 36: 1. 63-65.

    15.Mirzakhani, M. 2018. Response of sufflower (Carthamus tinctorius L.) characteristics to time, rate and methods of nitrogen applications. J. Crop Ecophysiol. 4: 44. 875-888. (in Persian)

    16.Mohammadzadeh Alghou, M., Janmohammdi, M., and sabaghnia, N. 2019. Effects of sowing date and nutrition management as organic, chemical, biological and nanotropic in chickpea yield. Electron. J. Plant Prod. 11: 4. 55-70. (in Persian)

    17.Moradi, M., and Taleshi, K. 2018. Effect of manure and biological fertilizer on yield and yield components of mung bean cv. Gohar in Khorramabad region. Agroeco. J. 14: 4. 45-56. (in Persian)
    1. Nakhzari Mighaddam, A., Ghelichi, A., Biabani, A., and Taliee, F. 2020. The effect of nitrogen and irrigation interval on quantity traits and protein of mung bean genotypes (Vigna radiata L.) under non fixation of nitrogen. J. Crop Improv. 22: 2. 205-215. (in Persian)

    19.Nath, P., Nath, A., Nath, S., Kumar, V., and Prasad, K.M. 2015. Grain yield and economics of mungbean (Vigna radiata L.) as influenced by planting techniques, rhizobium inoculation and micronutrient levels. J. Food Leg. 28: 3. 256-258.

    1. Saeedipour, S. 2011. Effect of different nitrogen level on yield and yield components of two chickpea genotypes under Ahwaz conditions. J. Plant Prod. Sci. 2: 6. 43-51. (in Persian)

    21.Salehi, M., and safaiee, M. 2019. The effect of applying organic fertilizer with fish and shrimp origin on some quantitative and qualitative traits of Carthamus tinctorius L. Electron. J. of Plant Prod. 11: 4. 135-146. (in Persian)

    1. Salvagiotti, F., Cassman, K.G., Specht, J.E., Walters, D.T., Weiss, A., and Dobermann, A. 2008. Nitrogen uptake, fixation and response to fertilizer N in soybeans. Field Crops Res. 108: 1. 1-13.

    23.Samadi Firoozabad, B., and Farahani, I. 2013. Effect of planting date on seed yield and its components of mungbean (Vigna radiata L.) genotypes in Varamin Region in Iran. Seed Plant Prod. 2-29: 3. 387-401. (in Persian)

    24.Shekarchi, Sh. 2016. The effect of different amounts of nitrogen fertilizer on the growth and yield of mung bean. M.Sc. Thesis. Azad University of Rasht. 86 p. (in Persian)

    25.Sibi, M., Khazaie, H.R., and Nezami, A. 2016. The effect of concentration, time and applying instruction of seaweed extract on some morphological characteristics of rooextract on some morphological characteristics of root and shoots of safflower (Carthamus tinctorius L.)t and shoots of safflower (Carthamus tinctorius L.). Crop Physiol. J. 8: 29. 5-21. (in Persian)

    26.Sultana, Sh., Ullah, J., Karim, F., and Asaduzzaman. M. 2009. Response of mungbean to integrated nitrogen and weed managements. Am-Eur. J. Sci. Res. 2: 2. 104-108.

    27.Tehulis, N.S. 2011. Effects of NPS fertilizer rates on growth, yield components and yield of mungbean [Vigna radiata (L.) Wilczek] varieties under irrigation at Gewane, Northeastern Ethiopia. Haramaya University, 48 p.

    28.Ward, J.D, Redfearn, D.D., McCormick, M.E., and Cuomo G.J. 2001. Chemical composition, ensiling characteristics and apparent digestibility of summer annual forages in a subtropical double-cropping system with annual ryegrass. J. Dairy Sci. 84: 1. 177-182.