بررسی اثر دورهای مختلف آبیاری بر برخی خصوصیات زراعی هیبرید‏های داخلی و خارجی ذرت(Zea mays L.) در منطقه شمال خوزستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران

2 شرکت کشت و صنعت شهید بهشتی

چکیده

سابقه و هدف: یکی از جنبه‌های مدیریت به‌زراعی درکشت ذرت مانند هر محصول زراعی دیگر، تعیین رقم و دور آبیاری مناسب جهت استفاده از پتانسیل هر رقم می‏باشد. یکی از مشکلات در زراعت ذرت در منطقه شمال خوزستان، اطلاعات اندک کشاورزان از خصوصیات زراعی هیبریدهای ذرت کاشته شده در این مناطق می‏باشد و این عامل، تصمیم‌گیری کشاورزان را برای انتخاب هیبرید مناسب برای کشت با مشکل مواجه کرده است. از طرفی مصرف آب در زراعت ذرت بالا است بنابراین، پژوهش حاضر با هدف بررسی واکنش هیبریدهای داخلی و خارجی موجود ذرت به دورآبیاری در منطقه شمال خوزستان انجام شد.
مواد و روش‌ها: آزمایش به‌صورت اسپلیت پلات (کرت‌های خردشده) در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در سال 1394 انجام شد. عامل اصلی دور‏ آبیاری در سه سطح شامل 7، 14 و 21 روز یک‌بار که در مرحله گل‌دهی (ظهور گل تاجی یا تاسل) روی گیاه اعمال گردید و عامل فرعی هیبریدهای موجود در منطقه در 9 سطح شامل مغان 704، جوین 704، مبین 616، کارون 701، AS71، BC678، BC582، Simon، NS770 بودند. صفات اندازه‌گیری شده شامل عملکرد دانه، اجزای عملکرد دانه (تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در ردیف، وزن 1000 دانه)، ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، قطر بوته، طول بلال، طول و عرض برگ بلال بودند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که اثر دور آبیاری، هیبرید و اثر متقابل هیبرید × دور آبیاری بر عملکرد دانه، وزن 1000 دانه، تعداد دانه در ردیف بلال و طول بلال معنی‌دار شد. اثر هیبرید و اثر متقابل هیبرید × دور آبیاری بر تعداد ردیف دانه در بلال معنی‌دار بود. مقایسه میانگین اثر متقابل آبیاری و هیبرید بر عملکرد دانه نشان داد که هیبریدهای مغان 704 در دور آبیاری 7 روز (18/1 کیلوگرم در مترمربع) و دور آبیاری 14 روز (14/1 کیلوگرم در مترمربع)، هیبرید جوین 704 در دور آبیاری 7 روز (23/1 کیلوگرم در مترمربع)، هیبرید NS770 در دور آبیاری 7 روز (2/1 کیلوگرم در مترمربع) و دور آبیاری 14 روز (27/1 کیلوگرم در مترمربع)، هیبرید Simon در دور آبیاری 7 روز(15/1 کیلوگرم در متر مربع) و دور آبیاری 14 روز(2/1 کیلوگرم در متر مربع) دارای بیش‌ترین مقدار و هیبرید مبین در دور آبیاری 21 روز (54/0 کیلوگرم در مترمربع) و کارون 701 در دور آبیاری 21 روز(62/0 کیلوگرم در متر مربع) دارای کم‌ترین مقدار عملکرد دانه بودند. هیبرید مبین در دور آبیاری 7 روز دارای بیشترین تعداد ردیف دانه (9/14) و هیبرید simon در دور آبیاری 21 روز دارای کمترین مقدار (4/12) بود. هیبرید NS770 دارای بیشترین مقدار تعداد دانه در ردیف در دور آبیاری 14 روز (9/43) و 7 روز (6/42) و هیبرید مبین در دور آبیاری 21 روز (06/28) دارای کمترین مقدار بودند. هیبرید BC582 در دور آبیاری 14 و 21 روز دارای بیشترین طول بلال (به ترتیب 9/21 و 06/22 سانتیمتر) و هیبرید مبین در دور آبیاری 21 روز دارای کمترین مقدار (5/15سانتیمتر) بود. هیبرید Simon دارای بیشترین ارتفاع 16/260 سانتی‏متر، هیبرید مبین 616 دارای بیشترین تعداد برگ (6/15)، هیبرید Simon دارای بیشترین طول برگ (3/89 سانتی‏متر)، هیبرید BC678 دارای بیشترین عرض برگ (9 سانتی‏متر) بودند.
نتیجه‌گیری: می‌توان دورهای آبیاری بین 7 تا 14 روز را بعد از تاسل‎هی ذرت اعمال کرد و عملکرد دانه مشابه با دور آبیاری 7 روز به‌دست آورد ولی دور آبیاری بیش از 14 روز توصیه نمی‌گردد زیرا باعث کاهش معنی‌داری در عملکرد دانه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Evaluation of the effect of different irrigation intervals on some agronomic characteristics of domestic and foreign corn (Zea mays L.) hybrids in the region of north of Khuzestan

نویسنده [English]

  • ahmad nooshkam 1
1 daneshgah tehran
2
چکیده [English]

Background and objectives: one of the aspects of managing the maize, like any other crops, is determine the plant cultivar and irrigation interval for using the cultivar potential. one of the most important problems in corn cultivation in the northern region of Khuzestan is low information of farmers about grain yield and some agronomic characteristics of domestic and foreign corn hybrids in this region and this factor lead to difficulties in the decision of farmers to select suitable hybrids for cultivation. also water consumption is high in corn, thus this study was carried out to evaluate the reaction of domestic and foreign corn hybrids available in response to difefrent irrigation intervals.
Materials and Methods: This experiment was carried out on the basis of split-plot design in completely randomized block design with three replicates in 2015. Irrigation treatments in three levels includes 7, 14 and 21 day’s interval) as main-plot that applied in flowering(tassel emergence) and available hybrids in region in nine levels includes Moghan704, Jovin704, Mobin 616, Karoon 701, NS770, Simon, BC582, BC678 and AS71 as sub-plot were carried out. The characteristics measured were yield and grain yield components (number of kernel rows, number of kernels per row, 1000-kernel weight), plant height, number of leaves per plant, plant diameter, length and width of ear leaf, ear length.
Results: Results showed that the effect of irrigation treatments, hybrid and irrigation×hybrid interactions on grain yield, 1000-kernel weight, ear length and number of kernels per row was significant. The effect of hybrid and irrigation×hybrid interaction on number of kernel rows was significant. Mean comparison of irrigation×hybrid interactions on grain yield showed that the highest amount of grain yield was observed in Moghan704 in 7 day (1.18 kg/m2) and 14 day (1.14 kg/m2) intervals, Jovin 704(1.23 kg/m2) in 7 day intervals, Simon in 7day (1.15 kg/m2) and 14 day(1.2 kg/m2) and NS770 in 7 (1.2 kg/m2)and 14(1.27 kg/m2) day interval and the lowest amount of grain yield was observed in Mobin 616 in 21 day interval(0.54 kg/m2) and Karoon 701 in 21 day intervals(0.62 kg/m2). Mobin616 hybrid had the highest number of kernel rows in 7 day intervals (14.9) and Simon had the lowest amount in 21 day interval (12.4). NS770 had the highest number of kernels per row in 14 day intervals (43.9)) and Mobin616 had the lowest amount in 21 day interval (28.06). BC582 hybrid had the highest ear length in 14 (21.9) and 21 day intervals (22.06) and Mobin616 had the lowest amount in 21 day interval (15.5). Simon had the highest plant height (260.16 cm). Mobin hybrid had the highest leaf number (15.6). Simon hybrid had the highest leaf length (89.3 cm). In terms of leaf width, BC678 had the highest amount (9 cm).
Conclusions: 7-14 days irrigation interval can be applied after corn tasseling and achieved grain yield similar to 7 days. But irrigation interval more than 14 days is not recommended because cause a significant decrease in the grain yield.

کلیدواژه‌ها [English]

  • corn
  • irrigation interval
  • domestic and foreign hybrid
  • Grain yield
1.Afarinesh, A., Fathi, Gh., Chogan, R., Siadat, A., Alami Said, Kh., and Ashrafizadeh, S. 2015.
Evaluation of drought stress and soil density on some agronomic characteristics of corn (Zea
mays L.). J. Plant Prod., 38: 13-24. (In Persian)
2.Ashofteh Biraghi, M., Khavari Khorasani, S., Mostafavi, Kh., Golpashi, M., and Alizadeh, A.
2012. Study on grain yield and related traits in new corn (Zea mays L.) hybrid varieties using
statistical multivariate analysis. J. Agron. Plant breed., 7: 97-116. (In Persian)
3.Baghalian, K., Abdoshah, Sh., Khalighi-Sigaroodi, F., and Paknejad, F. 2011. Physiological
and phytochemical response to drought stress of German chamomile (Matricaria recutita
L.). Plant. Physiol. Biochem., 49: 201-207.
4.Cakir, R. 2004. Effect of water stress at different development stages on vegetative and
reproductive growth of corn. Field Crops Res., 89: 1-16.
5.Ehteshami, S.M.R., Ebrahimi, P., and Zand, B. 2013. Investigation of quantitative and
qualitative characteristics of forage corn genotypes in Varamin region. Elec. J. Crop Prod., 5:
19-38. (In Persian)
6.Estakhr, A., and Chogan, R. 2007. Study the yield, yield components and their correlation in
foreign and domestic corn hybrids. Iran. J. Agric. Sci., 37: 85-91. (In Persian)
7.Estakhr, A., and Dehghanpoor, Z. 2011. Determination of the suitable planting date for new
early maturity maize hybrids in second cropping in temperate regions in Fars Province. J.
Seed and Plant Prod., 26: 169-191. (In Persian)
8.Fazel, M.A., Lack, S., and Nasab, M.S. 2013. The Efefct of Irrigation-off at some Growth
Stages on Remobilization of Dry Matter and Yield of Corn Hybrids. Int. J. Agri Crop Sci., 5:
2372.
9.Ghatavi, H., Moafporian, G.R., and Bohrani, A. 2012. Efefct of Zinc Sulfate Spraying and
Irrigation interval on yield, yield component and Protein content of corn. J. Plant
Ecophysiol., 4: 37-48. (In Persian)
10.Khajepoor, M.R. 2014. Cereal Crops. Esfahan University Jihad Press., 783p. (In Persian)
11.Koochaki, A.R., and Khajeh hoseini, M. 2012. Modern Agronomy, Jahad University of
Mashhad Press., 712p. (In Persian)
12.Majidian, M., and Esfahani, M. 2014. Efefct of planting date on yield and some agronomic
charactristics of six forage corn hybrids in climatic conditions of Gillan province. J. Crop
Prod. Proc., 3: 57-69. (In Persian)
13.Majnoun Hoseni, N. 2012. Cereal Crops (Cultivation and production). Tehran University
Press., 224p. (In Persian)
14.Moser, S.B., Efil, B., Jampatong, S., and Stamp, P. 2006. Efefcts of pre-anthesis drought,
nitrogen efrtilizer rate, and variety on grain yield, yield components, and harvest index of
tropical maize. Agric. Water Manag., 81: 41-58.
15.Said-Al, Ahl., H.A.H., Omer, E.A., and Naguib, N.Y. 2009. Efefct of water stress and
nitrogen efrtilizer on herb and essential oil of oregano. Int. Agro. physics., 23: 269-275.
16.Zinali, H., Nasr Abadi, A., Hoseinzadeh, H., Chogan, R., and Sabokdast, M. 2006. Factor
analysis in Grain hybrids of corn. Iran. J. Agric. Sci., 36: 895-902. (In Persian)