بررسی اثر تاریخ و تراکم کاشت بر گیاه کینوا در شرایط شور و دیم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی‌ارشد، گروه زراعت، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران،

2 استاد، گروه زراعت، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران،

3 استادیار، مرکز ملی تحقیقات شوری، یزد،

4 دانشیار، گروه زراعت، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران،

چکیده

سابقه و هدف: در اقصا نقاط زمین اراضی با شوری بالا وجود دارد و اغلب این اراضی به دلیل عدم شناخت ارقام مقاوم، بایر و یا بلا استفاده از دید زراعی تلقی شده‌اند. گیاه کینوا ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪای در ﺑﺮاﺑـﺮ ﻃﻴـﻒ وﺳـﻴﻌﻰ از ﺗـﻨﺶﻫـﺎی ﻏﻴـﺮ زﻧﺪه از ﻗﺒﻴﻞ ﺳﺮﻣﺎ، ﺷﻮری و آﺑﻰ از ﺧﻮد ﻧﺸـﺎن ﻣـﻰدﻫـﺪ هم‌چنین این گیاه با توجه به اینکه ﺳﺮﺷﺎر از ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ اﺳﺖ می‌تواند جایگزین مناسبی برای برنج و گندم باشد. لازم است مطالعات بر روی گیاهانی از این دست در شرایط بحرانی (خاک شور و کشت دیم) بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. در این تحقیق اثر تاریخ کشت و تراکم در شرایط دیم و خاک شور بر عملکردگیاه کینوا مورد بررسی قرار گرفت.
مواد و روش‌ها: در این تحقیق آزمایشی به صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کاملا تـصادفی با سه تـکرار در سال زراعی98 - 1397 در یکی از مزارع شهرستان گمیشان واقع در استان گلستان انجام شد. فاکتور اصلی شامل سه تاریخ کاشت (15 بهمن، 15 اسفند و 15 فروردین) و فاکتور فرعی شامل سه تراکم (60، 80، 100 و 120 بوته در متر مربع) بود. برای تعیین طول مراحل رشدی و وزن خشک و انجام آنالیز، نمونه برداری از بوته‌ها بصورت دو هفته یک‌بار انجام شد. عملکرد نهایی نیز از خطوط میانی هر کرت تعیین شد. در طول فصل رشد از تاریخ‌های مهم فنولوژی گیاه مثل زمان شروع سبز شدن، استقرار کامل بوته، گلدهی، دانه‌بندی، پر شدن دانه و رسیدگی برداشت به تفکیک تیمارهای مختلف یادداشت برداری شد در پایان داده‏های بدست آمده توسط نرم افزار آماری SAS مورد تجزیه قرار گرفته و میانگین داده‌ها بر اساس آزمون LSD مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان دهنده تاثیر معنی‌دار تاریخ کاشـت بـر ارتفاع بوته، تعداد دانه‌ در پانیکول و وزن خشک بوته و وزن‌هزاردانه درسطح 1 درصد و وزن پانیکول، تعداد دانه شاخه‌ها در سطح معنی‌داری 5 درصد بود. بیشترین مقادیر این صفات عملکردی در تاریخ کـاشت 15 بهمن ماه حاصل شد و تـاریخ کاشت‌ فروردین دارای پایین‌ترین مقادیر صفات مذکور بود. ارتفاع بوته، تعداد دانه‌ در پانیکول و وزن خشک بوته به‌صورت معنـی‌داری تحت تأثیر فاکتـور تراکم بوته قرار گرفت. کلیه اثرات متقابل ایـن دو فاکتـور نیز تأثیر معنی‌داری بر صفات اندازه‌گیری شده داشتند. اغلب عملکردها در تراکم‌های 60 و 80 بوته در متر مربع بطور معنی‌داری بیشتر از مقدار این صفت در دیگر تراکم‌های کاشت بود. نتایج این تحقیق نشان داد 15 بهمن بهتـرین تاریخ کاشـت کینوا نسبت بـه سایر تاریخ‌های مورد بررسی در شرایـط جوی و خاک‌های زراعی منطقه گمیشان بوده و تـراکم 80 بوته در متر مربع به دلیل دارا بودن بیشترین تراکم بدون کاهش عملکرد نسبت به سایر تراکم ها مطلوبتر می‌باشد.
نتیجه‌گیری: باتوجه به مقاومت بالای کینوا در برابر تنش‌های خشکی و شوری و عملکرد مناسب، می‌توان کشت این گیاه را به عنوان یک محصول استراتژیک به کشاورزان پیشنهاد داد. از نتایج این تحقیق می‌توان چنین نتیجه گرفت که 15 بهمن بهتـرین تاریخ کاشـت کینوا در شرایط خاک شور و کشت دیم، نسبت بـه سایر تاریخ‌های مورد بررسی در شرایـط آب و هـوایـی گمیشان بوده و تاخیر در کشت کاهش قابل‌ملاحظه‌ای را در رابطه با صفات مورد مطالعه سبب می‌شود. هم‌چنین تراکم 80 بوته در متر مربع، با توجه به اینکه در اغلب صفات مورد بررسی باعث افزایش عملکرد شده‌است به عنوان مطلوب‌ترین تراکم در شرایط این تحقیق معرفی می‌گردد. البته ناگفته نماند جهت تأیید این یافته‌ها لازم است این آزمایش در سال دیگر مورد بررسی قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of the effect of planting date and density on quinoa in saline and rainfed conditions

نویسندگان [English]

  • Abdolrazagh Etebari 1
  • Serollah Galeshi 2
  • Amin Anagholi 3
  • Benyamin Torabi 4
1 MSc student, Department of Agronomy, Faculty of Plant Production, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran,
2 Professor, Department of Agronomy, Faculty of Plant Production, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran,
3 Assistant Professor, National Salinity Research Center, Yazd, Iran
4 Associate Professor, Department of Agronomy, Faculty of Plant Production, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran
چکیده [English]

History and Purpose
All over the world, there are high salinity lands and most of those considered as an arid or useless lands (from agriculture aspect) for lack of knowledge about resistant varieties. Quinoa plant indicate significant resistance to wide range of Abiotic stress such as salinity and cold. Also this plant is protein-rich and can be a good alternative to rice and wheat. It is necessary to study about this kind of plants in the critical condition (saline soil & dry farming) more than ever. In this paper we investigate about the impact of date of planting and density in dry farming and saline soil on quinoa plant yield.
Materials and Methods
In this study, the experiment, split plot design in completely randomized block base format with three repetition in the crop year 2019 (1397- 98) was performed in one of the farms of Gomishan city, Golestan province. Main factor consists of three planting date (February 4, March 6, April 4) and subsidiary factor has three density (60, 80, 100 and 120 plants per m^2). To determine the length of growth stages and dry weight and doing analysis, Sampling was done once in every two weeks. Final yield is determined by split middle line. during the growth season the important dates of plant phenology such as time for emergence & seedling development, physiological maturity, flowering and grain development divided by different treatment notes were taken. lastly, data obtained were analyzed by statistical software SAS and average data evaluated by LSD test.
Findings
The results indicate significant impact of planting date on plant height, number of seeds per panicle, dry weight of the plant and weight of one thousand seeds significance 1 percent level and weight of panicle, number of seeds of branch were at significance 5 percent level. Maximum values of this functional traits was obtained in planting date february 4. and planting date March 6 has the lowest values of these traits. plant height, number of seeds per panicle, wet and dry weight of the plant significantly affected by density factor. all interactions of both factor had huge impact on measured traits. most yields in 60 and 80 density plants per m^2 were significantly more than this trait's value in other planting density. results of this study indicate that february 4 was the best quinoa planting date (in comparison to other reviewed planting dates) for Gomishan and its condition, also 80 density plants per m^2 (high density without any decreased yield) is the most suitable for there.
Conclusion
Due to the quinoa high resistance to drought and salt stress as well as appropriate performance, as a strategic product could be recommended to farmers. by the results of this paper we can conclude that february 4 is the best planting date for saline soil and dry farming. delay to cultivation has a significant decrease in reviewed traits. moreover, because 80 density plants per m^2 increased the plant yield in most traits, then it could be considered as a most appropriate density to this study condition. however to confirm this findings it is necessary to check this experiment another year.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Planting Date
  • Density
  • Quinoa
  • Grain yield
1.Jacobsen, S.E. 1998. Developmental Stability of quinoa under European conditions. Ind. Crops Prod. 7: 169-174.
2.Sepahvand, N.A., Tavazoa, M. and Kohbazi, M. 2010. Quinoa valuable plant for alimentary security and adaptation agricultural in Iran. 11th National Iranian Crop Science Congress. 24-26 Jul. Tehran. (In Persian)
3.Matiasevich, S.B., Castellion, M.L., Maldonado, S.B. and Buera, M.P. 2006. Water dependent thermal transition in quinoa embroys. Thermochim. Acta. 448: 117-122.
4.García-Parra, M.A., García-Molano, J. and Deaquiz-Oyola, Y. 2019. Physiological performance of quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) under agricultural climatic conditions in Boyaca, Colombia. Agron Colomb. 37: 2. 144-152.
5.Weiner, J., Griepentorg, H.W. and Kristensen, L. 2001. Suppression of weed by spring wheat (Triticum aestivum) increases with crop density and spatial uniformity. J. Appl. Ecol. 38: 784-790.
6.Salehi, M. 2020. Comparision of yield and yield components in different quinoa lines in autumn rainfed cropping at Gorgan. J. Crop Prod. 13: 1. 17-30. (In Persian)
7.Khajehpour, M.R. Principle and fundamentals of crop production. Third Edition. Jahad Daneshgahi Press, Esfehan. 654 p.
8.Mazaheri, D. 2000. Mixed farming. Tehran University Press. 262 p. (in Persian)
9.Nurse, R.E., Obeid, K. and Page, E.R. 2016. Optimal planting date, row width, and critical weed-free period for grain amaranth and quinoa grown in Ontario, Canada. Can J. Plant Sci. 96: 360-366.
10.Mostafaei, M., Jami Al-Ahmadi, M., Salehi, M. and Shahidi, A. 2018. Effect of different irrigation and density levels on functional properties of quinoa plant. 1st National Congress on the New Opportunities for Production and Employment in Agriculture Sector of Eastern Iran. 14 Feb, Birjand, Iran. 153 p. (In Persian)
11.Dadkhah, A., Kafi, M. and Rasam, Gh. 2009. The effect of planting date and plant density on growth traits, yield quality and quantity of Matricaria (Matricaria chamomilla). J. Hortic. Sci. 23: 2. 100-107.
12.Siadat, S.A., Modhej, A. and Esfahani, M. 2013. Cereals production. Jahad Daneshgahi Mashhad Press. (In Persian)
13.Sepahvand, N. and Sheikh, F. 2011. Familiarity with the new quinoa plant. National Conference on Natural Products and Medicinal Plants. 4-5 Oct. Bojnourd. (In Persian)
14.Hasanzadeh, H., Shakerdargah, GH. and Darjani, F. 2014. Determine the best planting date of quinoa in the coastal strip south of Iran. 1st Symposium in New Topics in Horticultural Sciences. 19-20 Nov. Jahrom. (In Persian)
15.Tavoosi, M. and Sepahvand, N.A. 2014. The effect of different sowing dates on yield, and phenological and morphological characteristics of different genotypes of quinoa, a new plant, in Khuzestan. 1st International and 13th Iranian Genetics Congress. 24-26 May. Tehran, Iran. (In Persian)
16.Mamedi, A., Tavakkol Afshari, R., Sepahvand, N.A. and Oweyse, M. 2016. Evaluation of various temperatures on Quinoa plant seeds under salinity stress. Ir. J. Filed Crop Sci. 46: 4. 583-590. (In Persian)
17.Nezami, A. and Bagheri, A. 2005. Responsiveness of cold tolerant chickpea characteristics in fall and spring planting: I- phenology and morphology. Ir. J. Field Crops Res. 3: 143-155. (In Persian)
18.Samadzadeh, A.R., Zamani, G.H.R. and Fallahi, H.R. 2020. Possibility of quinoa production under South Khorasan climatic condition as affected by planting densities and sowing dates. Appl. Res. Field Crops. 33: 1. 82-104 (in Persian)
19.Jamshidi, M., Ahmadi-Ashtiani, H.R., Rezazadeh, Sh., Fathiazad, F., Mazandarani, M. and Khaki, A. 2010. Study on phenolics and antioxidant activity of some selected plant of Mazandaran province. J. Med. Plants. 9: 34. 177-182. (In Persian)