تاثیر محلول‌پاشی برگی کود رویش نو بر عملکرد و خصوصیات فیزیولوژیکی برنج رقم هاشمی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس

2 عضو هیات علمی بخش اصلاح بذر- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی- موسسه تحقیقات برنج کشور معاونت مازندران

3 استادیار، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس

چکیده

سابقه و هدف: محلول‌پاشی کودی روشی موثر جهت بهبود رشد و توان گیاهان زراعی، از طریق جذب سریع و سرعت بخشیدن به انتقال عناصر جذب شده از برگ‌ها به اندام‌های مختلف، می‌باشد. برنج (Oryza sativa L.)، پس از گندم، به عنوان مهم‌ترین محصول زراعی کشور به شمار رفته و جایگاه ویژه‌ای در سبد غذایی مردم دارد. افزایش تولید برنج نیازمند اصلاح و معرفی ارقام پرمحصول و اعمال مدیریت‌های زراعی به‌ویژه تغذیه مناسب است. این آزمایش به منظور بررسی تاثیر محلول‌پاشی برگی کود مایع رویش نو حاوی عناصر NPK و میکرو شامل بر، آهن، روی، مس و منیزیم بر عملکرد، اجزای عملکرد و خصوصیات زراعی برنج، انجام گردید.
مواد و روش: این آزمایش در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار روی برنج رقم هاشمی در دو سال زراعی 1396 و 1397 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل T0- شاهد (بدون مصرف کود)، T1- مصرف کود پایه (NPK)، T2- محلول‌پاشی با غلظت 2 در هزار کود رویش نو بدون مصرف کود پایه ، T3- محلول‌پاشی با غلظت 2 در هزار یکبار (در هفته اول پس از نشاکاری) به همراه کود پایه، T4- محلول‌پاشی دوبار با غلظت 2 در هزار به همراه کود پایه، T5- محلول‌پاشی سه‌بار با غلظت 2 در هزار به همراه کود پایه، T6- محلول‌پاشی چهاربار با غلظت 2 در هزار به همراه کود پایه، T7- محلول‌پاشی پنج‌بار با غلظت 2 در هزار به همراه کود پایه بودند. صفات اندازه‌گیری شده شامل طول خوشه، ارتفاع بوته، تعداد پنجه، سطح برگ پرچم، طول برگ پرچم، وزن تر و خشک بوته، تعداد دانه، درصد دانه پر، عملکرد، شاخص برداشت، میزان کلروفیل کل، کلروفیل a، کلروفیل b، کاروتنوئید، عدد SPAD، و شاخص رنگ برگ بودند.
یافته‌ها: اثر تیمارهای کودی بر تمامی صفات مورد مطالعه به جز طول خوشه، وزن خشک و وزن تر بوته معنی‌دار بود. استفاده از محلول‌پاشی باعث افزایش کلروفیل و تیره‌تر شدن رنگ برگ‌ها شد. در این آزمایش کود پایه توانست میزان SPAD را به مقدار حداقل لازم بحرانی (37) برساند، اما محلول‌پاشی به همراه کود پایه باعث افزایش بیشتر مقدار SPAD (بالاتر از 40) گردید. تمامی تیمارهای محلول‌پاشی برگی تعداد دانه‌های پر را به صورت معنی‌داری افزایش دادند. وزن هزاردانه نیز با محلول‌پاشی افزایش محسوسی پیدا کرد و از 1/25 گرم در شاهد بدون محلول‌پاشی تا 0/29 گرم در تیمار 2 بار محلول‌پاشی در حضور کود پایه افزایش یافت. در این بررسی محلول‌پاشی برگی کود رویش نو تاثیرات مثبتی بر عملکرد دانه، درصد دانه پر، وزن هزاردانه، طول خوشه، میزان کلروفیل برگ، شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک نشان داد. بهترین عملکرد دانه (0/4156 کیلوگرم در هکتار) در ترکیب تیماری شامل دوبار (T4) محلول‌پاشی با غلظت 2 در هزار در حضور کود پایه به دست آمد.
نتیجه‌گیری: محلول‌پاشی کودی با افزایش فراهمی مواد غذایی و افزایش میزان کلروفیل توانست رشد کلی گیاه و میزان عملکرد آن را افزایش دهد. نکته مهم این آزمایش اثبات تاثیر مثبت محلول‌پاشی برگی بر افزایش عملکرد در حضور کود پایه بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Foliar spray of Rooyesh-No fertilizer on yield and agronomic characteristics of rice cv Hashemi

نویسندگان [English]

  • Behrooz Ehsani 1
  • Alireza Nabipour 2
  • Tofigh Ahmadi 3
  • Amir Abbas Mousavi 3
1 PhD Student, Islamic Azad University, Chaloos Branch
2 Faculty member- Agricultural Research Education and Extension Organization- Rice Research Institute of Iran, Mazandaran Deputy
3 Assistant professor, Islamic Azad University, Chaloos Branch
چکیده [English]

Background and objectives: Foliar spray of fertilizers is an effective fertilizing method for enhancing growth in plants through fast absorption and speeding the transport of assimilates from leaves to the reproductive organs. Rice (Oryza sativa L.) after wheat is the most important crop in Iran and has a special place in people's food basket. Increasing rice production needs the development and release of high yielding cultivars and management of agricultural practices especially proper fertilizer application. This experiment was aimed to evaluate the effect of foliar spray of Rooyesh-No liquid fertilizer on yield, yield components and agronomic characteristics of rice cv 'Hashemi'.
Materials and methods: This experiment was carried out as a randomized complete block design with three replications using in 2017 and 2018. Fertilizer treatments included T0: control (No fertilizers applied), T1: application of base fertilizers: (NPK), T2: one-time foliar application of liquid fertilizer with no application of base fertilizers, T3, T4, T5, T6, T7 one, two, three, four and five times application of fertilizer +NPK, respectively. Measured parameters were panicle length, plant height, number of tillers, flag leaf area, length of flag leaf, plant dry plant weight, number of grains, percent of filled grains, yield, harvest index, total chlorophyll content, chlorophyll a and b content, carotene, SPAD value and leaf color.
Results: foliar spray of fertilizer had a significant effect on all of the studied traits except for panicle length, and plant dry weight. Foliar spray resulted in darker leaves which was attributed to increase in chlorophyll content. Although application of base fertilizer could provide critical SPAD value (37), but foliar spray increased the SPAD values to higher than 40. Foliar spray also increased the number of filled grains. Thousand grain weight was also higher with foliar spray and reached from 25.1g in T0 (no fertilizer treatment) to 29.0g in two times spray treatment (T4). In this experiment foliar spray had positive effects on grain yield, percent of filled grain, 1000 grain weight, SPAD number, leaf chlorophyll content, leaf color, harvest index and plant biomass. Highest grain yield (4156.0 kg/ha) and performance were observed with two-times foliar application of fertilizer (T4).
Conclusion: Foliar spray increased overall plant growth and grain yield through fast absorption of nutrients and increase of chlorophyll content. An important finding of this experiment was the confirmation of the positive effect of liquid fertilizers even in the presence of base fertilizers.
Keywords: Yield, Grain filling, Plant nutrition, Fertilizer spray

کلیدواژه‌ها [English]

  • Yield
  • Grain filling
  • Plant nutrition
  • Fertilizer spray

مراجع

  1. Alcantara, J.M., Banayo, N.P.M.C., and Santa Cruz, P.C. 2010. Appropriate timing of foliar fertilizer application as part of cost-reducing nutrient management strategy in lowland rice production. Philippine J Crop Sci. 35:114.
  2. Arnon, A.N. 1967. Method of extraction of chlorophyll in the plants. Agron. J. 23: 112-121.
  3. Chenard, C.H., Kopsell, D.A., and Kopsell, D.E. 2005. Nitrogen concentration affects nutrient and carotenoid accumulation in parsley. J. Plant Nut 28: 2. 285-297.
  4. Dehaghi, M., Amini Agahi, K., and Kiani, S. 2018. Agromorphological response of rice (Oryza sativa) to foliar application of potassium silicate. Biharean Biologist. 12: 1. 33-36.
  5. Deng, F., Wang, L., Ren, W.J., Mei, X.F., and Li, S.X. 2015. Optimized nitrogen managements and poly aspartic acid urea improved dry matter production and yield of Indica hybrid rice. Soil Till. Res.145: 1-9.
  6. Elisa Azura, A., Shamshuddin, J., and Fauziah, C.I. 2011. Root elongation, root surface area and organic acid exudation by rice seedling under Al3+ and/or H+ stress. American J. Agr. Biol. Sci. 6: 3. 324-331.
  7. Fang, Y., Wang, L., Xin, Z., Zhao, L., An, X., and Hu, Q. 2008. Effect of foliar application of zinc, selenium, and iron fertilizers on nutrients concentration and yield of rice grain in China. J Agric. Food Chem. 56: 6. 2079-2084.
  8. Ghoneim, A. M. 2016. Effect of different methods of Zn application on rice growth, yield and nutrients dynamics in plant and soil. J Agr Res. Int. 6: 2. 1-9.
  9. 1996. Standard evaluation system for rice (4th edition). IRRI. Manila. Philippines
  10. Jifon, J., and Lester, G. 2009. Foliar potassium fertilization improves fruit quality of field-grown muskmelon on calcareous soils in south Texas. J. Sci. Food Agric. 89: 2452-2460.
  11. Jothi, M., Keerthana, P., Gomathi, S., Priya, B., Ramesh, T., and Rathika, S. 2019. Effect of foliar spray of potassium on rice under sodic soil. Farma Innov. J. 8: 8. 244-247.
  12. Kavitha, M.P., Ganesaraja, V., and Paulpandi, V.K. 2008. Effect of foliar spraying of sea weed extract on growth and yield of rice (Oryza sativa). Agr. Sci. Digest. 28: 2. 150-156.
  13. Ladha, J.K., Pathak, H., Krupnik, T.J., Six, J., and van Kessel, C. 2005. Efficiency of fertilizer nitrogen in cereal production: retrospects and prospects. Adv. Agron. 87: 85-156.
  14. Li, Y.C., Alva, A.K., Calvert, D.V., and Zhang, M. 1998. A rapid nondestructive technique to predict leaf nitrogen status of grapefruit tree with various nitrogen fertilization practices. Hort. Technol. 8: 1. 81-86.
  15. Liu, Y., Ding, Y.F., Wang, Q.S., Meng, D.X., and Wang, S.H. 2011. Effects of nitrogen and 6-benzylaminopurine on rice tiller bud growth and changes in endogenous hormones and nitrogen. Crop Sci.51: 2. 786-792.
  16. Madani Rad, M. 2015. Changes in agricultural inputs market of Iran (Chemical fertilizers). Agricultural Planning, Economic and Rural Development Research Institute (APERDRI), Ministry of Agriculture-Jahad, Tehran, Iran. (RP-94-41). (In Persian)
  17. Mohammadian, M., Soodaee Mashaee, S., and Karbalaee, M. T. Foliar application effects of micro, macro nutrients and growth promoting fertilizers (produced by Elfer Co.) on yield and yield components of rice. Final Report No. 89/768. Rice Research Institute of Iran. (In Persian)
  18. Nahvi, M., and Sabouri, H. 2009. Determination of best method of partitioning N fertilizer by using leaf color chart (LCC) and chlorophyll meter (SPAD) in rice. Electronic J. Crop Prod. 2: 3. 55-68. (In Persian)
  19. Noreen, S., Fatima, Z., Ahmad, S., and Ashraf, M. 2018. Foliar application of micronutrients in mitigating abiotic stress in crop plants. In: Hasanuzzaman, M., Fujita, M., Oku, H., Nahar, K., and Hawrylak-Nowak, B. (eds), Plant nutrients and abiotic stress tolerance. Singapore: Springer, 95-117.
  20. Ntanson, D.A., and Koutroubas, S.D. 2002. Dry matter and N accumulation and translocation for Indica and Japonica rice under Mediterranean conditions. Field Crops Res. 74: 1. 93-101.
  21. Peng, S., Cassman, K.G., and Kropff, M.J. 1995. Relationship between leaf photosynthesis and nitrogen content of field-grown rice in tropics. Crop Sci. 35: 6. 1627-1630.
  22. Rajasekar, M., Udhaya-Nandhini, D., and Suganthi, S. 2017. Supplementation of mineral nutrients through foliar spray-a review. Int. J. Curr. Microbiol Appl. Sci. 6: 3. 2504-2513.
  23. Rao, R., Li, Y., Bryan, H.H., Reed, S.T., and D’Ambrosio, F. 2002. Assessment of foliar sprays to alleviate flooding injury in corn (Zea mays). Proceedings of the Florida State Horticultural Society. 115: 208-211.
  24. Sarandón, S.J., and Asborno, M.D. 1996. Foliar urea spraying in rice (Oryza sativa). effects of time of application on grain yield and protein content. Cereal Res. Commun. 24: 4. 507-514.
  25. Sharief, A.E., El-Kalla, S.E., El-Kassaby, A.T., Ghonema, M.H., and Abdo, G.M. Q. 2006. Effect of bio-chemical fertilization and times of nutrient foliar application on growth, yield and yield components of rice. J Agron. 5: 2. 212-219.
  26. Shaygany, J., Peivandy, N., and Ghasemi, S.H. 2012. Increased yield of direct seeded rice (Oryza sativa) by foliar fertilization through multi-component fertilizers. Arch. Agron. Soil Sci. 58: 10. 1091-1098.
  27. Son, T.T., Anh, L.X., Ronen, Y., and Holwerda, H.T. 2012. Foliar potassium nitrate application for paddy rice. Better Crops. 96: 1. 29-31.
  28. Surekha, Y.P, Radhakrishnan, V.V., and Mohanan, K.V. 2016. The importance of optimum tillering in rice–an overview. South Indian J. Biol. Sci. 2: 1. 125-127.
  29. 2020. Rice yearbook: world supply, utilization, and trade. http://www.ers.usda.gov/data-products/rice-yearbook.aspx
  30. Wang, Y., Lu, J., Ren, T., Hussain, S., Guo, C., Wang, S., Cong, R., and Li, X. 2017. Effects of nitrogen and tiller type on grain yield and physiological responses in rice. AoB Plants. 9: 2. plx012.
  31. Weinbaum, S.A., Brown, P.H., and Johnson R.S. 2002. Application of selected macronutrients (N, K) in deciduous orchards: physiological and agro-technical perspectives. Acta Hortic. 594: 59-64.
  32. Yarnia M., Farajzadeh, E., Rezaie, F., Ahmadzadeh, V., and Nobari, N. Effect of micro elements application method on monogerm sugarbeet cv. Rasul production. J. Crop Ecophysiol.3: 10. 25-38. (In Persian)
  33. Zhang, J., Wang, M., Wu, L., Wu, J., and Shi, C. 2008. Impacts of combination of foliar iron and boron application on iron biofortification and nutritional quality of rice grain. J. Plant Nutr. 31: 9. 1599-1611.
مجله تولید گیاهان زراعی
دوره 13، شماره 4
اسفند 1399
صفحه 15-26

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار