دوره بحرانی کنترل علف‌های هرز نخود در شرایط دیم استان کردستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد زراعت، دانشگاه کردستان، کردستان، ایران

2 استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه کردستان، کردستان، ایران

چکیده

چکیده
سابقه وهدف: نخود در ایران در بین حبوبات دارای بیشترین سطح زیر کشت و تولید می‌باشد. این محصول در رقابت با علف‌های‌هرز ضعیف است لذا تشخیص دوره بحرانی کنترل علف‌های‌هرز برای تعیین زمان مناسب مدیریت علف‌های‌هرز و کاربرد علف‌کش‌ها مهم می‌باشد. هدف از اجرای این آزمایش تعیین دوره‌ بحرانی کنترل علف‌های‌هرز نخود در شرایط دیم دشت دهگلان واقع در استان کردستان بود.
مواد و روش‌ها: این آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه کردستان در دشت دهگلان واقع در استان کردستان از 29 فروردین تا 30 تیرماه سال 1393 اجرا شد. رقم نخود مورد استفاده در آزمایش ILC482 بود. آزمایش دارای 16 تیمار، شامل 7 دوره عدم وجین (تداخل) علف‌های‌هرز و 7 دوره وجین (عاری از علف‌هرز) بعلاوه دوره‌های بدون علف‌هرز(وجین) و تداخل(عدم وجین) تمام فصل به عنوان شاهد بود. تیمارهای تداخل علف‌هرز و بدون علف‌هرز به صورت دوره‌های زمانی صفر، 12، 22، 32، 42، 52، 62، 72 و 92 روز پس از کاشت تنظیم شدند. شروع و پایان دوره بحرانی با برازش معادله به‌ترتیب به دوره‌های تداخل علف‌هرز و دوره‌های بدون علف‌هرز تعیین‌گردید. عملکرد نسبی دانه در تیمارها به صورت درصد از شاهد بدون علف‌هرز تعیین‌گردید. معادله چهارپارامتری لجستیک به عملکرد نسبی دوره‌های تداخل و بدون علف هرز(وجین)، برازش داده شد و سپس دوره‌بحرانی کنترل علف‌های‌هرز براساس 2/5، 5 و 10 درصد افت عملکرد قابل قبول تعیین‌شد.
یافته‌ها: تراکم علف‌های‌هرز درطی فصل رشد در دوره‌های تداخل از 17/42-9/98 بوته در مترمربع و به طور میانگین 14/82 بوته در مترمربع بود. میانگین تراکم سلمه‌تره، پیچک‌صحرایی، گلرنگ‌وحشی و تاج‌خروس به ترتیب 8، 4، 1/5 و 0/5 بوته در مترمربع بود که گونه‌های مهم علف‌های‌هرز مزرعه را تشکیل دادند. وزن خشک علف‌های هرز با افزایش طول دوره‌های تداخل به صورت خطی افزایش یافت و به 62/13 گرم در مترمربع رسید. اما افزایش دوره‌های بدون علف‌هرز موجب کاهش وزن خشک علف‌های هرز به تبعیت از معادله نمایی شد و در آخر فصل رشد تقریباً به صفر نزدیک شد. عملکرد دانه تیمارهای شاهد بدون علف‌هرز و شاهد تداخل به‌ترتیب 106/38 و 68/71 گرم در مترمربع بود. بدین ترتیب تداخل علف‌های‌هرز عملکرد دانه را 5/35 درصد در مقایسه با شاهد بدون علف‌هرز کاهش داد. شروع دوره ‌بحرانی کنترل علف‌های‌هرز براساس 2/5، 5 و 10 درصد افت عملکرد قابل قبول 208، 292 و 426 درجه روز رشد (18، 24 و 36 روز پس ازکاشت) معادل 3، 5 و 8 برگی نخود و پایان آن 1234، 969 و 720 درجه روز رشد (79، 67 و 54 روز پس ازکاشت) معادل اواسط پرشدن دانه، انتهای غلاف رفتن و اوایل گلدهی نخود تعیین‌گردید.
نتیجه‌گیری: دوره بحرانی کنترل علف‌های‌هرز بر اساس 5 درصد افت عملکرد 67-24 روز از کاشت (از مرحله 5 برگی تا اواخر غلاف رفتن) تعیین گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The critical period of chickpea weed control in dry-land conditions of Kurdistan province

نویسندگان [English]

  • Iraj Tahmasebi 1
  • Soroor Mohammadkhani 2
1 Department of Agronomy and Plant Breeding, College of Agriculture, Kurdistan University, Sanandaj, Iran
2 Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
چکیده [English]

Abstract
Background and objectives: Chickpea has the highest harvest area and production quantity among pulse crops in Iran. This crop is a poor competitor against weeds. So understanding the critical period of weed control (CPWC) is important for determining proper time of weed management and herbicide application. The objective of the experiment was to determine the CPWC of chickpea in dry-land conditions of Dehgolan plain in Kurdistan province.
Material and methods: The field experiment was carried out as randomized complete block design with four replications at agricultural research station of Kurdistan University in Dehgolan plain, Kurdistan province from April 18, to July 21, 2014. The chickpea cultivar ILC 482 was used for the study. The trial had 16 treatments, including seven non-weeding (Interference) periods and seven weeding (weed-free) periods as well as whole season weed free and weed interference as control. Weed interference and weed-free treatments were set up as 12, 22, 32, 42, 52, 62, and 72 day periods after planting. The beginning and the end of CPWC was determined by curve fitting to weed interference and weed free periods respectively. Relative seed yield of treatments was calculated as percent of weed-free control. A four parameter logistic equation was fitted to relative yields of weed interference and weed-free periods and then CPWC was determined based on 2.5, 5, and 10 percent acceptable yield loss (AYL).
Results: Weed density of interference periods ranged 9.98-17.42 and the mean density was 14.82 plant m-2 during growing season. Mean density of Chenopodium album, Convolvulus arvensis, Carthamus oxyacantha, and Amaranthus retroflexus were 8, 4, 1.5, and 0.5 plant m-2 respectively and composed the major species of weed community. Weeds dry weight increased linearly as interference period increased and reached 62.13 gm-2 on harvest time. In contrast, weeds dry weight decreased exponentially with increasing weed-free periods and approximately approached zero at the end of growing season. Seed yield of weed-free and weed interference controls were 106.38, and 68.71gm-2 respectively. Therefore, weed interference reduced seed yield by 35.5% compared to weed-free control. The beginning of CPWC was estimated 208, 292, and 426 degree days (18, 24 and 36 days after planting) equal to 3, 5, and 8 chickpea leaf stage and the end of CPWC was also determined 1234, 969, and 720 degree days (79, 67 and 54 days after planting) equal to mead seed filling, the end of podding, and early flowering according to 2.5, 5, and 10 percent yield loss.
Conclusion: The CPWC was determined 24-67 days after planting (the 5 leaf stage to the end of chickpea podding) based on 5% yield loss.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Acceptable yield loss
  • Interference
  • Competition
  • Relative yield
Ahlawat, I.P.S., Singh, A., and Saraf, C.S. 1981. It pays to control weeds in pulses. Ind Farm. 31: 1. 11-13.
2.Al-Thahabi, S.A., Yasin, J.Z., Abu-Irmaileh, B.E., Haddad, N.I., and Saxena, M.C. 1994. Effect of weed removal on productivity of chickpea (Cicer arietinum L.) and lentil (Lens culinaris Med.) in a mediterranean environment. J. Agron. Crop Sci. 172: 5. 333-341.
3.Bertucci, M.B., Jennings, K.M., Monks, D.W., Schultheis, J.R., Louws, F.J., Jordan, D.L., and Brownie, C. 2019. Critical period for weed control in grafted and nongrafted watermelon grown in plasticulture. Weed Sci. 67: 2. 221-228.
4.Bhan, V.M., and Kukula, S. 1987. Weeds and their control in chickpea. P 319-328, In: Saxena, M.C., and Singh, K.B. (eds.), The Chickpea, CAB International, Wallingford, Oxon.
5.Bukun, B. 2004. Critical periods for weed control in cotton in Turkey. Weed Res. 44: 5. 404-412.
6.Charles, G.W., Sindel, B.M., Cowie, A.L., and Knox, O.G.G. 2019. Determining the critical period for weed control in high-yielding cotton using common sunflower as a mimic weed. Weed Technol. 33: 6. 800-807.
7.Cici, S.Z.H., Adkins, S., and Hanan, J. 2008. A canopy architectural model to study the competitive ability of chickpea with sowthistle. Ann. Bot. 101: 9. 1311-1318.
8.Frenda, A.S., Ruisi, P., Saia, S., Frangipane, B., Di Miceli, G., Amato, G., and Giambalvo, D. 2013. The critical period of weed control in faba bean and chickpea in Mediterranean areas. Weed Sci. 61: 3. 452-459.
9.Horvath, D.P., Bruggeman, S., Moriles-Miller, J., Anderson, J.V., Dogramaci, M., Scheffler, B.E., Hernandez, A.G., Foley, M.E., and Clay, S. 2018. Weed presence altered biotic stress and light signaling in maize even when weeds were removed early in the critical weed-free period. Plant Direct. 2: 4. 1-15.
10.James G.W., Dotray, P.A., and Ray, L.D. 2009. Sesame (Sesamum indicum L.) response to preemergence herbicides. Crop Protect. 28: 11. 928-933.
11.Karnas, Z., Isik, D., Tursun, N., and Jabran, K. 2019. Critical period for weed control in sesame production. Weed Biol. Manag. 19: 4. 121-128.
12.Knezevic, S.Z., and Datta, A. 2015. The critical period for weed control: Revisiting data analysis. Weed Sci. 63: 1. 188-202.
13.Knezevic, S.Z., Evans, S.P., Blankenship, E.E., Van Acker, R.C., and Lindquist, J.L. 2002. Critical period for weed control: the concept and data analysis. Weed Sci. 50: 6. 773-786.
14.Korres, N.E., and Norsworthy, J.K. 2015. Influence of a rye cover crop on the critical period for weed control in cotton. Weed Sci. 63: 1. 346-352.
15.Lake, L., and Sadras, V.O. 2014. The critical period for yield determination in chickpea (Cicer arietinum L.). Field Crop Res. 168: 1-7.
16.Merino, J., Pedreros, A., Fischer, S., and López, M.D. 2019. Critical period of weed interference on total polyphenol content in quinoa. Chil. J. Agric. Res. 79: 3. 405-414.
17.Mohammadi, G., Javanshir, A., Khooie, F.R., Mohammadi, S.A., and Zehtab Salmasi, S. 2005 Critical period of weed interference in chickpea. Weed Res. 45: 1. 57-63.
18.Otto, S., Masin, R., Casari, G., and Zanin, G. 2009. Weed-Corn competition parameters in late-winter sowing in northern Italy. Weed Sci. 57: 2. 194-201.
19.Paolini, R., Faustini, F., Saccardo, F., and Crinò, P. 2006. Competitive interactions between chick-pea genotypes and weeds. Weed Res. 46: 4. 335-344.
20.Singh, M., Bhullar, M.S., and Chauhan, B.S. 2014. The critical period for weed control in dry-seeded rice. Crop Protect. 66: 80-85.
21.Tepe, I., Erman, M., Yergin, R., and Bükün, B. .2011. Critical period of weed control in chickpea under non-irrigated conditions. Turk. J. Agric. For. 35: 5. 525-534.
22.Tursun, N., Datta, A., Budak, S., Kantarci, Z., and Knezevic, S.Z. 2016. Row spacing impacts the critical period for weed control in cotton (Gossypium hirsutum). Phytoparasitica. 44: 1. 139-149.
23.Tursun, N., Datta, A., Sakinmaz, M.S., Kantarci, Z., Knezevic,S.Z., and Chauhan, B.S. 2016. The critical period for weed control in three corn (Zea mays L.) types. Crop Protect. 90: 59-65.
24.Van Acker, R.C., Swanton, C.J., and Weise, S.F. 1993. The critical period of weed control in soybean [ Glycine max (L.) Merr.]. Weed Sci. 41: 2. 194-200.
25.Verghis, T.I., McKenzie, B.A., and Hill, G.D. 1999. Phenological development of chickpeas (Cicer arietinum) in Canterbury, New Zealand. N.Z.J. Crop Hortic. Sci. 27: 3. 249-256.
26.Webster, T.M., Grey, T.L., Flanders, J.T., and Culpepper, A.S. 2009.  Cotton planting date affects the critical period of Benghal dayflower (Commelina benghalensis) control. Weed Sci. 57: 1. 81-86.
27.Williams, M.M. 2006. Planting date influences critical period of weed control in sweet corn. Weed Sci. 54: 5. 928-933.