اثر محلول پاشی ملاتونین و ویتامین های گروه ب بر شاخص های رشدی، پیری برگ و اجزای عملکرد سویا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه صنعتی شاهرود

چکیده

سابقه و هدف: سویا به عنوان منبع مهم پروتئین و روغن غذای انسان و پروتئین خوراک دام مطرح می باشد. بخش مهمی از دوره‏ی رشد این گیاه در تابستان قرار دارد که به طور معمول با مجموعه ای از تنش‌ها مانند گرما، خشکی و حتی شوری روبرو خواهد بود که آثار منفی بر رشد و عملکرد این گیاهان می گذارد. احتمالاً می توان با کاربرد خارجی ترکیباتی موجب کاهش اثرات منفی تنش های وارده به گیاه شد و افزایش عملکرد و کیفیت محصول را نتیجه گرفت. با توجه به خواص مثبت ضد تنشی ویتامین های گروه B و ملاتونین این گونه درک می شود که شاید بتوان با اعمال این مواد روی گیاه زراعی سویا به صورت محلول پاشی آثار مثبتی از افزایش رشد و عملکرد ناشی از بهبود فرآیندهای فیزیولوژیک به ویژه در شرایط تابستان به دست آورد. ازاین رو در این پژوهش به بررسی این موضوع و نحوه اثر این مواد بر گیاه سویاروی رقم DPX از منظر زراعی، فیزیولوژیک و کیفی در مزرعه پژوهشی دانشگاه صنعتی شاهرود به اجرا درآمد.
مواد وروش‌ها: تیمارهای آزمایش شامل 3 سطح محلول پاشی ملاتونین (صفر، 1/0 و 2/0 میلی مولار) و 6 سطح محلول پاشی با ویتامین های گروه B (شاهد، تیامین (ب1)، ریبوفلاوین (ب2)، نیاسین (ب3)، اسید پانتوتنیک (ب5) و پیریدوکسین (ب6) هرکدام با غلظت 100 میلی گرم در لیتر) بودند که در قالب یک آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1396 سازماندهی شدند.
یافته‌ها: اثرمتقابل ملاتونین و ویتامین ب بر سطح برگ، ارتفاع ساقه، قطر ساقه، تعداد دانه در غلاف، وزن هزاردانه ، عملکرد، عملکرد روغن و پروتئین دانه، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه و کاهش تخریب کلروفیل برگ معنی دار بود. بیشترین اثر بر صفات مورد بررسی مربوط به ترکیب تیماری 2/0 میلی مولار ملاتونین و اسیدپانتوتنیک بود. محلول پاشی این دو ماده موجب کاهش روند تخریب کلروفیل برگ و افزایش حدوداً 2 برابری باقیمانده کلروفیل نسبت به شاهد گردید. ترکیب تیماری اسیدپانتوتنیک و ملاتونین عملکرد روغن را 5 برابر نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. در دو سطح صفر و 1/0 میلی مولار ملاتونین اختلاف زیادی بین ویتامین های ب از لحاظ تاثیرگذاری بر این صفت وجود نداشت و اثرگذاری سطح 2/0 میلی مولار ملاتونین بیشتر بود. بین سطوح مختلف ویتامین های ب نیز اختلاف معنی داری از لحاظ شاخص سطح برگ مشاهده گردید. در این بین اسیدپانتوتنیک و پیریدوکسین مؤثرتر از بقیه بودند. کمترین مقدار عملکرد روغن دانه در تیمار عدم محلول پاشی با میانگین حدود 21 گرم در مترمربع به‌دست آمد که اختلاف معنی داری با تمام ترکیبات تیماری آزمایش داشت. استفاده از ویتامین های ب همراه با غلظت 2/0 میلی مولار از ملاتونین بالاترین مقادیر عملکرد روغن را نشان داد که بیشترین مقدار آن نسبت به سایر تیمارها مربوط به ترکیب تیماری اسیدپانتوتنیک و غلظت بالای ملاتونین با میانگین حدود 106 گرم در مترمربع بود.
نتیجه‌گیری‌: به‌طورکلی، می توان بیان نمود که استفاده از ملاتونین به همراه ویتامین های ب می‌تواند سبب القای تحمل درگیاه شود. بنابراین می‌توان جهت افزایش شاخص های رشدی و اجزای عملکرد سویا استفاده از ملاتونین و ویتامین ب را پیشنهاد داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effect of vitamins B group and melatonin foliar application on soybean growth indices, leaf senescence and yield components

نویسندگان [English]

  • Yusef Mohammadi
  • Mehdi Baradaran firouzabadi
  • Ahmad Gholami
  • Hassan Makarian
Department of agronomy and plant breeding, faculty of agriculture, Shahrood university of technology, Shahrood, Iran
چکیده [English]

Background and objectives
Soybean is an important source of oil and protein human and animal protein. The main part of the growth period of this plant is in the summer, which is usually exposed to stresses such as heat, dryness and even salinity, and finally, there would negatively affect the growth and yield of these plants. It can be inferred that it may be possible to use external component to reduce the negative effects of stresses on plants and to increase yield and product quality.Considering the positive anti-tension properties of vitamins in group B and melatonin, it can be concluded that by applying these materials on soybean as a solution of positive effects, the growth and yield of physiological improvement, especially in summer conditions, can be obtained.Therefore, in this research, the effect of these materials on soybean on DPX cultivar, physiological and qualitative aspect was investigated at Shahroud University of Technology Research Field.
Materials and methods
Treatments including melatonin foliar application (0, 0.1 and 0.2 mM) and vitamines B group (0, thiamine, riboflavin, niacin, pantothenic acid and pyridoxine 100 mg / L) were organized in factorial experiment on the basis of completely randomized block design in three replications.
Results
The effect of melatonin and vitamin B on leaf area index, stem height, stem diameter, number of seeds per pod, 1000 seed weight, yield, oil yield, and protein content, leaf dry weight, stem dry weight, and reduction of leaf chlorophyll degradation was significant. The most effective on the traits were related to the combination of 0.2 mM Melatonin and Pantothenic Acid.The foliar application of these two substances reduced the chlorophyll degradation process and increased about 2 times the chlorophyll residue compared to the control.There were no significant differences in B vitamins in the two levels of 0 and 0.1 mM melatonin in terms of the effect on this trait and the effect of 0.2 mM melatonin was higher.There was a significant difference between the levels of B vitamins in terms of leaf area index. Pantothenic acid and pyridoxine were more effective than others.The lowest amount of seed oil yield was obtained in non-foliar application treatment with an average of 21 g / m2, which showed a significant difference with all the treatments. The use of B vitamins with a concentration of 0.2 mM of melatonin showed the highest levels of oil yield, the highest amount of which was related to the combination of Pantothenic acid and high concentrations of melatonin with an average of 106 g / m2.

Conclusion
In general, it can be concluded that the use of melatonin with vitamines B group can induce tolerance to the plant.Therefore, it is possible to use melatonin and vitamin B to increase the growth indices and soybean yield components.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Vitamin B
  • Agronomic Traits
  • Oil
  • Protein
1. Alvernia, P., Minardi. S., and Suntoro. S. 2017. Zeolite and organic fertilizer application to the improvement of available P and soybean (Glycine max L) seed yield in Alfisols. ST-JSSA. 14: 2. 83-89.
2.Ahmad, K., Gholizadeh, H., ebadzadeh, H., Hoosinpoor, R., Abdesshah, H., Kazemyan, A., and Rafiee, M. 2017. Agricultural Statistics Crop year 2015-2016. Ministry of Agriculture Jihad, Deputy of Planning and Economics, Information and Communication Technology Center.(In persian)
3.Babaei, H.R., Sabzi, H., Daneshian, J., Naseri, M., Rahmanpour, S., and Kousar. 2016. A new soybean cultivar suitable for spring cultivation in moderate regions. Res Achieve. Field. Hort Crops. 7: 2. 127-138. ( In persian)
4.Bellaloui, N., Mengistu, A., and Kassem, M.A. 2013. Effects of genetics and environment on fatty acid stability in soybean seed. Food. Nut Sci. 4: 9. 165.
5.Bender, R.R., Haegele, J.W., and Below, F.E. 2015. Nutrient Uptake, Partitioning, and Remobilization in Modern Soybean Varieties. Agron J. 107: 2. 563.
6.Bhattacharyya, R., Kundu, S., Prakash, V., and Gupta, H.S. 2008. Sustainability under combined application of mineral and organic fertilizers in a rain fed soybean–wheat system of the Indian Himalayas. Eur J Agron. 28: 33-46.
7 Caliskan, S., Ozkaya, I., Caliskan, M.E., and Arslan, M. 2008. The effects of nitrogen and iron fertilization on growth, yield and fertilizer use efficiency of soybean in a Mediterranean-type soil. Field Crop Res. 108: 126-132.
8.Crespo, G. 1989. Effect of zeolite on the efficiency of the N applied to Brachiaria decumbens in a red ferrallitic soil. Revista Cubana de Ciencia Agricola (Cuba).
9.Cuenca, R.H. 1989. Irrigation System Design - An Engineering Approach. Prentice Hall Inc. Englewood Cliffs, NJ. 552 p.
10.Ghiasy-Oskoee, M., Aghaalikhani, M., Sefidkon, F., Mokhtassi-Bidgoli, A., and Ayyari, M. 2019. Seed and biomass yield responses of blessed thistle to nitrogen and density. Agron J. 111: 2. 601-611.
11.Gholamhoseini, M., Ghalavand, A., Dolatabadian, A., Jamshidi, E., and Joghan, A.K. 2010. Integrated fertilizer management to attain sunflower sustainable production under different irrigation regimes. Arch Agron Soil Sci. 56: 3. 295-309.
12.Gholamhoseini, M., Ghalavand, A., ‎Khodaei-Joghan, A., Dolatabadian, A., Zakikhani, H., and Farmanbar, E. 2013. Zeolite-amended cattle manure effects on sunflower yield, seed quality, water use efficiency and nutrient leaching. Soil Tillage Res.126: 193-202.
13.Gruener, J.E., Ming, D.W., Henderson, K.E., and Galindo, J.R.C. 2003. Common ion effects in zeoponic substrates: wheat plant growth experiment. Micro. Meso. Mater. 61:1-3. 223-230.
14.Khodaei Joghan, A., Ghalavand, A., Aghaalikhani, M., Gholamhoseini, M., and Dolatabadian, A. 2012. How organic and chemical nitrogen fertilizers, zeolite, and combinations influence wheat yield and grain mineral content. J crop Improve. 26: 1. 116-129.(In persian)
15.Majidian, M., Ghalavand, A., Karimaian,  N.F., and Kamgar Haghighi, A.A. 2008. Effects of water stress, nitrogen fertilizer,  manure  and combination  of nitrogen  fertilizer  and  manure  on yield,  yield  components  and  water  use efficiency of SC 704 Corn. Sci. Technol. Agric. Nat Resour.  12: 44. 417-432.
16.Mokhtassi-Bidgoli, A., Aghaalikhani, M., Nassiri-Mahallati, M., Zand, E., Gonzalez-Andujar, J.L., and Azari, A. 2013. Agronomic performance, seed quality and nitrogen uptake of Descurainia sophia in response to different nitrogen rates and water regimes. Ind Crops Prod. 44: 583-592. (In Persian)
 17.Najafi-Ghiri, M., and Rahimi, T. 2016. Zinc uptake by spinach (Spinacia oleracea L.) as affected by zn application rate, zeolite, and vermicompost. Comp Sci. Utili. 24: 3. 203-207.
18.Nambinina, F., Casadebaig, P., Maza, E., Champolivier, L., Maury, P., and Debaeke, P. 2014. Prediction of sunflower grain oil concentration as a function of variety, crop management and environment using statistical models. Eur. J. Agron. 54: 84-96.
19.Nozari, R., Tohidi Moghadam, H.R., and Zahedi, H. 2013. Effect of cattle manure and zeolite applications on physiological and biochemical changes in soybean (Glycine max (L.) Merr.) grown under water deficit stress. Rev Cien UDO Agrí. 13: 76-84.
20.Perez-Caballero, R., Gil, J., Benitez, C., and Gonzalez. J.L. 2008. The effect of adding zeolite to soils in order to improve the NK nutrition of olive trees. Preliminary results. Am. J. Agric. Biol. Sci. 2: 321-324.
21.Rafiei, A., Aghaalikhani, M., and Modares Sanavy, S. 2014. Soybean response to nitrogen application rates in conventional, organic and integrated fertilizing system. J. Agri Sci. Sustain Product. 24: 2. 1-18.
22.Ray, J.D., Fritschi, F.B., and Heatherly, L.G. 2006. Large applications of fertilizer N at planting affects seed protein and oil concentration and yield in the Early Soybean Production System. Field Crop Res. 99: 67-74.
23.Rehakova, M., Čuvanová, S., Dzivak, M., Rimár, J., and Gaval’Ova, Z. 2004. Agricultural and agrochemical uses of natural zeolite of the clinoptilolite type. Curr Opin. Solid State. Mater Sci. 8: 397-404.
24.Saha, S., Mina, B.L., Gopinath, K.A., Kundu, S., and Gupta, H.S. 2008. Relative changes in phosphatase activities as influenced by source and application rate of organic composts in field crops. Bioresour Technol. 99: 1750-1757.
25.Salvagiotti, F., Cassman, K.G., Specht. J.E., Walters, D.T., Weiss, A., and Dobermann, A. 2008. Nitrogen uptake, fixation and response to fertilizer N in soybeans: A review. Field Crop Res. 108: 1-13.
26.Skander, A.L., Khald, E.M., and Sheta, A.S. 2011. Zinc and manganese sorption behavior by natural zeolite and bentonite. Annal Agric Sci. 56:1. 43-48.