تأثیر گیاهان کود سبز و منابع مختلف نیتروژن بر بیومس علف‌های هرز و برخی خصوصیات رشدی کلزا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 فارغ التحصیل کارشناسی ارشد اگرواکولوژی دانشگاه شهید چمران اهواز

2 عضو هیات علمی گروه زراعت دانشگاه شهید چمران

3 عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

به منظور بررسی تأثیر گیاهان کود سبز و منابع مختلف نیتروژن بر روی برخی از خصوصیات رشدی و وزن خشک علف‌های کلزا در سال زراعی 93-1392 آزمایشی در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. آزمایش به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمار‌های آزمایشی شامل گیاهان کود سبز در پنج سطح (آیش ، ارزن، ماش، جو و کشت مخلوط ماش و ارزن) به عنوان فاکتور اصلی و منابع مختلف نیتروژن در سه سطح (صفر، 100% نیتروژن شیمیایی و 50% نیتروژن شیمیایی+ کود بیولوژیک نیتروکسین(تلفیقی)) به عنوان فاکتور فرعی بود. به منظور تعیین شاخص سطح برگ و وزن خشک علف های هرز مزرعه کلزا، سه مرحله نمونه برداری در 50، 100 و 150 روز پس از کاشت کلزا صورت گرفت. نتایج نشان داد که بیش‌ترین عملکرد دانه (2/4467 کیلوگرم در هکتار) از کشت کود سبز ماش و 50% نیتروژن شیمیایی+ نیتروکسین و کمترین عملکرد دانه (2/1434 کیلوگرم در هکتار) از تیمار شاهد (عدم کاربرد کود سبز و نیتروژن) حاصل شد. هم‌چنین بالاترین عملکرد بیولوژک (5/10401 کیلوگرم در هکتار) از تیمار کود سبز مخلوط ماش و ارزن در ترکیب با کاربرد50 درصد نیتروژن شیمیایی+ تلقیح بذور با نیتروکسین و کمترین عملکرد بیولوژیک(3875 کیلوگرم در هکتار) از تیمار شاهد به دست آمد. بیش‌ترین میزان شاخص سطح برگ کلزا در مرحله‌ی گلدهی (100 روز پس از کاشت) به میزان (51/4) در تیمار کود سبز ماش و تیمار تلفیقی کود نیتروژن و کمترین میزان شاخص سطح برگ به میزان (03/0) در نمونه برداری 150 روز بعد از کاشت در تیمار عدم کاربرد کود سبز و نیتروژن مشاهده شد. بیش‌ترین وزن خشک علف‌های هرز در تیمار آیش و عدم کاربرد کود نیتروژن (33/150 گرم در متر مربع) در مرحله ی اول نمونه برداری و کمترین وزن خشک علف های هرز (34/23 گرم در متر مربع) در مرحله‌ی سوم نمونه برداری از تیمار مخلوط ماش و ارزن و تیمار تلفیقی نیتروژن حاصل شد. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد کاربرد گیاهان کود سبز در ترکیب با کودهای بیولوژیک و شیمیایی منجر به بهبود رشد و عملکرد کلزا و کاهش وزن خشک علف‌‌های هرز شد.کاربرد گیاهان کود سبز از طریق کاهش رشد و جوانه‌زنی علف‌های هرز در ابتدای رشد کلزا و فراهمی عناصر غذایی برای کلزا با کاربرد کود بیولوژیک نیتروکسین و عدم دسترسی به منابع برای علف‌های هرز، بر رشد و توسعه‌ی کلزا موثر بوده و بهبود رشد را حاصل کرده است. در مجموع نتایج حاصل از آزمایش نشان داد کاربرد گیاهان کود سبز در ترکیب با کودهای بیولوژیک و شیمیایی منجر به کاهش مصرف کودهای شیمیایی و همچنین بهبود رشد و عملکرد کلزا، افزایش میزان سطح برگ و در نتیجه کاهش وزن خشک علف‌‌های هرز مزرعه کلزا گردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The effect of different green manure crops and nitrogen sources on weed biomass and some growth characteristics of canola

چکیده [English]

In order to study the effect of different green manure crops and nitrogen sources on some growth characteristics of canola and weed biomass,a field experiment was conducted in experimental farm of Agricultural Faculty of ShahidChamran University of Ahvaz at 2013-2014 growing season. Experimental design was split plot on randomized complete block design (RCBD) with three replications. Main plot was different green manure crops including Millet, Barley, mungbean, intercropping of millet and mung bean and fallow (without green manure application) and subplot were different nitrogen sources at three levels includes (no nitrogen fertilizer(Control),50 % chemical nitrogen + biological nitrogen fertilizer(Nitroxin) and 100 % chemical nitrogen). In order to assessment of canola leaf area index and weed biomass, three sampling date(50,100 and 150 days after sowing) were determined. The result showed that the highest grain yield (4467.2 kg/ha) was related to mungbean and 50 % chemical nitrogen + biological nitrogen fertilizer (Nitroxin) and the lowest (1434.2 kg/ha) was obtained at no nitrogen fertilizer and green manure treatment (control).Also, the highest biological yield (10401/5kg/ha) was revealed at mungbean millet intercropping and 50 % chemical nitrogen + biological nitrogen fertilizer (Nitroxin). The lowest biological yield(3875kg/ha) was obtained at control treatment. control treatment and the highest oil yield (1795/45 kg/ha) was obtained at 50 % chemical nitrogen + biological nitrogen fertilizer (Nitroxin). The 50 % chemical nitrogen + biological nitrogen fertilizer (Nitroxin) and the intercropping of millet and mung bean had the highestyield components. Also the results showed that the highest canola leaf area index(LAI) (4.51) was at 150 days after planting and 50 % chemical nitrogen + biological nitrogen fertilizer (Nitroxin) and the lowest (0/03) was obtained at 150 days after planting and control treatments. The weed results showed that the highest weed biomass (150.33 gr/m2) was obtained at the first sampling date, fallow and no nitrogen application and the lowest(23.34 gr/m2) was related to the third sampling date, The 50 % chemical nitrogen + biological nitrogen fertilizer (Nitroxin) and the intercropping of millet and mung bean. The results of this research showed that the green manure plants with chemical and biological fertilizers caused to canola growth improvement and decreased the weed biomass.Totally the results of this research showed that application of green manure in combination with biological fertilizer and chemical fertilizer could be reduced the chemical fertilizer and also improvement of canola growth , increased in leaf Area Index. it concluded that decreased the weed dry weight.

کلیدواژه‌ها [English]

  • green manure
  • Nitroxin biological fertilizer
  • Leaf Area Index (LAI) and Weed