تاثیر فاصله ردیف و کاربرد علفکش بر شاخصهای رشد، عملکرد و اجزای عملکرد برنج در کشت مستقیم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو

2 عضو هیات علمی

3 عضو هیات علمی مرکز تحقیقات گیاهپزشکی

چکیده

چکیده
سابقه و هدف: در دو دهه گذشته در بسیاری از کشورهای آسیایی در پاسخ به افزایش هزینه‏های تولید، روش استقرار برنج از نشاکاری دستی گیاهچه‏ها به کشت مستقیم تغییر یافته است. تغییر روش استقرار برنج و به تبع آن شیوه‏های مدیریت آب، خاک‌ورزی و مهار علف‏های هرز در کشت مستقیم برنج منجر به تغییر در ترکیب و تنوع فلور علف‏های هرز می‏شود. همچنین، تعداد بیشتر گونه‏های هرز در شرایط خشکه‌کاری برنج می‏تواند منجر به کاهش کارایی راهبردهای مدیریت علف‏های هرز شود. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی کارایی برخی علف‏کش‏های پس‏رویشی و ‏فواصل بین ردیف‏های کاشت بر کنترل علف‏های هرز در کشت مستقیم برنج انجام شد.
مواد و روش‌ها: آزمایش در سال 1390 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. فاکتورها شامل فاصله بین ردیف‏های کاشت برنج در سه سطح 15، 25 و 35 سانتی‏متر و کنترل علف‌های هرز در هفت سطح شامل کاربرد شش تیمار علف‌کشی پندیمتالین، بنتازون، پروپانیل + سینوسولفورون، اکسادیارژیل، کلودینافوپ پروپارژیل + "بروماکسینیل + ام. سی. پی. آ" + بنتازون، ستوکسیدیم سدیم + "بروماکسینیل + ام. سی. پی. آ" + بنتازون و تیمار عاری از علف‏هرز بود. هر کرت از طول به دو بخش تقسیم شد، یک بخش مورد تیمار قرار گرفت و بخش دیگر به عنوان شاهد بخش تیمار شده در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: افت حداکثر شاخص سطح برگ، حداکثر ماده خشک و حداکثر سرعت رشد برنج در اثر مصرف علف‌کش‏های بنتازون (بطور متوسط 68 درصد) و اکسادیارژیل (بطور متوسط 84 درصد) بطور معنی‌داری بیشتر از کاربرد علف‌کش‏ پندیمتالین (بطور متوسط 47 درصد) و مخلوط علف‌کش‏ها (بطور متوسط 41 درصد) بود. همچنین، کمترین میزان کاهش شاخص‌های رشدی برنج در رقابت با علف‌های هرز در فاصله ردیف 15 سانتی‌متر مشاهده شد (بطور متوسط 44 درصد). فاصله ردیف به‏طور معنی‏داری عملکرد و اجزای عملکرد برنج را تحت تاثیر قرار داد. بطوریکه، کمترین میزان افت عملکرد شلتوک در فاصله ردیف 15 سانتی‏متر مشاهده شد (83 درصد). تاثیر هیچ یک از تیمارهای کنترل علف‏هرز بر عملکرد برنج مشابه با تیمار عاری از علف‏هرز نبود. با این حال، افت عملکرد برنج با کاربرد اختلاط‏های علف‏کشی ستوکسیدیم سدیم + "بروماکسینیل + ام. سی. پی. آ" + بنتازون (56 درصد)، پروپانیل + سینوسولفورون (59 درصد) و کلودینافوپ پروپارژیل + "بروماکسینیل + ام. سی. پی. آ" + بنتازون (59 درصد) به‏طور معنی‏داری کمتر از افت عملکرد بدست آمده با کاربرد سایر علف‏کش‏ها بود (بطور متوسط 86 درصد).
نتیجه‌گیری: کاربرد اختلاط‏های علف‏کشی مورد ارزیابی در این تحقیق باعث کمترین اختلاف بین شاخص‏های رشدی و عملکرد برنج در مقایسه با شاهد عاری از علف‏هرز شد. در این مطالعه، افت عملکرد برنج در کرت‏های آلوده به علف‏هرز در حدود 98 درصد بود. با در نظر گرفتن چنین افت عملکردی در شرایط عدم کنترل علف‏های هرز، افت عملکرد بدست آمده با تنها یک مرتبه کاربرد اختلاط‏های علف‏کشی در طی فصل رشد رضایت بخش به نظر می‏رسد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Effect of row spacing and herbicide application on the growth indices, yield and yield components of rice in direct seeding

نویسندگان [English]

  • Abolfazl Derakhshan 1
  • Javid Gherekhloo 2
  • Naser Bagherani 3
1
2
3
چکیده [English]

Abstract
Background and objectives: Change in the method of crop establishment from traditional manual transplanting of seedlings to direct‐seeding has occurred in many Asian countries in the last two decades in response to rising production costs. Change of rice establishment methods as well as water management practices, tillage and weed control strategies in direct seeded-rice can leads to change in the composition and diversity of the flora of weeds. Also, Greater number of weed species in direct‐seeding of rice can reduce the effectiveness of strategies to manage weeds. Therefore, this work was conducted with the objective of evaluating the performance of some post-emergence herbicides and different row spacing for weed control in direct-seeded rice.
Materials and methods: Experiment was conducted in a factorial arrangement using a randomized complete block design with three replications during 2011-2012 growing season. Factors consisted of crop spacing between the rows in three levels of 15, 25, and 35 cm and seven weed control methods including application of six herbicide treatments (pendimethalin, bentazon, propanil + cinosulfuron, oxadiargyl, clodinafop propargyl + "bromoxynil + MCPA" + bentazon and sethoxydim + "bromoxynil + MCPA" + bentazon) and weed-free treatment. The plots were divided into two sections, treatments were applied in a section and the other part of each plot was considered as the control of treated section.
Results: The loss of maximum leaf area index, total dry matter and maximum growth rate of rice caused by the use of bentazon (an average of 68%) and oxadiargyl (an average of 84%) herbicides were significantly greater than the application of pendimethalin (an average of 47%) and herbicides mixtures (an average of 41%). Also, the lowest reduction of rice growth indices in competition with the weeds was observed in 15 cm row spacing (an average of 44%). Row spacing significantly influenced the yield and yield components of rice. As, the lowest rice yield reduction was recorded in 15 cm row spacing (83%). Effects of none of the herbicide treatments on rice yield were similar to the weed-free treatment. However, the rice yield losses with herbicides mixtures of sethoxydim + "bromoxynil + MCPA" + bentazon (56%), propanil + cinosulfuron (59%) and clodinafop propargyl + "bromoxynil + MCPA" + bentazon (59%) were significantly lower than obtained yield reduction with the application of other herbicides (an average of 86%).
Conclusion: Application of herbicides mixtures evaluated in this study caused lowest differences between growth indices and yield of rice in comparison to weed-free control treatment. In this study, the rice yield loss in weed-infected plots was about 98 percent. Considering the yield loss in the absence of weed control, it is appears that to be satisfactory the yield loss obtained by only once application of herbicides mixtures during the growing season.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Beta model
  • Competition
  • Leaf area index
  • total dry matter