پهنه‌بندی زراعی-بوم شناختی اراضی کشاورزی شهرستان گرگان جهت کشت جولخت بر اساس منطق بولین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

این تحقیق به منظور پهنه‌بندی اراضی کنونی شهرستان گرگان جهت کشت جو لخت با ارزیابی چند عامل محیطی، بر اساس منطق بولین و با کمک سامانه اطلاعات جغرافیایی صورت گرفت. برای این کار ابتدا نیازهای بوم‌شناختی و زراعی گیاه زراعی با استفاده از منابع موجود تعیین گردید. پس از تهیه این اطلاعات، درجه‌بندی آنها انجام شد. سپس براساس متغیر‌های این جدول‌، لایه‌های اطلاعاتی مورد نیاز تهیه گردید. این لایه‌ها عبارت بودند از دمای مطلوب، دمای کمینه، دمای بیشینه، بارش، شیب، ارتفاع از سطح دریا، ماده آلی، شوری، بافت خاک و pH. بعد از تهیه این لایه‌ها، کار طبقه‌بندی و رتبه‌بندی هر لایه براساس منطق بولین در دو طبقه مناسب (ارزش یک) و نامناسب (ارزش صفر) صورت گرفت. سپس هم‌پوشانی و روی‌هم‌گذاری همه لایه‌ها در محیط ArcGIS انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که سطح وسیعی از اراضی گرگان جهت تولید جو لخت مناسب می‌باشد، به‌طوری‌که حدود 93/46396 هکتار اراضی واقع در قسمت‌های شمالی و میانی منطقه مورد مطالعه در پهنه مناسب ‌قرار گرفتند. از لحاظ ماده آلی و شوری کل محدوده مورد بررسی جهت کشت جولخت مناسب تشخیص داده شد. مشخص شد که حدود 46/16654 هکتار از مناطق کشاورزی منطقه دارای پتانسیل نامناسب جهت کشت این گیاه می‌باشد. این مناطق به صورت نوار عرضی در نیمه جنوبی و نیز میانی شهرستان از غرب به شرق کشیده شده است. از عوامل محدود کننده کشت جو لخت در این مناطق، می‌توان به وجود کلاس‌های بافت خاک نامناسب، درصد شیب و ارتفاع از سطح دریای بالا و اسیدیته نامناسب در مناطق جنوبی اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Agroecological zoning of Gorgan agricultural lands for hulless barley cropping base on Boolean logic

نویسنده [English]

  • Hossein kazemi
چکیده [English]

This research was conducted to zoning of Gorgan agricultural lands for hulless barley cropping using evaluation of some environmental factors base on Boolean logic and by geographic information system. For this purpose, agro-ecological requirements of hulless barley firstly, identified according to scientific resources. Rating and thematic requirement maps were then provided. Studied environmental-components were: average, minimum and maximum temperatures, precipitation, slope percent, elevation, and soil characteristics (OM, pH, EC and texture). Then, each layer is classified into suitable (1value) and non- suitable (0 value) classes base on Boolean logic. The digital environmental layers overlaid in ArcGIS media. The results showed that most areas of Gorgan agricultural lands were suitable for hulless barley, so that about 46396.93 hectares of northern and middle parts of Gorgan are the suitable zone. It was found that OM and EC factors were suitable for hulless barley in total studied area. Also, about 16654.64 hectares of present agricultural lands of Gorgan were not suitable for this crop and these areas had at least one limitation in ecological resources. The non-suitable regions were located in the central and south of Gorgan township. Moreover, results showed that the limitation factors were including: non-suitable texture classes, high slope percent, elevation and EC. In this study, it was found that climate parameters of average, minimum and maximum temperatures had not limitation for hulless barley growing in agricultural lands of Gragan.

کلیدواژه‌ها [English]

  • hulless barley
  • agricultural lands
  • agro-ecological resource
  • Geographic Information System