بررسی رابطه زمان وقوع و طول مراحل مختلف نموی با توان تولید دانه در ارقام زراعی گندم های ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان- دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

جهت بررسی رابطه زمان وقوع و طول مراحل مختلف نموی با توان تولید دانه ارقام زراعی گندمهای ایرانی آزمایشی در مزرعه آموزشی-پژوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان- دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی 90-1389 اجرا گردید. تعداد 81 رقم گندم در شرایط آبی و در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. زمان وقوع مراحل نموی مختلف بر اساس درجه- روز رشد برای ارقام ثبت شد. نتایج آزمایش نشان داد که عموماً ارقام جدید گندم نسبت به انواع قدیمی دارای عملکرد دانه و شاخص برداشت بالا بودند. عملکرد بالا در ارقام جدید گندم با تعداد دانه بیشتر در واحد سطح همراه بود. تفاوت معنی‌داری بین ارقام قدیمی و جدید از نظر عملکرد بیولوژیک و وزن هزار دانه دیده نشد. ارقام کشت شده در زمانهای متفاوتی وارد ساقه‌دهی شدند. این تنوع برای مراحل نموی چکمه‌پوش، خوشه‌دهی، گرده‌افشانی و رسیدگی فیزیولوژیک نیز مشاهده شد. رابطه مشخص و معنی‌داری بین زمان ساقه‌دهی، گرده‌افشانی و نیز طول مرحله ساقه‌دهی- گرده‌افشانی با عملکرد دانه دیده نشد. همبستگی بین طول دوره پر شدن دانه با عملکرد دانه مثبت و معنی‌دار بود که نشان می‌دهد طولانی بودن این مرحله در منطقه مورد آزمایش احتمالا منجر به عملکرد دانه بالا برای گندم خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The relationship between timing and duration of phenological events and grain yield in Iranian wheat cultivars

نویسنده [English]

  • M. J.
چکیده [English]

Abstract
In order to study of relationship between timing and duration of phenological events and grain yield of wheat plants, an experiment was performed at Moghan College of Agriculture and Natural Resources-University of Mohaghegh Ardabili research farm during 2010-2011. The plant materials (81 wheat cultivars) were evaluated using a simple lattice design with two replications under irrigated condition. Dates of various phenological events were recorded based on growing degree day (GDD). The results showed that modern wheat cultivars generally produced more grain yield and harvest index than old cultivars. More grain yield in modern cultivars associated with more grain number per unit area. No significant differences were observed between modern and old cultivars with respect to biological yield and 1000-grain weight. The cultivars analyzed exhibited a large degree of variations in the dates of stem elongation, booting, heading, anthesis and physiological maturity. In the present study, no apparent relationships were found among grain yield and that of the time to stem elongation, anthesis and stem elongation-anthesis phase. Grain yield was significantly correlated with grain filling period (anthesis-physiological maturity phase), showing that a longer duration of this phase could increase grain yield in the region

کلیدواژه‌ها [English]

  • anthesis
  • grain filling period
  • spike growth period
  • stem elongation
  • Wheat