برآورد وراثت‌پذیری و ارتباط بین برخی صفات گندم دوروم با استفاده از لاین‌های خالص نوترکیب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

به‌منظور ارزیابی برخی صفات، برآورد وراثت‌پذیری و ارتباط بین آن‌ها در گندم دوروم، یک جامعه شامل صد و چهار لاین‌‌ خالص نوترکیب، در دو آزمایش گلدانی و شرایط مزرعه مورد مطالعه قرار گرفت. در شرایط گلدانی لاین‌های نوترکیب، والدین و ارقام شاهد در یک طرح کاملاًّ تصادفی با سه تکرار و در شرایط مزرعه در قالب طرح آگمنت مورد ارزیابی قرار گرفتند. در هر دو آزمایش نتایج نشان داد که ژنوتیپ‌های مورد مطالعه از لحاظ کلیه صفات مورد بررسی تفاوت معنی‌دار داشتند. تفکیک متجاوز معنی‌دار در اجزاء عملکرد همچون تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه و عملکرد دانه در بوته مشاهده گردید. ضرایب تنوع فنوتیپی و ژنتیکی نشان داد که لاین‌های مورد مطالعه از نظر عملکرد دانه، تعداد دانه در بوته، شاخص برداشت و تعداد پنجه دارای تنوع ژنتیکی بیشتری بودند. قابلیت توارث‌پذیری، برای صفات وزن صد دانه، تعداد پنجه و تعداد پنجه بارور، نسبتاً پائین و برای صفات ارتفاع، عملکرد دانه، طول سنبله، شاخص برداشت، روز تا گلدهی و تعداد دانه[1]در بوته متوسط به بالا بود. شاخص برداشت و تعداد دانه در بوته بالاترین همبستگی را با عملکرد دانه نشان دادند. بر مبنای نتایج تجزیه علیت اثر واقعی تعداد دانه در بوته بر عملکرد از نوع مستقیم بود اما شاخص برداشت بیشترین اثر را به صورت غیر مستقیم و از طریق تعداد دانه در بوته بر عملکرد داشته است؛ لذا تعداد دانه در بوته، اصلی‌ترین عامل کنترل کننده عملکرد دانه در جامعه گندم دوروم مورد بررسی می‌باشد.



* مسئول مکاتبه: s_hoshmand@yahoo.com

عنوان مقاله [English]

Estimate of Heritability and Relationship of Some Durum Wheat Characters Using Recombinant Inbred Lines

چکیده [English]

The aim of this study was evaluation of some of characters, estimation of their heritability and their relationship in 104 recombinant inbred lines population of durum wheat under pot and field conditions. The inbred lines, their parents and control genotypes were evaluated in completely randomized design in 3 replications at pot study and in augment design at field condition. Analysis of variance indicated that genotypes were significantly different for all of the traits in both conditions. Transgressive segregation was significant for the traits especially for yield grain and related traits. Coefficients of genotypic and phenotypic variability revealed recombinant inbred lines had more genetic variation for grain yield, number of seed per plant, harvest index and number of tiller. Heritability was relatively low for number of tiller, number of fertile tiller and 100 seed weight and was medium and high for height, grain yield, head length, harvest index, days to flowering, and number of seed per plant. Harvest index and number of seed per plant had highest correlation with grain yield. Path analysis t showed that number of seed per plant had direct effect on grain yield while harvest index contributed indirectly to grain yield via seed number per plant. Hence it seems that number of seed per plant is main character to explain the variation of grain yield in the studied durum wheat population.