بررسی پایداری عملکرد هیبریدهای توتون ویرجینیا با استفاده از آماره‌های پایداری و تجزیه واکنش ژنوتیپی به وسیله مدل AMMI

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

به‌منظور تعیین پایداری عملکرد و سازگاری هیبریدهای توتون ویرجینیا و تجزیه اثر متقابل ژنوتیپ× محیط، 15 هیبرید توتون، شامل 10 هیبرید داخلی و 5 هیبرید ارسالی از مراکز بین‏المللی در دو ایستگاه تحقیقات توتون تیرتاش و رشت و در هر ایستگاه در دو شرایط تنش و بدون تنش‏خشکی (چهار محیط) به مدت دو سال (1386-1385) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. محاسبه‏های آماری شامل تجزیه واریانس مرکب و برآورد 14 آماره پایداری و تجزیه الگو بود. نتایج حاصل از تجزیه پایداری به روش واریانس محیطی و ضریب تغییرات محیطی نشان داد که هیبریدهای Coker254                         VE1، K394 VE1 و NC8 VE1 به‌ترتیب دارای کمترین واریانس محیطی و ضریب تغییرات محیطی و در نتیجه بیشترین پایداری می‏باشند. هیبرید PVH03، براساس معیارهای آماره شوکلا، اکووالانس ریک، انحراف از خط رگرسیون و همچنین مقدار اولین مولفه اصلی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط حاصل از تجزیه AMMI، پایدارترین ژنوتیپ شناخته شد. جهت شناسایی ژنوتیپ‏های سازگار با محیط‌های خاص روش بای‏پلات استفاده گردید و نتایج نشان داد که هیبریدهای PVH03، K394 NC89 و Coker254 NC89 با داشتن کمترین اثر متقابل، پایدارترین و هیبریدهای ULT109، NC291، Coker254 Coker347 وVE1 Coker347 ناپایدارترین هیبریدها[1]بودند. هیبریدهای Coker254 K394،  NC291و CC27 برای ایستگاه تیرتاش و ژنوتیپ‏های NC89 Coker347، K394 Coker347،Coker254 VE1 و ULT109 برای ایستگاه رشت، در شرایط بدون تنش خشکی سازگار و مناسب تشخیص داده‏شدند.



*مسئول مکاتبه: smsadeghi55@yahoo.com

عنوان مقاله [English]

Evaluation of yield stability of Virginia tobacco hybrids using stability parameters and pattern analysis via AMMI model

چکیده [English]

To determine the yield stability, adaptability and analysis of the genotype× environment interaction of Virginia tobacco, 15 hybrids of tobacco including 10 Iranian and 5 international hybrids were evaluated in two different experiments (water stress and normal irrigation) using a Randomized Complete Block Design (RCBD) with three replications at two locations including Rasht and Tirtash Tobacco Research Centers (four environments) for two years (2006 to 2007). Statistical methods including combined analysis of variance, estimating 14 stability parameters and pattern analysis were applied. Result of environmental variation and coefficient of variance showed that hybrids Coker254                         VE1, K394 VE1 and NC89 VE1 had low value for environmental variance and coefficient of variation was the most stable genotypes, respectively. The hybrid PVH03 based on Shukla's stability variance, Wricke's equivalence, variance of deviation from liner regression and also interaction principal component analysis axis 1(IPCA1) of AMMI model was known as the most stable hybrids. The biplot technique was used to identify appropriate genotypes to special locations. Results showed that hybrids PVH03, K394 NC89 and Coker254 NC89 with the lowest interaction, and hybrids ULT109, NC291, Coker254 Coker347 and VE1 Coker347 with the highest interaction were the most stable and unstable hybrids, respectively. Furthermore, hybrids Coker254 K394, NC291 and CC27 for Tirtash and hybrids NC89 Coker347, K394 Coker347, Coker254 VE1 and ULT109 for Rasht were more suitable in non drought stress condition.