نگرشی کاربردی در پیش بینی تولید و سود اقتصادی ارقام گندم در تداخل با چاودار وحشی با استفاده از مدل های رگرسیونی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه فردوسی مشهد

2 استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه فردوسی مشهد

3 دانشجوی دکتری گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه بوعلی‌سینا همدان

چکیده

این پژوهش با هدف تعیین روشی کاربردی برای پیش بینی تولید اقتصادی محصول گندم در رقابت با چاودار وحشی با استفاده از مدل¬های رگرسیونی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان درگز انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل ارقام گندم (سایسون، الوند، چمران و سپاهان) و سطوح تراکم علف¬هرز چاودار وحشی (0، 20، 40، 60 و 80 بوته در مترمربع) بود. نتایج نشان داد که با افزایش تراکم چاودار وحشی، عملکرد بیولوژیک و دانه ارقام گندم کاهش یافت. در مقابل، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و تعداد سنبله در واحد سطح چاودار وحشی و درصد آلودگی محصول افزایش داشت. کمترین و بیشترین شیب اولیه کاهش عملکرد بیولوژیک و دانه (پارامترI) به ترتیب در ارقام سپاهان و چمران بدست آمد. عملکرد دانه رقم الوند در تمامی سطوح تراکم اعمال شده نسبت به سایر ارقام برتری داشت. بیشترین مقادیر عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و تعداد سنبله علف¬هرز و درصد آلودگی محصول در رقم چمران حاصل شد. در بازه آلودگی قابل قبول محصول گندم به بذر علف¬هرز (صفر تا 7 درصد)، کمترین و بیشترین تراکم چاودار وحشی که موجب آلودگی یکسان محصول شد، به ترتیب در ارقام چمران و الوند برآورد گردید. بالاترین تولید محصول و سود ناخالص در ارقام الوند و چمران بدست آمد. به طور کلی رقم الوند علاوه بر تاثیر منفی بر تولید علف¬هرز، سود ناخالص بالایی داشت. لذا در منطقه مورد آزمایش، رقم یاد شده برای کشت در مزارع دارای بانک بذر چاودار وحشی توصیه شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Practical attitude to predict the production and economic profit of wheat cultivars (Triticum aestivum L.) in interference with feral rye (Secale cereale) using regression models

نویسندگان [English]

  • B. Saadatian 1
  • M. Kafi 2
  • F. Soleymani 3
1
2
3
چکیده [English]

In order to determine the practical method to predict economic production of wheat in competition with feral rye by using regression models, a factorial experiment was carried out based on randomized complete block design with three replications in Dargaz. Iran. Experimental factors were included wheat cultivars (Sayson, Alvand, Chamran and Sepahan) and feral rye densities (0, 20, 40, 60 and 80 plants m-2). The results showed that increasing feral rye density, reduced biological and grain yield of wheat cultivars. In contrast, biological yield, grain yield, spike number per unit area of weed and infestation percentage of weed seed was increased. Minimum and maximum of initial slope (Parameter I) of grain and biological yield loss was obtained in Sepahan and Chamran cv., respectively. At all density levels, grain yield of Alvand cv was superior to other cultivars. Maximum amount of biological yield, grain yield, spike number of weed and percentage of crop infestation was obtained in Chamran cv. In the range of acceptable infestation level of wheat to weed seed (0-7 Percent), the lowest and highest feral rye density that was led to same infestation, were estimated in Chamran and Alvand cv., respectively. The highest production and gross profit was obtained in both Alvand and Chamran cultivars. Generally, Alvand cv. in addition to the negative effect on weed production, had a high gross profit. So in tested area, mentioned cultivar is recommended for planting in feral rye infested fields.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Competition
  • Gross profit
  • Infestation percentage of product
  • Yield