ارزیابی عملکرد وش، اجزای آن و برخی خصوصیات ریخت شناختی، کیفیت الیاف و تحمل به پژمردگی ورتیسیلیومی ژنوتیپ ها و ارقام جدید پنبه در استان گلستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، کرج، ایران،

2 استادیار، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مؤسسه تحقیقات پنبه کشور، گرگان، ایران،

3 کارشناس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایستگاه تحقیقات پنبه کارکنده، کارکنده، ایران

4 استادیار، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران، ورامین، ایران،

5 کارشناس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان تهران-ورامین

چکیده

چکیده:
سابقه و هدف: پنبه ازمهم‌ترین محصولات زراعی است ودر سال زراعی97-1396 سطح برداشت، میزان تولیدپنبه کشور به-ترتیب70800 هکتار، پنبه در کشور165295 تن و عملکرد در هکتارپنبه اراضی آبی و دیم کشور به‌ترتیب2386 و 838 کیلوگرم در هکتار بوده است. ارقام گیاهی مهم‌ترین دستاورد پژوهش‌های به‌نژادی هستند. معرفی ارقام جدید پنبه با هدف افزایش عملکرد، زودرسی، مقاومت به تنش‏های زنده و غیرزنده انجام می‏گیرد. ارزش زراعی و مصرف ارقام جدید باید قبل از معرفی به کشاورزان با آزمون تعیین ارزش زراعی و مصرف(VCU) با ارقام رایج مقایسه و ارزیابی شده و ارقام جدید برتر معرفی می‌گردند. در کشورهای مختلف، سیستم پیشرفته‌ای برای ثبت و تجاری‌سازی ارقام جدید گیاهان زراعی ازطریق اجرای آزمونVCU وجود دارد و در کشور ما نیز مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال مسئول اجرای این آزمون تعیین شده است. عملکرد وش و اجزای آن و زودرسی و کیفیت الیاف مهم‌ترین جنبه‌‌های زراعی و مصرف ارقام پنبه می باشند. بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی پنبه مهم‌ترین بیماری‌ پنبه در استان گلستان است. باوجود ارقام پنبه جدیدی که اصلاح و معرفی شده‏اند، همچنان عمده سطح زیر کشت پنبه کشور به رقم ورامین اختصاص دارد که حدود60 سال از معرفی آن می‏گذرد. باتوجه به حساسیت این رقم به بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی و بروز این بیماری در استان گلستان با رقم ساحل که متحمل به این بیماری است جایگزین گردید ولی باتوجه به قدیمی و دیررس بودن و عملکرد وش پائین رقم ساحل بنابراین در سال‌های اخیر ارقام جدید پرمحصول و زودرس و متحمل به بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی پنبه مانند ارقام گلستان و لطیف توسط مؤسسه تحقیقات پنبه کشور اصلاح و معرفی شده‌‌اند. این پژوهش به‌منظور تعیین ارزش زراعی و مصرف(VCU) ارقام و ژنوتیپ‌های جدید پنبه در شرایط استان گلستان با هدف تجاری‌سازی ارقام جدید پنبه اجراشد.
مواد و روش‌ها: به‌منظور ارزیابی ارزش زراعی و مصرف(VCU) ژنوتیپ‌های جدید پنبه SB35و T3 در مقایسه با ارقام حکمت، ساجدی، ارمغان، گلستان و ساحل در استان گلستان عملکرد وش و اجزای آن و برخی خصوصیات ریخت-شناختی مرتبط و کیفیت الیاف و تحمل به پژمردگی ورتیسیلیومی در آزمایشی در سال‌های1395 و 1396 در ایستگاه تحقیقات پنبه کارکنده مؤسسه تحقیقات پنبه کشور انجام شد. ارتفاع بوته، تعداد شاخه رویا و زایا، طول بلندترین شاخه رویا و شاخه زایای پنجم، تعداد و وزن قوزه، عملکرد وش، زودرسی، طول، یکنواختی، ظرافت، استحکام و کشش الیاف و شاخص بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی اندازه‌گیری شدند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد خصوصیات ریخت‌شناختی و وزن30 قوزه و عملکرد وش در سال اول آزمایش بیش از سال دوم بود و زودرسی در سال دوم بیش از سال اول بود. همچنین وزن30 قوزه و عملکرد وش و خصوصیات تکنولوژیکی الیاف تعیین شده و تحمل نسبت به پژمردگی ورتیسیلیومی ژنوتیپ‌های جدید و ارقام مورد مطالعه تفاوت معنی‌دار داشتند. رقم تجاری جدید گلستان دارای بیشترین عملکرد وش بود و رقم تجاری قدیمی ساحل از بیشترین وزن30 قوزه و طول، استحکام و کشش الیاف برخوردار بود. همچنین رقم تجاری جدید حکمت دارای ظریف‌ترین الیاف بوده و رقم تجاری جدید ساجدی از بیشترین تحمل نسبت به پژمردگی ورتیسیلیومی برخوردار بود.
نیجه‌گیری: براساس نتایج این آزمایش و نظر به اهمیت تحمل به پژمردگی ورتیسلیومی ارقام پنبه برای کشت در استان گلستان رقم ساجدی برای معرفی و تجاری‌سازی به‌عنوان رقم جدید تجاری برای کشت در استان گلستان پیشنهاد می-گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Seed Cotton Yield, its Components and some Morphological traits, Fiber quality and Verticillium wilt tolerance of cotton new genotypes and cultivars in Golestan province

نویسندگان [English]

  • Aidin Hamidi 1
  • Mohammad Reza Zangi 2
  • Saeed Soltani 3
  • Morteza Arab Salmani 4
  • Akram Mohajer Abbasi 5
1 Seed and Plant Certification and Registration Institute(SPCRI)Research Associate Professor at Karaj
2 Assistant Professor, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Cotton Research Institute, Gorgan, Iran,
3 expert, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karkandeh Cotton Research Station, Karkandeh, Iran,
4 Assistant Professor, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO) of Tehran Province, Agriculture and Natural Resources Research and Education center, Varamin, Iran
5 Expert of Agriculture Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran province Agriculture and Natural Resources Research and Education center (Varamin)
چکیده [English]

Introduction: Varieties are the most important plant breeding achievement. Cotton new cultivars introduce for yield increase, earliness, biotic and abiotic stresses resistance. Before new cultivars introduction to farmers, value of cultivation and use of their must be evaluated and comprised with common cultivars for superior cultivars introduction by Value of Cultivation and Use(VCU) trials conduction. Seed cotton yield and its components and earliness and fiber quality are the most important aspects of cotton cultivars value af cultivation and use. Verticillium wilting is the most important cotton disease in Golestan province. Therefore, cotton high yielding and early and tolerant to Verticillium wilting new cultivars like Golestan and Latif bred and introduced by Cotton research Institute in recent years. This research conducted in order to value of cultivation and use (VCU) determination of cotton new cultivars in Golestan province conditions for cotton new cultivars commercialization purpose.
Materials and Methods: In order to evaluation of Value of Cultivation and Use (VCU) of SB35 and T3 new cotton genotypes in comparisons of Hekmat, Sajedi, Armaghan, Golestan and Sahel cultivars in Golestan procince, seed cotton yield and its components and some related morphological and fiber quality traits and Verticillium wilt tolerance, an experiment was conducted during 2016 and 2017 years in Cotton Research Institute Karkande cotton research station. Plant height, sympodial branches, monopodial branches number the highest sympodial branch and fifth monopodial branch length, boll number and 30 boll weight, seed cotton yield, earliness, fiber length, uniformity, fitness, strength and elasticity and Verticillium wilt plants percent were measured.
Results: Results showed morphological traits and 30 boll weight and seed cotton yield in second tear more than first year and earliness in second year was more than first year. Also, studied new genotypes and cultivars determined 30 boll weight and seed cotton yield and fiber quality traits and Verticillium wilt tolerance were different. Golestan new commercial cultivar had the highest seed cotton yield and Sahel old cultivar had the highest boll weight and fiber length, strength and elasticity. Also, Hekmat new commercial cultivar had the finest fiber and Sajedi new commercial cultivar had the highest Verticillium wilt tolerance.
Conclusions: Based on results of this experiment and because of Verticillium wilt in Golestan province Sajedi cultivar suggested for introduction and commercialization as new commercial cultivar for cultivation.
In order to evaluation of Value of Cultivation and Use (VCU) of SB35 and T3 new cotto genotypes in comparisons of Hekmat, Sajedi, Armaghan, Golestan and Sahel cultivars in Golestan procince, seed cotton yield and its components and some related morphological and fiber quality traits and Verticillium wilt tolerance, an experiment was conducted during 2016 and 2017 years in Cotton Research Institute Karkande cotton research station. Plant height, sympodial branches, monopodial branches number the highest sympodial branch and fifth monopodial branch length, boll number and 30 boll weight, seed cotton yield, earliness, fiber length, uniformity, fitness, strength and elasticity and Verticillium wilt plants percent were measured. Results showed morphological traits and 30 boll weight and seed cotton yield in second tear more than first year and earliness in second year was more than first year. Also, studied new genotypes and cultivars determined 30 boll weight and seed cotton yield and fiber quality traits and Verticillium wilt tolerance were different. Golestan new commercial cultivar had the highest seed cotton yield and Sahel old cultivar had the highest boll weight and fiber length, strength and elasticity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cultivar introduction
  • Commercialization
  • Earliness
  • Obsolete cultivar