بررسی اثر آبیاری تکمیلی بر عملکرد گیاه نخود (Cicer arietinum L.) در شرایط کم باران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

اثر رژیم‌های آبیاری بر تولید ارقام نخود در شرایط دیم با تنش خشکی شدید به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل‌تصادفی با سه تکرار در شهرستان خرم‌آباد لرستان در سال زراعی 87-1386 مورد بررسی قرار گرفت. آبیاری تکمیلی در هشت سطح (1) شاهد بدون آبیاری، آبیاری در مراحل (2) کاشت، (3) گلدهی، (4) غلاف‌دهی، (5) کاشت و گلدهی، (6) کاشت و غلاف‌دهی، (7) گلدهی و غلاف‌دهی و (8) کاشت، گلدهی و غلاف‌دهی نخود به کرت اصلی و ارقام نخود شامل (1) فیلیپ، (2) هاشم و (3) توده محلی گریت به کرت‌ فرعی اختصاص داده شد. اجزای عملکرد نخود براساس انتخاب تصادفی 10 بوته و عملکرد دانه براساس محصول هر کرت پس از حذف اثرات حاشیه‌ای اندازه‌گیری شد. در بین سطوح فاکتور آبیاری بیشترین عملکرد دانه (2/762 کیلوگرم در هکتار) به تیمار آبیاری در مراحل کاشت+ گلدهی+ غلاف‌دهی اختصاص داشت. تیمار آبیاری سه مرحله‌ای در مقایسه با شاهد بدون آبیاری موجب افزایش 7/251 درصد عملکرد دانه نخود شد. این موضوع گویای اهمیت آبیاری تکمیلی برای افزایش تولید نخود است. در بین ارقام مورد آزمایش بیشترین عملکرد دانه (8/701 کیلوگرم در هکتار) از توده محلی گریت حاصل شد. میانگین عملکرد دانه رقم هاشم در حد بسیار ناچیزی بود. براساس نتایج این پژوهش رقم هاشم با توجه به تیپ رشد دیررس برای کشت بهاره در استان لرستان و سایر مناطق با شرایط آب و هوایی مشابه قابل توصیه نیست، اما رقم فیلیپ از سازگاری مناسبی برخوردار بود.

عنوان مقاله [English]

Effects of supplemental irrigation on Chickpea (Cicer arietinum L.) yield in Low rain condition

چکیده [English]

An experiment was carried out in 2008 to investigate the effects of different irrigation regimes, and Chickpea cultivars on chickpea production in the Khorramabad Lorestan. The experiment was split–plot in a randomized complete block design with 3 replications. Supplementary irrigation AT 8 levels (1-rainfed without irrigation, 2-Irrigation after Sowing, 3-Irrigation at flowering, 4-Irrigation at pod fill, 5-Irrigation at Sowing+flowering, 6-rrigation at Sowing+pod fill, 7-Irrigation at flowering+pod fill, 8-Irrigation at Sowing+flowering+pod fill) was allocated to main plots, and the genotypes (Filip 93-93, Hashem, and Greet) was allotted to sub plots. Chickpea yield components was measured base on the 10 randomly selected plants from each plot, and grain yield was determined base on the middle rows of each plot. Among irrigation treatment the highest grain yield per area (762.2 kg/ha) was belonged to irrigation at sowing+flowering+pod fill. Three times irrigation treatment in comparison to rainfed increased grain yield per area by 251.7%. This is show the importance of supplementary irrigation for increase of chickpea yield. Among chickpea cultivars the highest level of grain yield per area (701.8 kg/ha) was achieved for Greet mass. Grain yield for Hashem cultivar was very low. In conclusion, Hasher cultivar dose not recommended for spring crop in regions with climatic condition like Lorestan, but Filip had appropriate compatibility.