اثرات تاریخ کاشت و تراکم بوته بر روی عملکرد و برخی از صفات ژنوتیپ های چغندر قند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

به¬منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر روی برخی از صفات کمی و عملکرد ژنوتیپ‌های چغندرقند آزمایشی در سال 1385 در مزرعه تحقیقاتی موسسه اصلاح و تهیه بذر چغندر قند کرج اجرا گردید. آزمایش به‌صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. فاکتور اصلی شامل دو سطح تاریخ کاشت 25 فروردین و 3 خرداد بود. فاکتور فرعی شامل 4 سطح تراکم بوته 50، 75، 100 و 125 هزار بوته در هکتار و فاکتور فرعی فرعی 3 هیبرید 428، 7112 و 4027DS بود. نتایج نشان داد که در تاریخ کاشت اول (25 فروردین)، تعداد برگ سبز، وزن خشک طوقه، وزن خشک ریشه، طول دمبرگ و عملکرد ریشه، نسبت به تاریخ کاشت دوم (3 خرداد) افزایش یافت، به‌طوری‌که کشت دوم نسبت به کشت اول 3/24 درصد کاهش عملکرد نشان داد. اکثرصفات با افزایش تراکم بوته، بهبود یافتند، خصوصاً افزایش تراکم بوته (تا 100 هزار بوته در هکتار) عملکرد ریشه را افزایش داد. بیشترین وزن خشک طوقه از ترکیب تیماری تاریخ کاشت اول و ژنوتیپ 4027DS به‌دست آمد. اگرچه ژنوتیپ 4027DS در مقایسه با 428 در اغلب صفات بیشترین مقدار را داشت ولی عملکرد ریشه آنها یکسان بود. عملکرد ریشه با وزن خشک طوقه، وزن خشک ریشه، وزن خشک کل و تعداد برگ خشک همبستگی مثبت و معنی‌داری نشان داد. مناسب‌ترین ترکیب تیماری از تاریخ کاشت اول و تراکم 100هزار بوته در هکتار و ژنوتیپ 4027DS به‌دست آمد، با وجود این تکرار آزمایش در چند سال و مکان برای به‌دست آوردن بهترین تاریخ کاشت و تراکم و معرفی ژنوتیپ پایدار توصیه می‌گردد.

عنوان مقاله [English]

Effects of sowing date and plant density on yield and some traits of Sugar beet genotypes

چکیده [English]

In order to study the effect of sowing date and plant density on some quantitative traits and yield of sugar beet genotypes a field experiment was carried out at Sugar beet Seed Production Research Station of Karaj in 2006. Treatments arranged in a split, split plot experiment based on completely randomized block design with four replications. The main factors were two sowing dates as 14 April and 24 May. Sub plot were four plant density including 50, 75, 100 and 125 thousand plants per hectare and the sub-sub plots three sugar beet hybrids(428, 7112, and DS4027). The results showed that the green leaf number, crown dry weight, root dry weight, petiole length and root yield in first sowing date increased compared to second one, so on the second sowing date yield decreased 24.3% relative to first sowing date. Most traits improved with increasing plant density, especially root yield increased until 100 thousand plant ha-1. The maximum crown dry weight obtained from combination of the first sowing date and DS4027 genotype. Although, amounts of most traits of DS4027 was higher than 428 genotype, but they had equal root yield. There were significantly positive correlation between root yield and crown dry matter, total dry matter and dry leaf number. The best treatment obtained from combination of the first sowing date, 100 thousand plants per hectare and DS4027 genotype, however it recommends that the experiment carry out at several places and years to obtain the best sowing date and density and stable genotype.