بررسی اثر تیمارهای نیتروژن و زمان وجین بر پویایی جوامع علف هرز و عملکرد کلزا (Brassica napus L.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

به‌منظور بررسی تغییرات جوامع علف هرز کلزا تحت‌تأثیر مقدار نیتروژن و زمان وجین آزمایشی در سال زراعی 86-1385 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. این آزمایش در قالب طرح کرت‌های خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. مقدار نیتروژن به‌عنوان فاکتور اصلی در 3 سطح شامل 77، 110 و 143 کیلوگرم در هکتار و فاکتور فرعی دربرگیرنده زمان وجین در 5 سطح در مراحل 5، 8 و 11 برگی کلزا، عدم وجین و وجین کامل علف‌های هرز منظور گردید. مطالعه جوامع علف هرز در دو مرحله، یکی در هر یک از زمان‌های وجین و مرحله دوم قبل از برداشت کلزا انجام گرفت. نتایج نشان داد که مقدار نیتروژن و زمان وجین اثر معنی‌داری بر وزن خشک و تراکم علف‌های هرز داشت. بیشترین وزن خشک علف‌های هرز با میانگین 482 گرم در مترمربع در تیمار نیتروژن به میزان 143 کیلوگرم در هکتار و شرایط بدون وجین به‌دست آمد. در حالی‌که بیشترین تراکم علف‌های هرز با میانگین292 بوته در مترمربع، در تیمار نیتروژن به میزان 77 کیلوگرم در هکتار و وجین در مرحله 8 برگی به‌دست آمد. در اکثر موارد نوع گونه غالب علف هرز، فراوانی و همچنین مرحله فنولوژیکی آن تحت‌تأثیر تیمارهای آزمایش قرار داشت، اما تأثیر این تیمارها بر صفات مورد بررسی در زمان وجین بیش از مرحله انتهایی دوره رشد بود. بیشترین عملکرد دانه کلزا نیز با میانگین4740 کیلوگرم در هکتار در تیمار نیتروژن به میزان 143 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و وجین کامل علف‌های هرز به‌دست آمد و به‌طورکلی افزایش نیتروژن باعث افزایش عملکرد کلزا گردید.

عنوان مقاله [English]

The Effect of Nitrogen Rate and Weeding Time on Weed Communities Dynamic and yield of Canola (Brassica napus L.)

چکیده [English]

In order to evaluate the effect of nitrogen rate and weeding time on weed communities dynamic, a field study conducted in a research farm of Chamran University, Ahwaz. The experimental design was split plot based on RCB with three replications. Nitrogen rates (77, 110, 143 kg/ha) were considered in the main plot and time of weeding (at 5, 8, 11, leaf stage with control and weedy plot) as sub plot. The effects of treatments on weeds were evaluated at two periods: the first period was each time of weeding and the second one was before canola harvesting. The results indicated that nitrogen rate and weeding time had significant effect on weed dry matter and density. The highest weed dry matter with 482 g.m-2, was obtained from 143 kg N.ha-1 and weedy check and the highest weed density with 292 plant.m-2 was obtained from 77 kgN.ha-1 and weeding at 8-leaf stage. In the most cases, weed dominant species, frequency and phenological stages were affected by treatments. However, the effect of nitrogen rate and weeding time at the first period was higher than other treatments. The highest grain yield with 4740 Kg.ha-1 was obtained from 143 kg N.ha-1and weed free plots. Therefore, canola gain yield was increased with increasing of nitrogen rate.