تأثیر قطع آبیاری و سیستم‌های مختلف تغذیه‌ای بر عملکرد و اجزاء عملکرد گلرنگ بهاره در منطقه یاسوج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی دانشگاه یاسوج

2 عضو هیات علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات/ دانشگاه یاسوج

3 عضو هیات علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه یاسوج

چکیده

سابقه و هدف: کمبود آب یکی از مهم‌ترین عوامل کاهش تولید محصولات کشاورزی در مناطق خشک و نیمه‌خشک دنیا می‌باشد. نیتروژن یکی از مهم‌ترین عناصر غذایی و عامل کلیدی در دستیابی به عملکرد مطلوب در محصولات زراعی است. منابع آلی در تلفیق با کودهای شیمیایی می‌توانند به حاصلخیزی خاک و افزایش تولید محصول منجر شوند، زیرا این سیستم اکثر نیازهای غذایی گیاه را تأمین کرده و کارآیی جذب مواد غذایی توسط محصول را نیز افزایش می‌دهد. بنابراین بررسی تأثیر سیستم‌های مختلف تغذیه‌ای (آلی، شیمیایی و تلفیقی) و قطع آبیاری بر عملکرد و اجزاء عملکرد گلرنگ ضروری به‌نظر می‌رسد.
مواد و روش‌ها: آزمایش به‌صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار بر گلرنگ بهاره رقم اصفهان-14 اجرا گردید. عامل اصلی شامل آبیاری در چهار سطح (S0: آبیاری کامل، S1: قطع آبیاری در مرحله ساقه‌دهی، S2: قطع آبیاری در مرحله گلدهی و گرده‌افشانی و S3: قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه) و عامل فرعی شامل سیستم‌های مختلف تغذیه‌ای در شش سطح (N0: بدون کود، N1: 100 کیلوگرم نیتروژن خالص از منبع اوره، N2: 75 کیلوگرم نیتروژن از منبع اوره + 25 کیلوگرم نیتروژن از منبع کود آلی، N3: 50 کیلوگرم نیتروژن از منبع اوره + 50 کیلوگرم نیتروژن از منبع کود آلی، N4: 25 کیلوگرم نیتروژن از منبع اوره + 75 کیلوگرم نیتروژن از منبع کود آلی و N5: 100 کیلوگرم نیتروژن از منبع کود آلی) بود. در این آزمایش شاخص سطح برگ، عملکرد، و اجزاء عملکرد و کارایی مصرف آب اندازه‌گیری شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد تأثیر چشمگیری بر صفات اندازه‌گیری شده داشت؛ به‌طوری‌که در تیمار قطع آبیاری در مرحله گل‌دهی و گرده‌افشانی، تعداد دانه پر در طبق نسبت به تیمار آبیاری کامل 5/21 درصد کاهش یافت. همچنین عملکرد و اجزاء عملکرد در سیستم‌های تغذیه تلفیقی نسبت به سیستم‌های تغذیه شیمیایی و آلی بیشتر بود. بیشترین عملکرد دانه در تیمارهای آبیاری S0، S1، S2 و S3 به‌ترتیب از سیستم‌های تغذیه تلفیقی N2 (7/4291 کیلوگرم در هکتار)، N3 (7/3211 کیلوگرم در هکتار)، N2 (3/2653 کیلوگرم در هکتار) و N2 (4/3603 کیلوگرم در هکتار) به‌دست آمد. کارایی مصرف آب در تیمارهای آبیاری S1 و S3 در همه سیستم‌های تغذیه‌ای نسبت به تیمار آبیاری S2 افزایش یافت.
نتیجه‌گیری: کودهای آلی توأم با کودهای شیمیایی با تعدیل اثرات تنش خشکی منجر به بهبود عملکرد و اجزاء عملکرد گلرنگ در شرایط قطع آبیاری گردید. عملکرد دانه در تیمار آبیاری S3 در سیستم‌های تغذیه تلفیقی N2 و N3 مشابه تیمار آبیاری کامل (S0) و سیستم تغذیه شیمیایی بود. بر این اساس بایستی اظهار داشت که در کشت گلرنگ با کاربرد سیستم‌های تغذیه تلفیقی می‌توان افت عملکرد ناشی از کمبود آب قابل دسترس در شرایط قطع آبیاری در مرحله پرشدن دانه را تا حدودی جبران کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Effect of irrigation cut-off and different nutritional systems on yield and yield components of spring safflower in Yasouj region

نویسنده [English]

  • Ali Yadavi 2
1
2
3
چکیده [English]

MBackground and objectives: Lack of water is one of the main factors in the reduction of agricultural production at arid and semi-arid regions of the world. Nitrogen is one of the most important nutrients and key factor in achievement to favorable yield in crops. Organic sourceses in combined with chemical fertilizer can lead to soil fertility and increase crop production. Thus it seems necessary investigate the effect of different nutritional systems (Organic, chemical and integrated) and irrigation cut-off on yield and yield components of safflower.
Materials and methods: The experiment was done on spring safflower (Isfahan-14 cultivar) as slit-plots arranged in a randomized completed block design with three replications. The main plot were including irrigation at the four levels (S0: full irrigation, S1: irrigation cut-off at the stem elongation stage, S2: irrigation cut-off at the flowering and anthesis stage and S3: irrigation cut-off at the grain filling stage) and subplot including different nutritional systems in the six levels (N0: no fertilizer, N1: 100 kg pure nitrogen from urea, N2: 75 kg pure nitrogen from urea+25 kg nitrogen from organic manure, N3: 50 kg pure nitrogen from urea+50 kg nitrogen from organic manure, N4: 25 kg pure nitrogen from urea+75 kg nitrogen from organic manure and N5: 100 kg nitrogen from organic manure) (Organic manure was used poultry manure). This experiment was measured LAI, yield, yield components and water use efficiency.
Results: The obtained results indicated that irrigation cut-off at different growth stages had significant effect on measured traits; so at treatment of irrigation cut-off at the flowering and anthesis stage, number of fill grain per head than full irrigation treatment decreased 21.5 percent. Also yield and yield components at integrated nutritional systems were more than chemical and organic nutritional systems. The highest grain yield at full irrigation, irrigation cut-off at the stem elongation stage, irrigation cut-off at the flowering and anthesis stage and irrigation cut-off at the grain filling stage treatments was obtained from integrated nutritional systems of N2 (4291.7 kg ha-1), N2 (3211.7 kg ha-1), N2 (2653.3 kg ha-1) and N2 (3603.4 kg ha-1), respectively. The weater use efficiency at the S1 and S3 treatments in the all nutritional systems increased than S2 treatment.
Conclusion: Use of organic manures in combined with chemical fertilizers by moderating the effects of drought stress led to improvement yield and yield components of safflower under irrigation cut-off conditions. Therefore grain yield at S2 treatment in different nutritional systems of N2 and N3 was similar treatment of full irrigation and chemical nutritional system. Based on obtained results can stated that in safflower planting can by irrigation cut-off at grain filling stage and application of integrated nutritional systems somewhat compensated the decline caused by lack of available water.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nutritional system
  • Soil fertility
  • Organic Manure
  • Water use efficiency
  • Irrigation cut-off

مراجع

1. Abbasi, M., Najafi, N., Aliasgharzad, N., and Oustan, Sh. 2012. Effects of soil water
conditions and organic and chemical fertilizers on growth characteristics and water use
efficiency of rice in an alkaline non-calcareous soil. J. Sci. and Technol. Greenhouse
Culture. 3(11): 1-16. (In Persian)
2. Agyenim Boateng, S., Zickermann, J., and Kornahrens, M. 2006. Poultry manure effect on
growth and yield of maize. W. Afr. J. Appl. Ecol., 9: 1-11.
3. Ahmadi, M.R., and Omidi, A.H. 1996. Evaluation of seed yield and effect of harvesting time
on oil content of spring and winter safflower. Iranian J. Agric. Sci., 27(4): 29-36. (In Persian)
4. Akbari, P., Ghalavand, A., and Modarres Sanavy, S.A.M. 2009. Effects of different nutrition
systems and biofertilizer (PGPR) on phenology period yield and yield components of
sunflower (Helianthus annuus L.). Elec. J. Crop. Prod. 2(3): 119-134. (In Persian)
5. Ali, E.A., and Mahmoud, A.M. 2012. Effect of combination between organic and mineral
fertilization on productivity of some safflower genotypes. World J. Agric. Sci., 8(2): 134-
140.
6. Arab, S., Baradaran Firouzabadi, M., Asghari, H.R., Gholami; A., and Rahimi, M. 2016. The
effect of foliar application of ascorbic acid and sodium nitroprusside on grain protein
content, yield and some agronomic traits of safflower under water deficit stress. Elec. J.
Crop. Prod., 9(1): 69-87.
7. Bahl, G.S., and Toor, G.S. 2002. Influence of poultry manure on phosphorus avialabitity and
the standard phosphate require ment of crop estimate from quantity-intensity relationships in
different soils. Bioresource Technol., 85: 317-322.
8. Bitzer, C.C., and Sims, J.T. 1988. Estimating the availability of nitrogen in broiler litter
through laboratory and field studies. J. Environ. Qual. 17: 47-54.
9. Buriro, M., Nissa Rais, M., Solangi, A.W., Soomro, A., Gandahi, A.W., and Kashani, S.
2015. Impact of organic and inorganic manures on sunflower yield and yield components.
Sci. Int. 27(4): 3267-3270.
10. Debaeke, P., and Aboudrare, A. 2004. Adaption of crop management to water-limited
environments. Eur. J. Agron., 21: 433-446.
11. Fanaei, H.R., and Narouirad, M.R. 2014. Study of yield, yield components and tolerance to
drought stress in safflower genotypes. Elec. J. Crop. Prod., 7(3): 33-51.
12. Farokhinia, M., Roshdi, M., Pasban Eslam, B, and Sasandoost, R. 2011. Study of some
physiological traits and yield in spring safflower under water deficit stress. Iranian J. Field
Crop Sci., 42(3): 545-553. (In Persian)
13. Istanbulluoglu, A. 2009. Effects of irrigation regimes on yield and water productivity of
safflower (Carthamus tinctorius L.) under Mediterranean climatic conditions. Agr. Water
Manage. 96: 1792-1798.
14. Istanbulluoglu, A., Arslan, B., Gocmen, E., Gezer, E., and Pasa, C. 2010. Effects of deficit
irrigation regimes on the yield and growth of oilseed rape (Brassica napus L.). Biosyst. Eng.
105: 388-394.
15. Khaliq, T., Mahmood, T., Kamal, J., and Masood, A. 2004. Effectiveness of farmyard
manure, poultry manure and nitrogen for corn (Zea mays L.) productivity. Int. J. Agric. Biol.,
6(2): 260-263.
16. Maghami, R., Zahedi, M., and Gheysari, M. 2014. Effects of nitrogen application and
irrigation water on grain yield and water use efficiency of safflower in Isfahan. J. Crop. Prod.
Process. 4(11): 1-13. (In Persian)
17. Mirshekari, M., Majnounhosseini, N., Miri, R., Moslehi, A., and Zandvakili, O. 2012.
Effects of sowing date and limited irrigation water stress on spring safflower (Carthamus
tinctorius L.) quantitative traits. J. Res. Agric. Sci., 8(2): 100-112.
18. Mirzaei, A., and Vazan, S. 2013. Study the effect of drought stress chemical fertilizer and
bio-fertilizer on seed yield and important agronomic of safflower. Intl. J. Agri. Crop Sci.
6(13): 968-974.
19. Mishra, B.B., and Nayak, K.C. 2004. Organic farming for sustainable agriculture. Orissa
Review. Pp: 42-45.
20. Mohsennia, O., and Jalilian, J. 2012. Response of safflower Seed quality characteristics to
different soilfertility systems and irrigation disruption. Intl. Res. J. Appl. and Basic Sci.,
3(5): 968-976.
21. Mooleki, S.P., Schoenau, J.J., Charles, J.L., and Gwen, G. 2004. Effect of rat, frequency and
incorporation of feedlot cattele manure on soil nitrogen availability crop performance and
nitrogen use efficiency in east-central Saskachwan. Can. J. Soil Sci., 84: 199-210.
22. Omidi, A.H. 2009. Effect of drought stress at different growth stages on seed yeild and some
agro-physiological traits of three spring safflower cultivars. J. Seed and Plant Production.
1(2-25): 15-31. (In Persian)
23. Salem, N., Msaada, K., Dhifi, W., Sriti1, J., Mejri, H., Limam, F., and Marzouk, B. 2014.
Effect of drought on safflower natural dyes and their biological activities. Exp. Clin. Sci., 13:
1-18.
24. Shirale, S.T., Kide, D.S., and Meshram, N.A. 2014. Long-term effect of organic manuring
and inorganic fertilizers for enhancing yield and soil properties under soybean (Glycine max
L.)-safflower (Carthamus tinctorius L.) cropping sequence in Vertisol. Asian J. Soil Sci.
9(1): 130-136.
25. Soltani, A. 2013. Application of SAS in statistical analysis. 182p. Mashhad University Press.
(In Persian)
26. Tanaka, D.L., Riveland, N.R., Bergman, J.W., and Schneiter, A.A. 1997. Safflower plant
development stages. In: Corleto, A., Mundel, H.-H. (Eds.), Proceedings of the Fourth
International Safflower Conference, Bari, Italy, June 2-7, Adriatica Editrice, Pp: 179-180.
مجله تولید گیاهان زراعی
دوره 11، شماره 1
خرداد 1397
صفحه 101-112

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار