تأثیر تیمارهای کم¬آبیاری بر صفات مورفولوژیک و شاخص¬های رشد ذرت علوفه¬ای در شرایط آب و هوایی رشت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر کم¬آبیاری بر تغییرات شاخص¬های رشد و صفات مورفولوژیک رقم ذرت علوفه¬ای سینگل کراس 704 در منطقه رشت، آزمایشی در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی در سال زراعی 86-1385 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان با چهار تیمار و سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل بدون آبیاری و آبیاری پس از تخلیه 100، 75 و 50 درصد (آبیاری کامل) رطوبت قابل دسترس خاک بودند. نتایج نشان داد که آبیاری بر مبنای 75 درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس، باعث کاهش معنی¬دار ماده‌خشک برگ، سرعت رشد گیاه و شاخص سطح برگ شد. آبیاری پس از تخلیه 100 درصد رطوبت قابل دسترس، در مقایسه با آبیاری کامل و آبیاری پس از تخلیه 75 درصد رطوبت قابل دسترس، باعث کاهش معنی¬دار ماده‌خشک کل، ماده‌خشک بلال، ساقه و برگ، شاخص سطح برگ، سرعت رشد گیاه، تعداد برگ، طول دوره گلدهی و ارتفاع بوته گردید. تجمع ماده‌خشک کل، تجمع ماده‌خشک بلال و ساقه، تعداد برگ، طول دوره گلدهی و ارتفاع بوته در تیمارهای بدون آبیاری و آبیاری پس از 100 درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس، تفاوت معنی¬داری نداشتند. با کاهش مقدار آب مصرفی، تعداد روز از سبزشدن تا گلدهی، روز از سبزشدن تا ظهور ابریشم و روز از سبزشدن تا تشکیل دانه به تعویق افتاد و قطر ساقه نیز افزایش یافت. کم¬آبیاری باعث افزایش شاخص بهره¬وری آب آبیاری شد و تیمار 75 درصد مناسب¬ترین شاخص بهره¬وری آب را داشت (07/6 کیلوگرم بر مترمکعب آب). عملکرد علوفه خشک در تیمارهای 50، 75 و 100 درصد تخلیه رطوبت و تیمار بدون آبیاری به‌‌ترتیب 25/16191، 56/14563، 51/11479 و 83/10879 کیلوگرم در هکتار بود. نتیجه کلی تحقیق حاضر حاکی از این بود که، در شرایط آب و هوایی رشت، شاخص¬های رشد ذرت علوفه¬ای پس از تخلیه 75 درصد رطوبت قابل دسترس خاک به‌طور معنی‌داری افزایش می¬یابد. بنابراین آبیاری پس 75 درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس، می‌‌تواند ضمن افزایش بهره¬وری آب آبیاری، باعث بهبود رشد ذرت علوفه¬ای در این منطقه شود.

عنوان مقاله [English]

Effect of deficit irrigation treatments on morphological traits and growth indices of corn forage in the Rasht Climate

چکیده [English]

In order to study of effects of deficit irrigation on morphological traits and growth indices variation of corn forage (SC. 704) in Rasht region, an experiment based on randomized complete design with four treatments and three replication was conducted in 2007 growing season, at research farm of faculty of agriculture, University of Guilan. Experimental treatments consisted of: no-irrigation, 100%, 75% and 50% (full irrigation) available water depletion from soil. Results showed that irrigation based on 75% available water depletion from soil caused significant reduction in leaf dry matter, crop growth rate and leaf area index. In comparison with full irrigation and 75% available water depletion from soil, 100% available water depletion from soil caused significant reduction in total dry matter, ear, stem and leaf dry weight, leaf area index, crop growth rate, leaf number and plant height. In the non-irrigation and 100% available water depletion treatments the total dry matter, stem dry weight, ear dry weight, leaf number, flowering duration and plant height significant difference not seen. With reduction in irrigation water, silking and ear formation delayed and stem diameter increased. Deficit irrigation increased water productivity and 75% available water treatment was showed a better performance (6.07 kg.m-3). Forage dry matter in 50%, 75% and 100% available water depletion and non-irrigation was 16191.25, 14563.56, 11479.51 and 10879.83 kg.ha-1, respectively. According to the results, in Rasht region climate, after 75% available water depletion from soil, growth indices significantly varied. Thus, in this region, irrigation based on 75% available water depletion from soil may cause improvement in corn forage.