ارزیابی توان بازدارندگی ترشحات ریشۀ ارقام برنج (Oryza sativa L.) بر خصوصیات علف هرز سوروف (Echinochloa crus-galli)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

به‌منظور شناسایی محتوای فنولیک اسید ترشحات ریشۀ سه رقم برنج (ندا، تایچانگ و سپیدرود) با استفاده از روش کروماتوگرافی مایع با کارکرد بالا (HPLC) و ارزیابی توان دگرآسیبی آنها روی خصوصیات رشدی علف هرز سوروف آزمایشی با آرایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار طی سال 1387در آزمایشگاه و گلخانه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری انجام شد. نتایج تجزیه واریانس داده¬ها نشان از معنی‌دار بودن همه اثرات ساده و متقابل در صفات مورد مطالعه داشت. رقم تایچانگ در بیش از نیمی از صفات اندازه‌گیری شده اثرات بازدارندگی بیشتری نسبت به رقم ندا و سپیدرود داشت به‌طوری‌که ترشحات ریشۀ رقم تایچانگ با 60/40 درصد بیشترین و رقم سپیدرود با 60/0 درصد کمترین تأثیر بازدارندگی را بر طول ریشه¬چۀ علف هرز سوروف داشتند. در مورد وزن خشک گیاهچه نیز رقم تایچانگ و رقم سپیدرود به‌ترتیب با 90/29 و 60/2 درصد بازدارندگی بیشترین و کمترین درصد بازدارندگی را داشتند. در مورد سرعت و درصد جوانه‌زنی بذر سوروف نیز نتایج بیانگر بازدارندگی بالای رقم تایچانگ بود (به‌ترتیب با 90/50 و 90/31 درصد). در مورد صفات فیزیولوژیک علف هرز سوروف نظیر محتوای کلروفیل و نیتروژن برگ رقم ندا به‌ترتیب با 20/58 و 80/43 درصد بازدارندگی بیشترین تأثیر بازدارندگی را داشت و در هر دو صفت رقم سپیدرود با 70/1 و 30/11 درصد بازدارندگی حداقل تأثیر را بر علف هرز سوروف از خود نشان داد. تجزیه ترشحات ریشۀ ارقام برنج با استفاده از روش HPLC نشان داد که بیشترین محتوای فنولیک اسید (085/6 میلی‌گرم در لیتر عصاره) متعلق به رقم تایچانگ و کمترین آن (201/0 میلی‌گرم در لیتر عصاره) مربوط به رقم ندا بوده ¬است.

عنوان مقاله [English]

Evaluating inhibitory potential of rice cultivars (Oryza sativa L.) root exudates on characteristics of Barnyardgrass (Echinochloa crus-galli) weed

چکیده [English]

This experiment was conducted to screening phenolic acids in root exudates of three rice cultivars (Neda, Taichung and Sepidrood) by high performance liquid chromatography (HPLC) method and to evaluate allelopathic potential of these cultivars on growth characteristics of barnyardgrass weed. The experiment was arranged in factorial based on completely randomized design with four replications in greenhouse and laboratory conditions at Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University during 2007. The results of ANOVA indicated that all treatments and interactions had significant effect at 0.01 levels on all studied traits. In terms of more studied traits, Taichung (root exudates) had the highest amounts compared to other cultivars. Accordingly, Taichung by 40.60% and Sepidrood by 0.60% had the highest and lowest inhibitory on root lengths of barnyardgrass, respectively. In terms of dry weights, Taichung and Sepidrood had the highest and minimum effect with 29.60 and 2.60 inhibitory percentages, respectively. Root exudates of Thaichung with 50.90% and 31.90% had the highest inhibitory effects on germination rate and percentage of barnyardgrass seeds, respectively. In terms of physiological traits such as chlorophyll and nitrogen contents the highest amount of inhibition were related to Neda (with 58.20% and 43.80%, respectively) and the lowest amounts were recorded for Sepidrood (with 1.70% and 11.30%, respectively). Root exudates of all cultivars were also analyzed by HPLC method. The results showed that the highest phenolic contents (6.085 mg/l) were related to root exudates of Taichung and the lowest amounts (0.201) were belonged to Neda.