ارزیابی ژنوتیپ¬های گندم نان از لحاظ تحمل به خشکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

به منظور شناسائی ارقام مقاوم به خشکی 29 ژنوتیپ گندم به عنوان فاکتور رقم و تیمارهای آبیاری و عدم آبیاری به عنوان فاکتور آبیاری در یک طرح اسپلیت بلوک در 3 بلوک در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران مورد کشت قرار گرفتند. همبستگی ضعیف و غیرمعنی¬داری (35/0=r) بین عملکرد در شرایط تنش خشکی( ) و نرمال رطوبتی( ) نشان داد که بین عملکرد در دو شرایط دیم و آبی همبستگی وجود ندارد. برای شناسائی ژنوتیپ¬های مقاوم از شاخص¬های STI، TOL، SSI، MP،HARM ، TI و GMPو تجزیه به مولفه¬های اصلی و بای¬پلات استفاده شد. دو مولفه اول در مجموع 7/99% تغییرات را توجیه کردند، با توجه به ضرائب شاخص¬ها در مولفه¬های اول و دوم، مولفه اول به عنوان مولفه مقاومت و مولفه دوم به‌عنوان حساسیت به تنش خشکی شناخته شد. با توجه به اطلاعات حاصل از بای¬پلات ژنوتیپ¬های روشن، اینیا، کویر، الوند، ws-82-6، قدس، ws-82-9 و بک کراس روشن به‌عنوان مقاوم و ژنوتیپ¬های امید، قفقاز، مرودشت، نوید و تجن به عنوان حساس به خشکی معرفی گردید.

عنوان مقاله [English]

Evaluation of bread wheat genotypes for drought tolerance

چکیده [English]

For identifying drought tolerance genotypes 29 wheat genotypes as cultivar factor and irrigation and non irrigation treatments as an irrigation factor in a split block design with 3 blocks were planted at a Research Filed of College of Agriculture, Tehran University, Iran. There was a low and non significant correlation (R=0.35) between yield at non irrigating (ys) and yield at irrigating (yp) condition. The low correlation implies the independence of yield at two conditions. For identifying tolerant genotypes the indexes of STI, TOL, SSI, MP, HARM, TI and GMP were used. The first two components explained 97% of variation. Based on the coefficients of components the first and second components were considering tolerance and sensitivity respectively. Using the biplot analysis genotypes Roushan, Inia, Kavir, Alvand, Ws-82-6, Ghods, Ws-82-9 and back cross of Roushan were identified as tolerant and Omid, Ghafghaz, Marvdasht, Navid and Tajan were detected as sensitive to drought.