بررسی صفات فیزیولوژیکی مرتبط با انتقال مجدد ذخایر ساقه تحت تنش شوری انتهای فصل در گندم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 استاد گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

3 استادیار پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، کرج

چکیده

انتقال مجدد ذخایر ساقه گندم در تنش خشکی انتهای فصل اهمیت زیادی در حفظ عملکرد دانه دارد؛ ولی اهمیت این مکانیزم در تنش شوری به خوبی روشن نیست. در این تحقیق انتقال مجدد ذخایر ساقه در تنش شوری انتهای فصل روی دو ژنوتیپ 14No و 49No که از نظر انتقال مجدد طی تنش خشکی متفاوت گزارش شده بودند، همراه با دو رقم بم و قدس به ترتیب متحمل و حساس به شوری در گلخانه بررسی شد. اعمال شوری از شروع گرده‌‌افشانی از طریق آب آبیاری با هدایت الکتریکی15 دسی‌زیمنس بر متر صورت گرفت. آزمایش‌‌ها به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار و نمونه‌برداری از ساقه طی پنج مرحله با دوره‌های هفت روزه از شروع گرده‌افشانی انجام شد و تغییرات وزن خشک، چگالی وزنی و قند محلول کل ساقه، انتقال مجدد، کارایی انتقال و عملکرد دانه اندازه‌گیری گردید. بر اساس نتایج این تحقیق، تحت تنش، بالاترین عملکرد، انتقال مجدد و سهم انتقال مجدد در عملکرد در رقم بم و بیشترین افت عملکرد در رقم قدس مشاهده شد. رقم بم با بالاترین کارایی انتقال، از نظر مقدار تولید کربوهیدرات محلول و انتقال مجدد آن تحت تنش نیز رتبه اول را داشت. همبستگی مثبت و معنی‌دار میزان انتقال مجدد با مقدار عملکرد در شوری انتهای فصل نشان داد با وجود اعمال شوری از گرده‌افشانی و تداوم فتوسنتز تا اواسط پر شدن دانه‌ها، انتقال مجدد سهم قابل توجهی در تولید عملکرد ژنوتیپ‌های متحمل تحت تنش شوری داشت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Study on agro-physiological traits related to stem reserve remobilization under terminal salinity in wheat

نویسندگان [English]

  • m sh 1
  • s gh 2
  • z sh 3
  • a s 2
  • b n 3
1
2
3
چکیده [English]

Stem reserve remobilization is very important to keep the grain yield in wheat under terminal drought but the importance of this mechanism is unclear under terminal salinity. In this research stem reserve remobilization under terminal salinity were studied in greenhouse on four genotypes No14 and No49, different in remobilization, and Bam as salt-tolerant and Ghods as salt-sensitive cultivars. Salt stress was applied from anthesis by irrigation water at EC: 15 dSm-1. The experiment was conducted using a completely randomized design with factorial arrangement with three replications. Stem sampling was done at five time points with seven intervals from anthesis and stem dry weight, weight density and total water soluble carbohydrates (WSC), remobilization and its efficiency and grain yield were measured. The results showed that the highest grain yield, remobilization and contribution of remobilization in yield production were related to Bam and the most yield loss was related to Ghods. Based on the results, Bam with the highest remobilization efficiency had the most WSC production and remobilization under stress. A significant positive correlation between remobilization and yield production under terminal salinity showed that although salt stress at the end of the season helped the photosynthesis continue to the middle of grain filling period, the remobilization also had a great contribution on yield production in tolerant genotypes under salt stress.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Terminal salinity
  • Wheat
  • Remobilization