بررسی اثر شاخص سطح برگ، ماده خشک و سرعت رشد محصول بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام سویا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

عملکرد در اکثر محصولات نتیجه ترکیب تعداد زیادی از فرایندهای فیزیولوژیکی است که در طی رشد و نمو به وقوع می پیوندد. این فرایندها در سطوح مورفولوژیکی، فنولوژیکی و فیزیولوژیکی تجلی یافته و اغلب توسط ژن­های زیادی کنترل می­شوند. به‌منظور تعیین خصوصیات فیزیولوژیک مؤثر بر عملکرد دانه ارقام سویا (.Glycine max L) و رابطه بین آنها با اجزای عملکرد در سال 1389 آزمایشی انجام شد. در این آزمایش شش رقم سویا (گرگان3، سحر، ساری، هیل، دی پی ایکس و تلار) و دو لاین (032، 033) در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار مورد استفاده قرار گرفتند. روند تغییرات شاخص سطح برگ، ماده خشک، سرعت رشد محصول نسبت به زمان نشان داد ارقام مورد بررسی از این نظر از الگوی یکسانی تبعیت می­کنند. نتایج حاصل از تجزیه صفات اندازه‌گیری شده مربوط به ماده خشک تجمعی، شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول در مراحل گلدهی و شروع دانه­بندی مشخص کرد که بین ارقام اختلاف معنی­داری وجود دارد. اما ضرایب همبستگی ارتباط معنی­داری بین آنها و عملکرد نشان نداد. براساس نتایج حاصل از تجزیه داده­ها، افزایش عملکرد در ارقام پرمحصول ناشی از شاخص برداشت بالاتر بود که از طریق تولید تعداد غلاف و دانه بیشتر از عملکرد بالاتری برخوردار بودند. ثبت داده­های هواشناسی در طول دوره رشد دماهای بالای 38 تا 41 درجه سانتی‌گراد را در زمان گلدهی نشان می­دهد. براساس نتایج بدست آمده طولانی شدن دوره رویشی با به تعویق انداختن زمان گلدهی گیاه را بیشتر در معرض دماهای بالای قرار داده به طوری­که این ارقام با داشتن تعداد کمتر غلاف و دانه از عملکرد پائین­تری داشتند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of leaf area index, dry matter and crop growth rate on the yield and yield components of soybean cultivars

چکیده [English]

Yield in most crops is resulted from a number of physiological processes which occurred during plant growth and development. These processes are realized at morphological, pheonological and physiological levels and often are controllded by many genes. In order to determine the effective of physiological traits onseed yield of soybean (Glycine max L.) cultivars and their relationship with yield components, a field study was conducted in 2010. In this study, six cultivars (Gorgan3, Sahar, Sari, DPX, Hill and Telar) and two Genotypes of soybean (032 and 033) were used in a completely randomized block design with four replications. leaf area index, dry matter and crop growth rate revealed that cultivars have the same trend. The analysis of aforementioned traits in R1 (flowering) and R5 (seed filling onset) stages indicated that cultivars had significant differences. But correlation coefficients did not confirm significant relation among traits with seed yield. Analyzed data showed yield enhancement in high- yield cultivars is stemed from high harvesting index which inturn resulted from more pod and seed number. Recorded weather data in the growing period showed the tempratuers higher than 38 to 410C in flowering stage. Results showed that extended vegetative period faced the plants by high temperatures through delayed flowering, as thise cultivars with lower pod and seed number, had lower yield.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Leaf area index
  • soybean
  • Yield components