تاثیر محلول¬پاشی نیتروژن و پتاسیم مکمل بر عملکرد،کیفیت دانه و کارآیی استفاده از نیتروژن در برنج دورگ بهار-1

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

به‌منظور ارزیابی کیفیت دانه و کارآیی استفاده از نیتروژن در برنج دورگ و در واکنش به محلول‌پاشی کود مکمل پتاسیم و نیتروژن، آزمایشی در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار در مؤسسه تحقیقات برنج کشور واقع در رشت در سال زراعی 88-1387 انجام شد. تیمار­های آزمایشی، شامل محلول­پاشی کود­های نیتروژن و پتاسیم در مراحل مختلف رشد (به‌صورت محلول­پاشی نیتروژن در مرحله حداکثر پنجه­زنی، آبستنی و مرحله حداکثر پنجه­زنی و آبستنی به­تنهایی و همراه با محلول­پاشی پتاسیم) بود. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار عملکرد شلتوک (3/10256 کیلوگرم در هکتار) مربوط به تیمار محلول‌پاشی نیتروژن در مرحله حداکثر پنجه­زنی است که نسبت به تیمار پاشش آب خالص 56 درصد افزایش داشت. بیشترین مقدار پروتئین دانه (6/11 درصد) مربوط به تیمار محلول­پاشی نیتروژن در مرحله حداکثر پنجه­زنی و آبستنی در مقایسه با پاشش آب خالص است. مطابق با یافته­های آزمایش، کارآیی استفاده از نیتروژن تحت تأثیر تیمارهای محلول­پاشی قرار نگرفت. در بین عوامل تعیین کننده کیفیت پخت و تبدیل دانه، اگر چه دمای ژلاتینه شدن، درصد برنج گچی و برنج خرده تحت تاثیر محلول­پاشی قرار گرفت ولی درصد آمیلوز، قوام ژل ودرصد برنج سالم تحت تاثیر تیمارهای محلول­پاشی قرار نگرفت. با اعمال تیمارهای محلول­پاشی به‌عنوان مکمل در کنار مصرف خاکی آن، رقم بهار-1 از نظر ویژگی­های کیفیت پخت نیز، در گروه متوسط قرار گرفته و محلول‌پاشی سبب بهبود برخی ویژگی‌های تبدیل دانه آن شد. [1]



*مسئول مکاتبه: mzavareh@guilan.ac.ir
 

عنوان مقاله [English]

Effect of supplement foliar application of nitrogen and potassium on yield, grain quality and nitrogen utilization efficiency of hybrid rice c.v. Bahar-1

چکیده [English]

An experiment with randomized complete block design with 3 replications was carried out in the Rice Research Institute of Iran, Rasht, during 2008 to study the effect of supplement foliar application of nitrogen (5% N) and potassium (3% K2O) at different growth stages (maximum tillering stage, booting stage, and both of them) on grain quality and nitrogen efficiency of hybrid rice, c.v. Bahar-1. Results showed that foliar application of nitrogen and potassium significantly increased the grain yield (10256.3 Kg ha-1), by 56% compared with control treatment. The highest amount of grain protein (11.6%) was related to foliar application of nitrogen in both maximum tillering and booting stages when compared with control. Also, the results showed that foliar fertilization at different growth stages had not significant effects on nitrogen utilization efficiency and nitrogen harvest index. Among cooking quality and milling factors, gelatinization temperature, chalky and broken rice percentage were not affected by foliar fertilization, significantly, while percentage of grain amylose, gel consistency and percent of hale rice significantly affected. Overall, it could be concluding that hybrid rice, cv. Bahar-1, has mediocre cooking quality, and foliar fertilization improved its milling performance.