قابلیت استفاده از شاخص¬های مقاومت به خشکی در هیبریدهای آفتابگردان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

به‌منظور ارزیابی قابلیت استفاده از شاخص¬های مقاومت به خشکی از قبیل شاخص عملکرد (YI)، شاخص پایداری عملکرد (YSI)، شاخص حساسیت به تنش (SSI)، شاخص تحمل (TOL)، متوسط عملکرد یا میانگین بهره‌وری تولید (MP)، میانگین هندسی قابلیت تولید (GMP) و شاخص مقاومت به تنش (STI) در هیبریدهای آفتابگردان سه آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی در مزرعه پژوهشی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سال 1385 اجرا گردید. در آزمایش اول که در شرایط مطلوب اجرا گردید، گیاهان براساس 60 میلی¬متر تبخیر از تشتک تبخیر آبیاری شدند، در حالی¬که در آزمایشات دوم و سوم که به‌ترتیب در شرایط تنش متوسط و شدید خشکی اجرا گردیدند آبیاری به¬ترتیب براساس 120 و 180 میلی¬متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که در هر دو تیمار تنش متوسط و شدید خشکی تنها شاخص STI به¬واسطه دارا بودن همبستگی مثبت و معنی¬دار با عملکرد دانه برای شناسایی هیبریدهای پر محصول و متحمل به تنش خشکی مؤثرتر می-باشد. ارزیابی هیبریدها براساس شاخص¬های مقاومت به خشکی نیز نشان داد که هیبرید آلستار با دارا بودن بیشترین شاخص سطح برگ و عملکرد دانه در شرایط تنش متوسط و شدید خشکی به¬ترتیب به‌میزان 1671 و 701 کیلوگرم در هکتار، برتر از سایر هیبریدهای مورد بررسی بود.

عنوان مقاله [English]

Utilization ability of drought resistance indices in sunflower (Heliantus annus L.) hybrids

چکیده [English]

In order to evaluate the utilization ability of drought resistance indices such as: yield index (YI), yield stability index (YSI), stress susceptibility index (SSI), tolerance (TOL), mean productivity (MP), geometric mean productivity (GMP) and stress tolerance index (STI) in sunflower hybrids, three separate experiments were conducted as randomized complete block design at the research field of Seed and Plant Improvement Institute in Iran-Karaj, in 2006. The first experiment was conducted at optimum conditions where plants were irrigated after 60 mm evaporation from evaporation pan, class A, whereas the second and third experiments were irrigated after 120 (mild drought stress) and 180 (sever drought stress) mm evaporation, respectively. The results showed that under mild and sever drought stresses only STI by having positive and significant correlation with seed yield under non-stress and stress conditions, was more effective in identifying the high yielding hybrids. The evaluation of hybrids using drought resistance indices indicated that Allstar hybrid had maximum leaf area index (LAI) and seed yield under mild and sever drought stress as 1671 and 701 kg.ha-1, respectively, and was superior to others.