ارزیابی ضریب خاموشی و کارایی مصرف نور در ارقام مختلف گلرنگ تحت سطوح مختلف کود نیتروژن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان

2 استادیار گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

3 دانشیار گروه زراعت دانشگاه ولیعصر رفسنجان

چکیده

چکیده
سابقه و هدف: همبستگی نزدیکی بین مقدار تشعشع دریافتی توسط گیاه و رشد آن وجود دارد. کارایی دریافت و جذب تشعشع خورشیدی تا حد زیادی تابع شاخص سطح برگ، ضریب خاموشی نور و همچنین کارایی مصرف نور می‌باشد. به منظور بررسی ضریب خاموشی و کارایی مصرف نور در ارقام مختلف گلرنگ در سطوح مختلف کود نیتروژن، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ولیعصر(عج) رفسنجان طی سال‌ زراعی 93-1392انجام شد.
مواد و روش‌ها: آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار اجراء شد. فاکتورهای آزمایش شامل کود نیتروژن به عنوان عامل اصلی در پنج سطح (شاهد، 50، 100، 150 و 200 کیلوگرم در هکتار) و 4 توده‌ گلرنگ (محلی اصفهان، گلدشت، صفه و نایین) به عنوان عامل فرعی بودند. در طول دوره آزمایش همزمان با اندازه‌گیری تشعشع بالا و پایین پوشش گیاهی، 8 نوبت نمونه برداری جهت تعیین صفات مختلفی نظیر شاخص سطح برگ، و ماده خشک تولیدی انجام شد و بر اساس آن ضریب خاموشی و کارایی مصرف نور (RUE) تعیین گردید.
یافته‌ها‌: نتایج نشان داد که ضریب خاموشی نور تحت تاثیر کود قرار نگرفت، اما مقایسه ضریب خاموشی در ارقام مختلف نشان داد که توده گلدشت با توده محلی اصفهان و صفه تفاوت معنی‌داری داشته، و میزان آن برای توده‌های محلی اصفهان، گلدشت، نایین و صفه به ترتیب برابر با 46/0 ، 54/0 ، 48/0و 46/0 برآورد شد. کارایی مصرف نور تحت تآثیر کود نیتروژن قرارگرفت، به طوری که در ارقام محلی اصفهان، گلدشت و صفه میزان RUE در سطوح کودی150 و 200 کیلوگرم اختلاف معنی‌داری با سطح شاهد داشت و در توده‌ نایین میزان آن در سطح 200 کیلوگرم، تفاوت معنی‌داری را با سطح شاهد نشان داد. میزان RUE برآورد شده در توده‌های مختلف تفاوت معنی‌داری با هم نداشتند، و مقدار آن برای توده‌های محلی اصفهان، گلدشت، نایین و صفه به ترتیب برابر 45/4، 19/4، 62/4 و 35/4 گرم بر مگاژول برآورد شد. همچنین حداکثر شاخص سطح برگ در همه توده‌ها از سطح کودی100 کیلوگرم در هکتار به بالا اختلاف معنی‌داری را با سطح شاهد نشان دادند.
نتیجه‌گیری: در این آزمایش با افزایش سطح کود میزان شاخص سطح برگ به طور قابل توجهی افزایش یافت. افزایش شاخص سطح برگ باعث شد که کارایی مصرف نور تحت تاثیر نیتروژن قرار بگیرد و به طور کلی بالاترین کارایی مصرف نور در سطح 100 تا 150 کیلوگرم بدست آمد. به نظر می‌رسد مناسب ترین توده در کارایی استفاده از نور در بین توده‌های فوق، توده نایین باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Studing extinction coefficient and radiation use efficiency in different cultivars of Safflower under different levels of Nitrogen (N) fertilizer.

نویسنده [English]

  • afsaneh masomipour 1
1 university of Valiasr in Rafsanjan
چکیده [English]

Studing extinction coefficient and radiation use efficiency in different cultivars of Safflower under different levels of Nitrogen (N) fertilizer.
Abstract
Background and objectives: A high correlation existes between crop growth and the rate of radiation intercepted. The efficiency of radiation interception and absorption is dependent on leaf area index, light extinction coefficient and radiation use efficiency.To study extinction coefficient and radiation use efficiency in different cultivars of Safflower under different levels of N fertilizer, an experiment was carried out in the research field at the University of Valiasr in Rafsanjan during 2013-2014. Materials and methods: Experiment was arranged in a split plot design in complete randomized block design with four replication. Experiment factors inciuding N fertilizer were a main factor in 5 levels (control, 50, 100, 150 and 200 kg per hectare) and cultivar in 4 levels (Local Esfahan, goldashat, sofe and naeen). In addition to measuring the radiation above and under the canopy, the plots were sampled 8 times during growing season and leaf area index, total dry matter and finally light extinction coefficient and radiation use efficiency were measured.
Results: The results showed that light extinction coefficient was not affected by N fertilizer but comparisom of extinction coefficient in difference cultivars showed that Goldasht cultivar have significant difference with Landrace of Isfahan and Soffah. and RUE obtained for endemic cultivars of Isfahan, Goldasht, Naien and Soffah were 0.46, 0.54, 0.48 and 0.46 respectively. Radiation use efficiency was influenced by N fertilizer; in this case, at fertilizer level of 150 kg, there was a significant difference among endemic cultivars of Isfahan, Goldasht, Soffah with control. At 200 kg level, Naien cultivar had a significant difference with control for RUE. There was no significant difference in obtained RUE in different cultivars and amount of RUE obtained for endemic cultivars of Isfahan, Goldasht, Naien and Soffah were 4.45, 4.19, 4.62 and 4.35 g / MJ, respectively. In addition, at fertilizer level of 100 kg /h, maximum leaf area index of all cultivars had a significant difference with control level.
Conclusion:In this experimental study with increasing the level of N fertilizer, maximum leaf area index also increased significantjy. Increasing the leaf area index caused radiation use efficiency be affected by N and generally in the highest level of radiation use efficiency obtained in N level 100 to 150 kg per hecter. It seemed that among the above cultivars, the most suitable one for radiation use efficiency was Naien cultivar.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words:Leaf Area Index
  • Light extinction coefficient
  • Nitrogen
  • Radiation use efficiency
  • safflower