تأثیر سطوح مختلف کود نیتروژنه بر عملکرد و کارایی مصرف کود ذرت دانه ای (Zea mays L.) برای تاریخ‌های مختلف کاشت در اردبیل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

چکیده
سابقه و هدف: با توجه به این که در اقلیم شهرستان اردبیل، کشت و کار ذرت هیبرید به ندرت امکان‌پذیر است، اولین اقدام در زمینه زراعت این گیاه تعیین تاریخ کاشت مناسب از نظر دست‌یابی به عملکرد مطلوب است. کاربرد نیتروژن به عنوان پرمصرف‌ترین عنصر غذایی مورد نیاز گیاهان، می‌تواند عملکرد را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین، در مطالعه حاضر، تأثیر تاریخ‌های مختلف کاشت و مقادیر مختلف نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف کود در ذرت هیبرید بررسی شده است.
مواد و روش‌ها: آزمایش به‌صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی به‌منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف کود نیتروژنه در تاریخ‌های مختلف کاشت بر عملکرد و کارآیی مصرف کود ذرت دانه‌ای (هیبرید سینگل کراس 404) در شرایط آب و هوایی اردبیل اجرا شد. کرت‌های اصلی به تاریخ‌های مختلف کاشت در سه سطح (20 و30 اردیبهشت و 9خرداد‌ماه) و کرت‌های فرعی به سطوح مختلف کود نیتروژنه در چهار سطح (صفر، 75، 150 و 225 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) اختصاص داده شد. عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف کود اندازه گرفته شد.
یافته‌ها: عملکرد دانه تحت تأثیر برهم‌کنش تاریخ کاشت و سطوح مختلف کود نیتروژنه قرار گرفت، به‌طوری‌که بیشترین عملکرد دانه (33/12 تن در هکتار) در تاریخ کاشت اول (20 اردیبهشت) و با کاربرد 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به‌دست آمد. بیشترین وزن هزار دانه (226 گرم) با کاربرد 225 کیلوگرم نیتروژن در تاریخ‌های کاشت 20 و 30 اردیبهشت و عملکرد بیولوژیک (4/38 تن در هکتار) در سطح 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در تاریخ کاشت 20 اردیبهشت به‌دست آمد. نتایج نشان داد که کارآیی مصرف کود حاصل از عملکرد دانه ذرت، تحت تأثیر کود نیتروژنه و برهم‌کنش تاریخ کاشت×کود نیتروژنه قرار دارد، در حالی‌که تاریخ کاشت بر کارآیی مصرف نیتروژن تأثیر معنی‌داری نداشت. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که بیشترین کارآیی مصرف کود (5/36 کیلوگرم بر کیلوگرم) مربوط به مصرف 75 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در تاریخ کاشت سوم (9 خرداد) بوده است. بیشترین تعداد دانه در بلال (436) از تاریخ کاشت سوم (9 خرداد) و مصرف 225 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنه حاصل شد، همچنین بیشترین وزن کل دانه در بلال (6/89 گرم) نیز از تاریخ کاشت اول (20 اردیبهشت) و مصرف 225 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنه به‌دست آمد.
نتیجه‌گیری: برای رسیدن به بیشترین عملکرد دانه (12330 کیلوگرم در هکتار) در شرایط اقلیمی اردبیل، کشت ذرت در تاریخ 20 اردیبهشت و مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار قابل توصیه است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The effect of different levels of nitrogen fertilizer on yield and fertilizer use efficiency of grain corn for different planting dates in Ardabil climate condition

نویسنده [English]

  • Mohammad Sedghi
چکیده [English]

Abstract
Background and objectives: Since cultivation of hybrid corn is rarely possible in Ardabil region, determining the best planting date for achieving optimum performance is the first step for its cultivation. Nitrogen as the most widely used nutrient required by plants, can affect performance. Therefore, in this study, the effect of different planting dates and different amounts of nitrogen on yield, yield components and nitrogen use efficiency in corn have been investigated.
Materials and Methods: A split plot experiment was carried out at the research station of University of Mohaghegh Ardabili with four replications based on randomized complete block design in order to study the effect of different levels of nitrogen fertilizers at different planting dates on yield and fertilizer use efficiency in corn at Ardabil climate. Main plots were three planting dates (10, 20 May and 30 June) and subplots were different nitrogen levels (0, 75, 150, 225 Kg N ha-1).
Results: Interaction between planting dates and nitrogen levels was significant on grain yield, and the highest yield (12.33 t ha-1) was achieved in the first planting date (10 May) with 150 Kg ha-1 nitrogen level. The highest 1000-kernel weight (226 g) achieved in 10 and 20 May planting dates with 225 Kg ha-1 nitrogen and the highest biological yield (38.4 t ha-1) was related to 225 Kg ha-1 nitrogen level in second planting date (20 May). Fertilizer use efficiency was significantly affected by nitrogen levels and interaction between planting date and nitrogen levels, while planting date had no significant effect on fertilizer use efficiency. Comparison of means indicated that the highest value for fertilizer use efficiency (36.5 Kg Kg-1) was related to 75 Kg ha-1 nitrogen level in third planting date (30 June). The highest kernel no per ear (436) obtained in the third planting date (30 June) with application of 225 Kg ha-1 N. Also, the highest total kernel weight in ear (89.6 g) achieved in the first planting date (10 May) and application of 225 Kg ha-1 N.
Conclusion: In order to avhieve the highest grain yield (12330 Kg ha-1) in Ardabil climate it is recommended to plant corn on 10 May with application of 150 Kg ha-1 nitrogen.
Conclusion: In order to avhieve the highest grain yield (12330 Kg ha-1) in Ardabil climate it is recommended to plant corn on 10 May with application of 150 Kg ha-1 nitrogen.
Conclusion: In order to avhieve the highest grain yield (12330 Kg ha-1) in Ardabil climate it is recommended to plant corn on 10 May with application of 150 Kg ha-1 nitrogen.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cob
  • Growth season
  • Nitrogen
  • Single cross
  • Yield