واکنش رشد و عملکرد گندم به تراکم و فاصله ردیف‎ در شرایط دیم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

این آزمایش به‎منظور بررسی اثر تراکم و فاصله ردیف بر رشد و عملکرد گندم در شرایط دیم و خاک شور با بکارگیری چهار تراکم 125، 250، 375 و 500 بوته در مترمربع از گندم رقم کوهدشت،دو فاصله ردیف‎ 5/12 و 25 سانتی‎متر و آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی در سه تکرار در منطقه انبار الوم در سال زراعی 1388-1387 انجام شد. نتایج نشان داد شاخص سطح برگ در مرحله ساقه رفتن در فاصله ردیف 5/12 سانتی‎متر بیشتر بود، از فاصله ردیف 25 سانتی‌متری برخلاف مرحله ساقه رفتن، در مرحله گلدهی شاخص سطح برگ در فاصله ردیف 25 سانتی‎متر بیش از فاصله ردیف 5/12 سانتی‎متر بدست آمد. افزایش فاصله ردیف‎ سبب کاهش تعداد ساقه در بوته و افزایش ارتفاع آن شد، ولی بر تعداد ساقه بارور در بوته تأثیری نداشت. همچنین مقدار ماده خشک و عملکرد دانه در واحد سطح در فاصله ردیف‎های 25 سانتی‎متر حدود 11درصد بیشتر از فاصله ردیف‎های 5/12سانتی‎متر بود. افزایش تراکم بوته، سبب افزایش مقدار ماده خشک در واحد سطح شد. همچنین عملکرد دانه در تراکم‎های 250 و 375 بوته نسبت به تراکم 125 بوته در مترمربع، به‎ترتیب حدود 30 و 48 درصد افزایش یافت، اما افزایش تراکم از 375 به 500 بوته در مترمربع تأثیر معنی‎داری بر عملکرد دانه نداشت. برهمکنش تراکم و فاصله ردیف نشان داد که در همه تراکم‎ها، مقدار ماده خشک، وزن هزار دانه و شاخص برداشت در فاصله ردیف 25 سانتی‎متر بیش از فاصله ردیف 5/12 سانتی‎متر است، به‌طورکلی فاصله ردیف ‎25 سانتی‎متر، بدون کاهش تعداد ساقه بارور در بوته، سبب کاهش تعداد ساقه در بوته شد و در مقابل ارتفاع بوته، مقدار ماده خشک، شاخص برداشت و عملکرد دانه را افزایش داد

عنوان مقاله [English]

Response growth and yield to plant density and row space under rainfed conditions in wheat

چکیده [English]

In order to evaluation of plant densities and row spacing effects on growth and yield of wheat, an experiment was conducted by using four plant densities (125, 250, 375 and 500 plants per m2),two row spacing (12.5 and 25 cm), in a randomized complete block design with three replicates in Anbare-Ololum reign in rainfed and saline conditions during 2008-2009. Results showed that leaf area index (LAI) corresponded to stem elongation stage was higher in row spacing of 12.5 (in comparison with row space of 25 cm), but in spite of stem elongation stage, this was inverse in booting stage. Increasing of row space decreased stem number, but increased plant height, while did not affect fertile stems number. Morover, dry matter and yield corresponded to row space of 25 cm was higher than 12.5 cm (about 11%). In addition, grain yield of 250 and 375 plants per square metertreatments increased 30&48% in comparison with 125 plants per square meter, respectively. But increasing of plant density upper than 375 to 500 plants per square meter did not affect grain yield significantly. Interaction of plant density and row spacing treatments revealed that dry matter, 1000-grain weight and harvest index with using row space of 25 cm was more than row space of 12.5 cm in all plant densities, Overall, it seems that row space of 25 cm decreases stem number per unit area without reducing fertile stems number, while it increases dry matter, plant height, grain yield and harvest index.