تأثیر تنش خشکی ملایم آخر فصل رشد بر ویژگی‌های زراعی ارقام گندم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس‌ارشد زراعت و عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان

2 دکترای زراعت و عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان

چکیده

به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی در آغاز ظهور سنبله‌ها بر عملکرد و اجزای عملکرد هشت رقم گندم، پژوهشی در سال 1387 در دو منطقه اصفهان و اردستان با استفاده از آزمایش کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد که در آن دو تیمار آبیاری معمول و تنش خشکی آخر فصل عامل اصلی، و هشت رقم گندم عامل فرعی را تشکیل دادند. در منطقه اصفهان و در شرایط رطوبت کافی، لاین امید بخش SW-82-9 و رقم پیشتاز به ترتیب با عملکرد¬های 10500 و 10630 کیلوگرم در هکتار به طور معنی¬دار عملکرد بیشتری نسبت به سایر ارقام تولید نمودند، اما در شرایط تنش خشکی به ترتیب 8 و 9/14 درصد افت عملکرد داشتند. افت عملکرد لاین امید بخش SW-82-9 و رقم پیشتاز در شرایط تنش خشکی در منطقه اردستان به ترتیب معادل 3/16 و 8/15 درصد بود. در شرایط تنش خشکی در دو منطقه اصفهان و اردستان، تعداد دانه در سنبله و شاخص برداشت لاین امید بخش SW-82-9 به ترتیب برابر بود با (8/33 و 3/28) و (49/0 و 44/0). شاخص تحمل به تنش در منطقه اصفهان دامنه¬ای از 71/0 تا 34/1 و در منطقه اردستان دامنه¬ای از 56/0 تا 22/1 داشت. با توجه به نتایج هر سه شاخص، تحمل به تنش، شاخص میانگین تولید و میانگین هندسی عملکرد، لاین امید بخش SW-82-9 در شرایط تنش خشکی آخر فصل رشد، می¬تواند عملکرد مشابه رقم پر محصولی مثل پیشتاز داشته و بنابراین پتانسیل کشت در دو منطقه اصفهان و اردستان را دارا می¬باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Effects of moderate drought last season on wheat agronomic characteristics

نویسندگان [English]

  • Akbar Ghandi 1
  • Amirhooshang Jalali 2
1
2 Researcher
چکیده [English]

In order to investigate the effect of water stress at heading stage on grain yield and yield components of eight wheat cultivars, in 2008 year a research was conducted in the two regions Esfahan and Ardestan by using split plot in a randomized complete block design with three replications which that two irrigation treatments included custom and late season water stress were main factor and 8 wheat varieties formed a subplot. In Esfahan region and adequate moisture conditions, SW-82-9 line and Pishtaz cultivars respectively with 10500, and 10630 kg ha-1 yields, had a significantly higher yield than other cultivars, but in water stress conditions, yield loss were respectively 8 and 14.9 percent. In water stress condition of Ardestan region, yield loss of SW-82-9 line and Pishtaz cultivars were 16.3 and 15.8 percent, respectively. In water stress condition of Esfahan and Ardestan regions, number of grains per spike and harvest index in SW-82-9 line were (33.8, 28.3) and (0.49, 0.44) respectively. Stress tolerance index range was 0.71 to 1.34 in Esfahan region and 0.56 to 1.22 in Ardestan area. According to the results of all three indicators, stress tolerance index, mean productivity and geometric mean of yield, SW-82-9 line could be produced grain yield similar to Pishtaz cultivars, and therefore had the potential to culture in both Isfahan and Ardestan regions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Grain numbers per ear
  • Harvest index
  • Stress susceptibility index
  • Water stress
  • Wheat