ارزیابی عملکرد و بهره‌وری آب در برنج تحت شرایط مدیریت مختلف آبیاری و فاصله کاشت با استفاده از مدل ORYZA2000

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

به منظور بررسی تاثیر فاصله کاشت و مدیریت آبیاری بر بهره­وری آب برنج در استان گیلان، آزمایشی در قالب کرت‌های خرد شده برپایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال زراعی 1380 و 1381 در موسسه تحقیقات برنج کشور(رشت) انجام شد. مدیریت­های آبیاری در 4 سطح به عنوان عامل اصلی و فاصله کاشت در 3 سطح به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. از مدل شبیه‌سازی ORYZA2000 برای بررسی بهره­وری آب و اجزای بیلان آب در گزینه‌های مدیریتی متقابل آبیاری و فاصله کشت استفاده گردید. ارزیابی مقادیر شبیه­سازی و اندازه­گیری شده عملکرد دانه با استفاده از پارامترهای ضریب تبیین، آزمون t، ریشه میانگین مربعات خطا و ریشه میانگین مربعات خطای نرمال شده، انجام گرفت. عملکرد دانه با ریشه میانگین مربعات خطای 150-182 کیلوگرم در هکتار و ریشه میانگین مربعات خطای نرمال شده 6 درصد شبیه سازی شد، که توانایی مدل ORYZA2000 را در شبیه سازی عملکرد دانه برنج نشان می‌دهد. با استفاده از عملکرد دانه اندازه‌گیری شده و اجزای بیلان آب شبیه‌سازی شده از مدل ORYZA2000، مقدار بهره‌وری آب مبتنی بر تبخیروتعرق (WPET) حدود 35 درصد کمتر از بهره­وری آب مبتنی بر تعرق (WPT) بود. با توجه به نتایج تحقیق مدیریت آبیاری 75 درصد تبخیر از سطح تشتک تبخیر و فاصله کاشت 20×20 سانتی‌متر به عنوان بهترین مدیریت آبیاری و فاصله کاشت انتخاب شد.

عنوان مقاله [English]

Evaluation of yield and water productivity in rice under irrigation management and plant density with use ORYZA2000 model

چکیده [English]

In order to investigation of irrigation management and plant density effects on water productivity of rice, a field experiment was conducted in the Rice Research Institute of Iran (Rasht) during 2001 and 2002. The study was carried out in a split plot design with four different irrigation regimes as main plots and three plant densities as subplots. In this experiment, ORYZA2000 model was used to quantify water productivity, and water balance components of alternate for irrigation and plant density interactions in rice. Evaluation simulated and measured yield by adjusted coefficient of correlation; T test of means; and by absolute and normalized root mean square errors (RMSE). Results showed that the yield was simulated with an RMSE of 150–182 kg ha-1 and a normalized RMSE of 6%. In order to model the various water productivity components, ORYZA2000 model was used. Using the actual yield and simulated water balance (ORYZA2000), the calculated average WPET was lower than the average WPT: 35%. The results showed that the irrigation by 75% evaporation from pan evaporation and 20cm×20cm plant density is the optimum irrigation method and crop density management.