تأثیر طول دوره تداخل علف‌های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد زیره سبز در شرایط دیم و آبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد سبزوار ، دانشگاه آزاد اسلامی

2 هیات علمی-گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد سبزوار ، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران

3 واحد سبزوار ، دانشگاه آزاد اسلامی،گروه زراعت و اصلاح نباتات، سبزوار، ایران

چکیده

سابقه و هدف: زیره سبز یکی از مهم‌ترین گیاهان دارویی است که به دلیل خصوصیات خاص خود و داشتن سطح زیر کشت 18 هزار هکتار، رتبه نخست سطح زیر کشت را در بین گیاهان دارویی در کشور به خود اختصاص داده است و استان خراسان رضوی به عنوان یکی از مهم‌ترین تولیدکنندگان این گیاه دارویی محسوب می‌شود. سالیانه در 8100 هکتار از اراضی استان خراسان زیره سبز به صورت آبی و در 4000 هکتار به صورت دیم کشت می‌شود. یکی از مشکلات اصلی تولید این گیاه دارویی ارزشمند قابلیت رقابتی کم این گیاه با علف‌های هرز می‌باشد به نحوی که رقابت علف‌های هرز می‌تواند تا حدود ۹۲ درصد سبب کاهش عملکرد دانه شود.
مواد و روش‌ها: به منظور بررسی طول دوره تداخل علف‌های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد زیره سبز در شرایط دیم و آبی، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1394-1393، در شهرستان سبزوار انجام شد. روش کشت (دیم و آبی) به عنوان فاکتور اصلی و طول دوره‌ی تداخل علف‌های هرز (0، 15، 30، 45، 60 و 75 روز بعد از سبز شدن (عدم کنترل)) به عنوان فاکتور فرعی بودند. در شرایط آبی، 4 مرحله آبیاری در زمان کاشت، شاخه دهی، گلدهی و دانه‌بندی انجام شد در حالیکه در شرایط دیم فقط در زمان کشت یک‌بار آبیاری انجام شد. سایر عملیات زراعی در هر دو روش کشت مشابه بود. از معادله لجستیک سه پارامتره برای تعیین زمان آغاز شروع کاهش عملکرد بر اساس طول دوره تداخل علف‌های هرز استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج تجزیه واریانس نشان داد که کشت فاریاب دارای وزن خشک علف هرز، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد اقتصادی بیشتری نسبت به کشت دیم بود که از نظر آماری اختلاف معنی‌داری با روش کشت دیم داشت؛ در حالی که تراکم علف هرز و تعداد شاخه جانبی تحت تأثیر روش کشت قرار نگرفت. کشت آبی در مقایسه با کشت دیم 92/1 درصد تراکم و 02/26 درصد زیست توده علف هرز بیشتری تولید کرد. در کشت به صورت آبی، زیره سبز از ارتفاع، تعداد شاخه جانبی، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد اقتصادی بیشتری نسبت به کشت دیم برخوردار بود. افزایش طول دوره‌ی تداخل علف‌های هرز سبب کاهش 28/24 درصدی ارتفاع، 37/33 درصدی تعداد شاخه جانبی، 89/30 درصدی در تعداد چتر در بوته، 88/43 درصدی تعداد دانه در چتر، 25/45 درصدی عملکرد بیولوژیک و 81/44 درصدی عملکرد اقتصادی شد. در هر دو نظام کشت دیم و آبی افزایش طول دوره تداخل سبب کاهش عملکرد و اجزای عملکرد زیره سبز شد که میزان این کاهش در شرایط دیم بیشتر بود. بررسی ضرایب تابع رگرسیون لجستیک نشان داد که در شرایط کشت دیم شروع کاهش عملکرد زودتر حادث شد (15/23 روز بعد از سبز شدن) در حالی که شروع کاهش عملکرد در کشت آبی تا روز 28 بعد از سبز شدن به تعویق افتاد. زمان بحرانی کنترل علف‌های هرز در دو شرایط دیم و آبی به ترتیب 14 و 16 روز بعد از سبز شدن برای 5 درصد کاهش عملکرد و 18 و 25 روز بعد از سبز شدن برای 10 درصد کاهش عملکرد به دست آمد.
نتیجه‌گیری: در مجموع نتایج آزمایش نشان داد که در هر دو روش کشت، تداخل علف‌های هرز سبب کاهش عملکرد اقتصادی شد. با این وجود در شرایط کشت دیم تداخل تا 23 روز بعد از سبز شدن و در شرایط آبی تا 28 بعد از سبز شدن کاهش قابل ملاحظه‌ای را در عملکرد اقتصادی موجب نشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The effect of weed interference duration on yield and yield components of cumin Cuminum cyminum L.) in irrigated and rainfed condition

نویسندگان [English]

  • Hoosein Nassabadi 1
  • mohammad Armin 2
  • Hamid MArvi 3
1 Department of Agronomy and Plant Breeding, Sabzevar Branch, Islamic Azad University, Sabzevar, Iran
2 Associate Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Sabzevar Branch, Islamic Azad University
3 Department of Agronomy and Plant Breeding, Sabzevar Branch, Islamic Azad University, Sabzevar, Iran
چکیده [English]

Background and objectives
Cumin is one of the most important medicinal plants, due to its specific characteristics and its cultivation area of 18,000 hectares, it has the first rank among cultivated medicinal plants in the country. Khorasan Razavi is one of the most important producers of this crop. Annually. Cumin cultivated on 8100 ha as irrigated and on 4000 ha as rainfed. One of the main problems of producing this valuable herb is the less competitive ability with weeds, so that weed competition can reduce the grain yield by up to 92%.
Materials and methods:
To investigate the effect of weed interference duration on yield and yield components of Cumin (Cuminum cyminum L.) in irrigated and rainfed condition, a field experiment was conducted in Sabzevar in 2013-2014. Experiment was conducted as split plot in a randomized complete block design with three replications. Experimental factors were cultivation method (irrigated and rainfed) as the main plots and duration of weed interference (0, 15, 30, 45, 60 and 75 (weedy) days after emergence)) as sub plots. In irrigated conditions, four irrigation stages were carried out during planting, branching, flowering and seeding, while in rainfed conditions only one irrigation time was carried out at planting. Other agricultural operations were similar in both conditions. A three parameter logistic equation was used to determine the beginning of the onset of reduced yield based on the duration of the weed interference period.
Results:
The results of analysis of variance showed that irrigated cultivation had more weed dry weights, number of umbrellas per plant, number of seeds per umbrella, biological yield and economic yield than rain-fed, which had a significant difference with rainfed cultivation method, while weed density and number of lateral branches were not affected by cultivation method. Means comparison showed that irrigated condition had 1.92% and 26.22% more weed density and weed dry matter compared with rainfed condition, respectively. In irrigated condition, Cumin had more plant height, number of branches, number of umbels per plant, number of seeds per umbels, biological and economic yield than rainfed condition. Increasing of interference duration was decreased plant height (24.28%), lateral branches (33.37%), the number of umbels per plant (30.99%), the number of seeds per umbels (43.88%), biological yield (45.25%) and economic yield (44.81). In both irrigated and rainfed condition. Increasing of weed interference was decrease yield and yield components of cumin which decline was higher in rainfed conditions. Fitted logistic regression function coefficients showed that the onset of yield loss was earlier (23.15 days after emergence) in rainfed condition while in irrigated condition the onset of yield loss was postpone to 28 days after emergence. The critical timing of weed removal to prevent 5% grain yield loss was 14 and 16 days after emergence and 10% grain yield loss was 18 and 25 in irrigated and rainfed condition, respectively.
,
Conclusion:
In conclusion, results showed in both irrigated and rainfed condition, weed interference reduces economic yield. In rainfed condition weed interference until 23 days after emergence and in irrigated condition weed interference until 28 days after cumin emergence had not significant reduction on yield.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cumin
  • Competition
  • cultivation method
  • interference
  • yield loss
  1. Aminpour, R., and Mousavi, S.-F. 1997. The Effects of number of irrigations on development stages, yield and yield components of Cumin. J. Water. Soil Sci. 1: 1. 1-8. (In Persian).
  2. Anonymus. 2019. Production of cumin increased in Sabzevar. 25/1/2019. (In Persian).
  3. Armin, M., and Miri, H.R. 2014. Effects of glycine betaine application on quantitative and qualitative yield of cumin under irrigated and rain-fed cultivation. J. Essent. Oil Bear. Plant. 17: 4. 708-716.
  4. Asghari, M. and Armin, M. 2015. Effect of weed interference in different agronomic managements on grain yield and yield components of chickpea (Cicer arietinum L.). J. Crop Ecophysiol. 8: 407-422. (In Persian).
  5. Birla, L. 2014. Weed Management in Cumin (Cuminum cyminum L.). Rajmata Vijayaraje Scindia Krishi Vishwavidyalaya. Ph.D.
  6. Fathi, A., and Tari, D.B. 2016. Effect of drought stress and its mechanism in plants. Inter. J. Life Sci. 10: 1. 1-6.
  7. Ghorbani, R., Koocheki, A., Hosseini, A., Jahani, M., Asadi, G., Aghel, H., and Mohammad Abadi, A. 2011. Effects of planting date, time and methods of weed control on weed density and biomass in cumin fields. Iran. J. Field Crops Res. 8: 1. 120-127. (In Persian).
  8. Harker, K.N., Blackshaw, R.E., and Clayton, G.W. 2001. Timing weed removal in field pea (Pisum sativum). Weed Technol. 15: 2. 277-283.
  9. Heidari, N., Pouryousef, M., Tavakkoli., A., and Saba, J. 2012. Effect of drought stress and harvesting date on yield and essential oil production of anise (Pimpinella anisum L.). Iran. J. Med. Aromatic Plant. 28: 1. 121-130. (In Persian).
  10. Heshmatnia, M., and Armin, M. 2016. Effects of weed interference duration on yield and yield components of chickpea (Cicer arietinum) in two different production system. J. Crop Prod. 9: 1. 25-47. (In Persian).
  11. Hosseini, A., Kouchaki, A.R., and Nasiri, M.M. 2006. Critical period of weed control in cumin (Cuminum cyminum). Iranian J. Agric. Res. 4: 1. 23-44. (In Persian).
  12. Kafi, M. 2002. Cumin (Cuminum cyminum): Production Technologyand Processing. Ferdowsi University of Mashhad Press. 195 p. (In Persian.(
  13. Kafi, M., Rashed Mohassel, M.H., Koocheki, A., and Molafilabi, A. 2002. Cumin, technology and processing. Ferdowsi University of Mashhad. 195. (In Persian).
  14. Li, X., and Liu, F. 2016. Drought stress memory and drought stress tolerance in plants: biochemical and molecular basis. 17-44. In Drought Stress Memory and Drought Stress Tolerance in Plants: Biochemical and Molecular Basis. Springer.
  15. Mehriya, M., Yadav, R., Jangir, R., and Poonia, B. 2007. Effect of crop-weed competition on seed yield and quality of cumin (Cuminum cyminum L.). India. J. Weed Sci. 39: 12. 104-108.
  16. Mehriya, M., Yadav, R., and Mahaveer, P. 2013. Effect of crop-weed competition on growth, yield, nitrogen uptake and water-use efficiency of cumin (Cuminum cyminum L.). J. Elect. Engin. 31: 2B. 911-915.
  17. Nazarian, H., Amoi, A.M., and Pourfiteh, F.G. 2015. Entrepreneurial package of cumin production. Tehran. 99p. (In Persian).
  18. Pouryousef, M. 2015. Effects of terminal drought stress and harvesting time on seed yield and essential oil content of fennel (Foeniculum vulgare Mill.). Iran. J. Med. Plant. 30: 6. 25-39. (In Persian).
  19. Rebey, I.B., Jabri-Karoui, I., Hamrouni-Sellami, I., Bourgou, S., Limam, F., and Marzouk, B. 2012. Effect of drought on the biochemical composition and antioxidant activities of cumin (Cuminum   cyminum   L.)   seeds.   India. Crop Prod. 36: 1. 238-245.
  20. Röhrig, M., and Stützel, H. 2001. Canopy development of Chenopodium album in pure and mixed stands. Weed Res. 41: 2. 111-128.
  21. Safdar, M.E., Tanveer, A., Khaliq, A., and Maqbool, R. 2016. Critical competition period of parthenium weed (Parthenium hysterophorus L.) in maize. Crop Protect. 80: 101-107.
  22. Sharif, P., Seyedsalehi, M., Paladino, O., Van Damme, P., Sillanpää, M., Sharifi, A., and Technology. 2017. Effect of drought and salinity stresses on morphological and physiological characteristics of canola. Int. J. Environ. Sci. 4: 1-8.
  23. Singh, R., and Saxena, A. 2013. Weed dynamics and critical period of crop weed competition in cumin (Cuminum cyminum) under arid region of Rajasthan. J. Spices Arom. Crop. 22: 2. 165-169.
  24. Yadav, A., Patel, J., Mehta, R., and Meena, T. 2012. Growth, yields and economics of cumin (Cuminum cyminum L.) production as affected by weed management practices. Int. J. Seed Spices. 2: 27-33.
  25. Yadav, R., and Dahama, A. 2003. Effect of planting date, irrigation andweed-control method on yield and and water-use efficiency of cumin (Cuminum cyminum). Indian J. Agri. Sci. 73: 9. 494-496.
  26. Yazdani Chamheidary, Y., Ramroudi, M., and Asgharipour, M.R. 2014. Evaluation the effects of drought stress on yield, yield components and quality of (Cuminum cyminum L.) under Fe and Zn foliar spraying conditions. Applied Res. Plant Ecophysiol. 1: 3. 81-96 (In Persian).
  27. Zarei, M. 2019. The effect of weed interference on yield and yield components ofcumin in conventional and organic conditions. Sabzevar branch, Islamic Azad University. M.Sc. (In Persian).