بررسی اثر تراکم بر عملکرد و اجزاء عملکرد در ارقام و لاین‌های سورگوم دانه‌ای (Sorghum bicolor L.) در بیرجند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

این آزمایش به‌منظور بررسی صفات مورفولوژیکی، عملکرد و اجزاء عملکرد در 3 رقم سورگوم دانه‌ای کیمیا، سپیده، پیام و 2 لاین خالص امیدبخش M5، M2 تحت‌تأثیر 4 میزان تراکم (240، 205، 170 و 135 هزار بوته در هکتار) به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بیرجند اجرا گردید. یادداشت‌برداری‌های لازم در طول فصل رشد انجام شد و در نهایت میزان عملکرد دانه، وزن هزار دانه و شاخص برداشت اندازه‌گیری شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب آزمایش حاکی از آن بود که ارقام و لاین‌های مورد مطالعه از نظر تمامی صفات مورد نظر در سطح 1 درصد تفاوت معنی‌دار داشتند. سطوح مختلف تراکم بوته از نظر تعداد پنجه، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد دانه در سطح احتمال 1 درصد و از نظر قطر ساقه در سطح 5 درصد تفاوت نشان دادند. سطوح مختلف اثر متقابل رقم در تراکم از نظر تعداد پنجه و شاخص برداشت در سطح احتمال 1 درصد تفاوت آماری معنی‌دار نشان دادند. براساس نتایج حاصل از این پژوهش می‌توان تراکم 240000 بوته در هکتار و لاین امیدبخش M5 را برای منطقه بیرجند توصیه نمود.

عنوان مقاله [English]

Investigation of plant density effects on grain yield and its components of grain sorghum (Sorghum bicolor L.) in Birjand

چکیده [English]

In order to investigation of morphological traits, yield and its components in three cultivars of grain sorghum (Kimia, Sepideh, Payam) and two promising lines (M5, M2) under four density (240000, 205000, 170000 and 135000 plant/m2), experiment was conducted as factorial design based on randomized complete block design with three replications in Birjand agricultural research station, during 2002 and 2003 grown season. Grain yield, yield components and some of morphological traits were measured. Combined analysis results from two years (2002 and 2003) showed that cultivars and lines were significantly different at 1% level for all traits except grain yield. Different plant densities were significantly different for tiller number, biological yield and grain yield at 1% level and stem diameter at 5% levels. Interaction between cultivar and density was significantly different for tiller number and harvest index at 1% level. According to the results, we can recommend the density of 240000 plant/ha and M5 promising line in Birjand.