تأثیر انواع کودهای نیتروژن‌دار بر کلزا (Brassica napus L.) در شرایط کاربرد مواد کمک دهنده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر

2 عضو هیات علمی گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر

3 استاد گروه زراعت دانشگاه تربیت مدرس

4 دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور البرز،

چکیده

سابقه و هدف
نیتروژن یکی از عوامل محدودکننده‌ی تولید گیاهان زراعی در دنیا می‌باشد. از طرفی هدر رفت درصد زیادی از کود مصرفی به صورت آبشویی و تبخیر، نیاز به موادی جهت کمک به تأثیر بهتر کودهای نیتروژنه را بیشتر روشن می‌سازد. تحقیقات اثبات کرده‌اند منابع مختلف نیتروژن در کارایی آن تأثیر معنی‌داری دارند. تأثیر زئولیت در جذب آمونیوم توسط محققین گزارش شده است. کاربرد سوپر جاذب می تواند سطح ریشه و وزن خشک را 27 درصد نسبت به شاهد افزایش دهد. در تحقیق حاضر، زئولیت، پلی‌مر سوپر جاذب، خاک رس به عنوان موادی کارا در جهت کاهش آبشویی و کپسول‌های ژلاتینی به عنوان مانعی جهت کاهش تبخیر و تا حدی آبشویی کودهای نیتروژن-دار اوره، نیترات پتاسیم و سولفات آمونیم مورد مقایسه قرار گرفتند.
مواد و روش‌ها
به جهت بهبود تأثیر کودهای شیمیایی نیتروژن‌دار بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه‌ی تحقیقاتی دانشکده‌ی کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به صورت گلدانی اجرا شد. فاکتورها شامل مواد کمک‌دهنده در شش سطح {شاهد، کپسول‌های ژلاتینی 8 و 4 میلی‌لیتری، زئولیت (8 تن در هکتار)، پلی‌مر سوپر جاذب (100 کیلوگرم بر هکتار) و خاک رس (به میزانی که جهت رسیدن به سطح رس خاک به 25 درصد لازم بود)} و کودهای نیتروژنه در چهار سطح (بدون کاربرد کود، اوره، نیترات پتاسیم و سولفات آمونیوم) بودند. میزان هریک از کودهای شیمایی بر مبنی رساندن 40 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص برای تمامی گلدان‌ محاسبه و در دو مرحله تقسیط شد. تمامی تیمارها به‌صورت خاک کاربرد مورد استفاده قرار گرفتند.
یافته‌ها
در آزمایش حاضر بین سطوح مختلف کود در شرایط عدم استفاده از مواد کمکی، اختلاف معنی‌داری در تعداد دانه در بوته وجود نداشت. نتایج نشان داد کاربرد کپسول ژلاتینی و اوره و کاربرد خاک رس و عدم استفاده از کود، با اختلاف 6/1 گرم بیشترین و کمترین عملکرد را دارا می‌باشند. کاربرد کپسول ژلاتینی و خاک رس در شرایط کود اوره با اختلاف 8/8 درصد بیشترین و کمترین درصد روغن را نشان دادند. کاربرد زئولیت و خاک رس با اختلاف 211/0 و کاربرد اوره و نیترات پتاسیم با اختلاف 17/0 گرم بیشترین و کمترین عملکرد روغن را نشان داد. همچنین مشخص شد کودپاشی اوره در شرایط زئولیت و خاک رس توانست مقادیر شاخص سبزینگی را نسبت به‌شاهد افزایش دهد.
نتیجه گیری
با توجه به نتایج آزمایش حاضر مشخص شد که استفاده از این مواد به‌ویژه کپسول‌ها ژلاتینی، می‌تواند به افزایش تأثیر کودهای نیتروژنه کمک شایانی کرده و عملکرد و اجزای عملکرد به ویژه عملکرد روغن کلزا را بهبود بخشد. همچنین در آزمایش حاضر مشخص شد چه در شرایط استفاده از مواد کمک‌دهنده و چه در شرایط عدم استفاده از این مواد کود اوره در جهت برطرف کردن نیاز گیاه به نیتروژن موفق‌تر بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Evaluate the effects of nitrogen fertilizers on rapeseed (Brassica napus L.) in term of auxiliary materials application

چکیده [English]

Background and objectives
Nitrogen is one of the limiting factors for crop production in the world. However, a large percentage of the fertilizer used in the leaching and evaporation loss, need more material to help illustrate the effect of nitrogen fertilizers better. Studies have demonstrated various sources of nitrogen have a significant effect on its performance. Some researchers has reported the influence of ammonium absorption in plants. Application of superabsorbent materials can increase root surface and dry weigh 27 percent compare to the control. In this study, zeolite, super absorbent polymer clay as an effective material for reducing leaching and gelatin capsules as a barrier to reduce evaporation and leaching of fertilizers and nitrogen partly urea, ammonium sulfate, potassium Nitrate were compared.
Materials and methods
To improve the effect of nitrogen fertilizers on the yield of oilseed rape, factorial experiment in a randomized complete block design with three replications was conducted as a pot in Tarbiat Modarres University research. Treatments were auxiliary materials in six levels (control levels, 8 and 4 mL gelatin capsules, zeolite (8 ton ha-1), super absorbent polymer (100 kg ha-1) and clay (to the extent that the clay soil Level 25% required) and without application auxiliary materials. And chemical fertilizers in four levels (urea, potassium nitrate and ammonium sulfate, respectively. The amount of each chemical fertilizers based on the delivery of 40 kg N ha for each pot was calculated in two steps by installments. All treatments were applied to the soil.
Results
In the present experiment there was no significant difference in the number of seeds per plant between different levels of fertilizers in terms of the on use of auxiliary materials. The results showed that the use of gelatin capsules plus urea and the use of clay without the use of fertilizers had the highest and lowest yield respectively, with the1.6 grams difference. The use of gelatin capsules and clay in terms of urea were found highest and lowest percentage of oil, respectively, with 8.8% difference between. Zeolites and clay with 0.211 grams difference, urea and potassium nitrate with 0.17 grams of oil were the highest and lowest oil yield. It was also found urea fertilizer with zeolite or clay could increase SPAD index values relative to control.
Conclusion
The results of this experiment showed that the use of these substances, especially gelatin capsules, can help to increase the impact of nitrogen fertilizers and yield, especially rapeseed oil to improve performance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nitrogen
  • Gelatin capsule
  • Zeolite
  • yield and yield components
1.Allison, F.E. 1996. The fate of nitrogen applied to soils. Adv. Agron., 18: 291-258.
2.AOAC. 1984. Official Methods of Analysis. Association of Official Analytical Chemists, Inc.,
Virginia, USA. 15th Ed. Pp: 770–771.
3.Arabi, Z. 2015. Effect of irrigation and Super-absorbent hydrogels on morphological
characteristics, yield and essential oil of anise (Pimpinella anisum L.). EJCP., 8(4): 51-66.
(In Persian)
4.Ayan, S., Yahyaoglu, Z., Gercek, V., and Sahin, A. 2005. Utilization of zeolite as a substrate
for containerized oriental spruce (Picea orientalis L.) seedlings propagation. Proceeding of
International Symposium on Growing Media. INRA-INH-University d’ Angers, 4–10.
Angers, France.
5.Bigelow, C.A., Bowman, D.C., and Cassel, D.K. 2003. Inorganic soil amendment limit
nitrogen leaching in newly constructed sand-based putting green rooting mixture. USGA
Turf grass. Environ. Res., 2(24): 1-7.
6.Bigelow, C.A., Bowman, D.C., Cassel, D.K., and Rufty, T.W. 2001. Creeping bent grass
response to inorganic soil amendments and mechanically induced subsurface drainage and
aeration. Crop. Sci., 41: 797-805.
7.Boswell, J., Russ, M., and Simons, M. 1985. Waikato Small Lakes: Resource Statement.
Hamilton, Waikato Valley Authority. 130p.
8.Dolabridze, N., Tsitsishvili, G., Tsitsishvili, V., Alelishvili, M., and Khazardze, N. 2002.
Regeneration of clinoptilolite and phillipsite used for treatment of ammonia-containing
water. Pp: 81-82. In: Misaelides, P. (ed.) 6th International conference on the occurrence,
properties and utilization of natural zeolites. Greece.
9.Franz, C.H. 1983. Nutrient and water management for medicinal and aromatic plants. Acta.
Hortic., 132: 203–215.
10.Golchin, A., and Jalili, F. 2003. Evaluate the effect of nitrogen fertilizers and sources on
onion yield and its nitrogen value. Proceedings of the Eighth International Congress of Soil
Science, Rasht.
11.Grant, C.A., and Bailey, L.D. 1993. Fertility management in canola production. Can. J. Plant
Sci., 73: 651-670.
12.Huang, Z.T., and Petrovic, A. 1994. Clioptilolite zeolite influence on nitrate leaching and use
efficiency in simulated sand base golf greens. J. Environ. Qual., 23: 1190-1194.
13.Jackson, G.D. 2000. Effect of nitrogen and sulfur on canola yield and nutrient uptake. Agron.
J., 92: 644-649.
14.Kabiri, A. 2005. Introduction and application of super absorbent hydrogels, the third training
course and seminar on agricultural applications of superabsorbent hydrogels. Iran Polymer
and Petrochemical Institute.
15.Kazemian, H. 2002. Zeolite science in Iran: a brief review. In: Misaclides, P. (Ed.), Zeolite
‘02, 6th Int. Conf. Occurrence, Properties and Utilization of Natural Zeolite. Thessaloniki,
Greece, June 3–7, Pp: 162–163.
16.King, J., Lenk, E.V., and Botstein, D. 1973. Mechanism of head assembly and DNA
encapsulation in salmonella phage P22. II. morphogenetic pathway. J. Mol. Biol., 80(4):
697–731.
17.Mansouri, A., and Lurie, A.A. 1993. Concise review: methemoglobinemia. Am. J. Hematol.
42: 7–12.
18.Mohammad, M.J., Karam, N.S., and Al-Lataifeh, A. 2004. Response of cotton grown in a
zeolite containing substrate to different concentrations of fertilizer solution. Commun. Soil
Sci. Plant Anal., 35: 2283-2297.
19.Mosier, A.R., Syers, J.K., and Freney, J.R. 2004. Agriculture and the Nitrogen Cycle:
Assessing the Impacts of Fertilizer Use on Food Production and the Environment.
Washington DC, USA: Island Press.
20.Mousavinia, S.M. 2005. 200 A superabsorbent material effect on reducing the amount of
cold water and some sports turf characteristics. Specialized training courses and seminars on
agricultural use of superabsorbent: 1-18.
21.Mumpton, F.A. 1999. La roca magica: Uses of natural zeolite in agriculture and industry.
Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A., 96: 3463-3470.
22.Narrange, R.S., and Gill, M.S. 1993. Effect of irrigation and nitrogen management on rootgrowth
parameters, N use and seed yield response of Gobhi sarson (Brassica napus subsp
oleifera var. Annua). Indian J. Agr. Sci., 62(3): 179-186.
23.Noorullah Khan, K., Amanullah Jan, K., Ihsanullah, I., Ahmad khan, J., and Naeem Khan. S.
2002. Response of canola to nitrogen and sulphur nutrition. Asian. J. Plan. Sci., 1(5): 516-
518.
24.NRC. 1978. Nitrates: An Environmental Assessment, Report 0-309-02785-3. USA
Washington, DC: National Academy of Sciences.
25.Nuttal, W.F., Ukrainetz, H., Stewart, J.W.B., and Spurr, D.T. 1987. The effect of nitrogen,
sulphur and boron on yield and quality of rapeseed (Brassica napus L. and B. campestris L.).
Can. J. Soil Sci., 67: 545-559.
26.Peng, S., Cassman, K.G., and Kropff, M.J. 1995. Relationship between leaf photosynthesis
and nitrogen content of field-grown rice in the tropics. Crop Sci., 35: 1627-1630.
27.Rathke, G.W., Behrens, T., and Dipenbrock, W. 2006. Integrated nitrogen management
strategies to improve seed yield, oil content and nitrogen efficiency of winter oilseed rape
(Brassica napus L.): a review. Agric. Ecosyst. Environ., 117: 80-108.
28.Seyed Sharifi, R., Seyedi, M.N., and Zaeifizadeh, M. 2011. Influence of various levels of
nitrogen fertilizer on grain yield and nitrogen use efficiency in canola (Brassica napus L.)
cultivars. J. Crop. Improv., 13(2): 51-60. (In persian)
29.Shirani Rad, A.H., Taherkhani, T., Moradiaghdam, A., Nazarigolshan, A., and Eskandari, K.
2011. Effect of nitrogen and Zeolite Amounts on Agronomic Traits in Water deficit Stress
Condition. J. Crop. Ecophysio., 3(2): 125-135. (In persian)
30.Svecnjak, Z., and Rengel, Z. 2006. Canola cultivars differ in nitrogen utilization efficiency at
vegetative stage. Field Crop. Res., 97: 221-226.
31.Yang, W.H., Peng, S., Huang, J., Sanico, A.L., Buresh, R.J., and Witt, C. 2003. Using leaf
color charts to estimate leaf nitrogen status of rice. Agron. J., 95: 212-217.