تأثیر زمان غرقاب و کاربرد علف‌کش بر کارایی تیوبنکارب در شالیزار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه گیلان. دانشکده علوم کشاورزی

2 موسسه تحقیقات برنج کشور- رشت

3 دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان

چکیده

اختلالات رشدی و کاهش عملکرد در برخی مناطق کشت نشایی برنج که در شرایط غیر غرقاب با علف‌کش تیوبنکارب، تیمار شده‌اند، گزارش شده است، امّا اطلاعات بیشتری در این خصوص در دست نیست. این آزمایش به منظور بررسی تأثیر زمان مصرف‌ علف‌کش و زمان غرقاب بر واکنش برنج و علف‌های هرز به دز تیوبنکارب اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل خُردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل ترکیب فاکتوریل زمان مصرف علف‌کش (قبل و بعد از نشا‌کاری) و زمان غرقاب مزرعه نسبت به زمان مصرف علف‌کش (قبل و بعد از مصرف علف‌کش) به‌عنوان عامل اصلی و غلظت‌های علف‌کش تیوبنکارب (صفر، 1، 5/1، 3، 5/4 و6 کیلوگرم ماده مؤ‌ثره در هکتار) به‌عنوان عامل فرعی بود. نتایج نشان داد که کارایی تیوبنکارب در کنترل سوروف و جگن‌ها تا 4-هفته پس از نشاکاری مشابه و در 6-هفته پس از نشاکاری تیوبنکارب دارای کارایی بهتری در کنترل سوروف بود. صرف‌نظر از زمان مصرف علف‌کش، در شرایط "غیرغرقاب" دز مورد نیاز به منظور 50 و 90 درصد بازدارندگی زیست‌توده سوروف و جگن نسبت به شرایط "غرقاب" کمتر بود، امّا در این شرایط عملکرد انتخابی علف‌کش بر روی برنج کاهش پیدا کرد. در خاک باتلاقی محل اجرای آزمایش تیوبنکارب سبب مرگ‌و‌میر گیاهچه‌های برنج شد. تیوبنکارب در صورت کاربرد قبل و پس از غرقاب به‌ترتیب 12 و 4 درصد و در صورت کاربرد قبل و پس از نشاکاری، به‌ترتیب 9 و 5 درصد مرگ‌و‌میر گیاهچه‌های برنج در بالاترین دز مورد بررسی در این آزمایش را سبب شد. با افزایش دز تیوبنکارب تا 50 درصد بیشتر از دز توصیه شده (3 kg.ai.ha-1)، سطح برگ برنج افزایش و در دز بالاتر علی‌رغم کنترل بهتر علف‌های هرز، سطح برگ کاهش پیدا کرد که بیانگر اثرات گیاه‌سوزی تیوبنکارب است. بطور‌کلی با کاربرد تیوبنکارب پس از غرقاب، برنج به ترتیب دارای 25 و 15 درصد سطح برگ و پنجه بیشتری نسبت به مصرف علف‌کش قبل از غرقاب بود. واکنش ارتفاع برنج به دز تیوبنکارب مشابه سطح برگ بود و با کاربرد علف‌کش قبل از غرقاب، ارتفاع دارای کاهش بیشتری بود. خوشه بارور و نابارور نیز تحت تأثیر دز علف‌کش و زمان غرقاب قرار گرفتند و در صورت کاربرد علف‌کش پس از غرقاب خوشه بارور بیشتر و مصرف تیوبنکارب قبل از غرقاب خوشه نابارور بیشتری تولید شد. روند تغییرات عملکرد شلتوک، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت برنج با مدل سه پارامتره گاوسی قابل بیان بود (%84 ≤R2). با افزایش دز علف‌کش مقادیر این صفات افزایش و سپس دارای روند کاهشی بودند که کاهش زودهنگام این صفات در دزهای پایین‌تری از تیوبنکارب در صورت کاربرد قبل از غرقاب مشاهده شد. بطور کلی، مطابق نتایج این تحقیق به منظور کنترل علف‌های هرز در خاک‌های شالیزاری باتلاقی در صورت مواجهه با محدودیت غرقاب قبل از کاربرد علف‌کش، علف‌کش تیوبنکارب قابل توصیه نبوده و این علف‌کش علی‌رغم کنترل بهتر علف‌های هرز در شرایط غیرغرقاب، سبب ایجاد اختلالات رشدی دیرهنگام و کاهش عملکرد دانه می‌شود. مصرف تکراری تیوبنکارب در سا‌ل‌های متوالی سبب تشدید گیاه‌سوزی تیوبنکارب گردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Flooding and application time effects on thiobencarb herbicide efficacy in paddy rice

نویسنده [English]

  • Bijan Yaghoubi 2
1
2 Assistant professor
3
چکیده [English]

Growth irregularity and yield reduction in some transplanted rice growing area treated with thiobencarb (TB) has been reported particularly if TB is applied in non-flooded conditions, without any more information. This experiment was carried out in order to study the effect of time of herbicide application and time of flooding on response of rice and weeds to TB doses. The experiment was laid out as a factorial split-plot in a randomized complete block design with 3 replications. Treatments included factorial arrangement of time of TB application (before and after transplanting) and time of flooding (before and after TB application) as main plot and TB doses (0, 1, 1.5, 3, 4.5 and 6 kg.ai.ha-1) as subplot. Results showed that TB efficacy in barnyardgrass and sedges control in 4 week after transplanting was similar and in 6-week after transplanting TB efficacy on barnyardgrass control was better. Irrespective of time of herbicide application, the dosage required for 50 or 90% barnyardgrass and sedges biomass reduction was less in non-flooded condition compared with flooded condition, but herbicide selectivity on rice decreased in non-flooded situation. In waterlogged soil that the experiment was carried out, TB caused mortality of transplanted rice seedlings, the maximum 12% and 4% when TB was applied before and after flooding and also 9% and 5% if TB was applied before and after transplanting respectively, which occurred in maximum investigated dose. By increasing TB dose 50% more than recommended dose (3 kg.ai.ha-1), and better control of weeds rice leaf area increased and if TB dose was increased more, despite better weed control, rice leaf area decreased indicating phytotoxicity of TB. Overall rice produced 25 and 15 % more LAI and tiller respectively, by applying TB at flooded plots compared with non-flooded plots. Rice height response to TB dose and time of application was similar to leaf area and decreased more if herbicide was applied before flooding. Also productive (panicle-bearing) and unproductive (nonpanicle-bearing) tillers were affected by time of flooding and TB dose, if applied after and before flooding the most productive and unproductive panicles were produced respectively. Grain yield, biological yield and harvest index trends were presented by three parameters Gaussian model (R2≥84%). Based on these models, by increasing the TB rate these traits increased and then decreased, but reduction in lower doses of TB occurred if TB was applied before flooding. Overall, based on the results of this research, TB cannot be recommended in paddy waterlogging soils if they are facing flooding limitation in early season when TB is applied. Albeit better weed control in non-flooded treatments TB causes delayed growth irregularity and yield reduction when fields are treated in non-flooded condition. Continuous application of TB in successive years exacerbated TB phytotoxicity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dose
  • herbicide
  • Rice
  • Thiobencarb
  • Water Shortage