اثر سرمای زمستان بر پایداری غشای سیتوپلاسمی، میزان کلروفیل و عمق طوقه در تعدادی از ژنوتیپ‌های بهاره و زمستانه گندم در منطقه اردبیل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

سرمازدگی اندام‌های رویشی غلات از تنش‌های مهم محیطی در برخی نقاط کشور ما به‌شمار می‌رود. به‌منظورشناسایی صفات مرتبط با تحمل به سرما، 22 ژنوتیپ گندم در منطقه اردبیل کشت شدند. ژنوتیپ‌ها پس از تحمل سرمای زیرصفر در زمستان (135 روز یخبندان)، از نظر صفات پایداری غشاء سیتوپلاسمی، غلظت کلروفیل، عمق طوقه و عملکرد مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین تیمارها برای صفات پایداری غشاء سیتوپلاسمی و غلظت کلروفیل و عملکرد دانه اختلاف معنی‌دار در سطح 5 درصد وجود دارد، ولی از نظر صفت عمق طوقه بین تیمارها اختلاف آماری معنی‌داری مشاهده نگردید. مقایسه میانگین عملکرد دانه ژنوتیپ‌ها نشان داد ژنوتیپ‌های Au//gt/54/0079/Grk، نوید، C-73-8، سرداری وC-70-3 به‌ترتیب با 52/3، 41/3، 34/3، 26/3 و 24/3 تن در هکتار بیشترین و ژنوتیپ 4213 با 59/1 تن در هکتار کمترین عملکرد دانه را داشتند. همچنین مقایسه میانگین دادهها، نشان داد که ژنوتیپ‌های متحمل‌تر عموماً دارای غشاء سیتوپلاسمی پایدارتر (ECپایین‌تر) و غلظت کلروفیل بیشتری نسبت به‌ژنوتیپ‌های حساستر میباشند. همچنین همبستگی معنی‌داری بین عملکرد دانه و پایداری غشاء سیتوپلاسمی (منفی) و عملکرد دانه و غلظت کلروفیل برگ‌ها (مثبت) پس از گذراندن سرمای زمستانه بین ژنوتیپ‌ها مشاهده گردید. به نظر می‌رسد می‌توان از این روش‌ها به‌عنوان ابزاری مناسب، ساده و سریع برای ارزیابی و غربال کردن ژنوتیپ‌ها از نظر تحمل به سرمای زمستانه استفاده کرد.

عنوان مقاله [English]

Effect of winter cold on membrane stability, chlorophyll Content and crown depth in some spring and winter wheat Genotypes in Ardabil Region

چکیده [English]

Cold is one of the most important abiotic stresses in some regions of Iran. To Investigate of some tolerance related traits to cold condition, 22 bread wheat genotypes planted in Ardabil region in 1980. After plants passed winter cold condition (135 freezing days), cell membrane stability, chlorophyll content of leaf and crown depth and grain yield of genotypes were measured. ANOVA analysis showed significant differences between genotypes for grain yield, cell membrane stability and chlorophyll content of leaf at 5%. While there was none significant differences between genotypes for crown depth. Mean comparison showed that , Aug//gt/…, Navid, C-73-8, sardari and C-70-3 genotypes with 3.52, 3.41, 3.34, 3.26 and 3.24 ton/ha respectively had the highest and 4213 genotype with 1.59 tn/ha had the least grain yield in experiment condition. Correlation coefficients showed negative significant correlation between grain yield and cell membrane Stability, and positive correlation between grain yield and chlorophyll content of leaf. Overall it seems these methods can be used as simple and quick tools for evaluating and screening wheat genotypes in winter cold condition.