مقایسه ارقام مختلف گندم و بررسی روابط بین صفات آن‌ها با استفاده از روش‌های آماری یک و چندمتغیره

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد گروه اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

به‌منظور تعیین مطلوب‌ترین صفات برای افزایش غیرمستقیم عملکرد ارقام مختلف گندم، آزمایشی با استفاده از 5 رقم گندم شامل ارقام زاگرس، تجن، دوروم، کوهدشت و لاین N81-18 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان اجرا گردید. در این مطالعه شاخص‌های رشد (سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی و سرعت جذب خالص) و صفات تعداد پنجه، تعداد سنبله در بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن سنبله، وزن هزاردانه عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و عملکرد دانه مورد بررسی قرار گرفتند. بالاترین عملکرد دانه متعلق به لاین N81-18 بود. لاین N81-18 در مقایسه با سایر ارقام دارای بالاترین تعداد دانه در سنبله و وزن سنبله در بوته بود. نتایج همبستگی‌های ساده بیان‌گر آن بود که بین عملکرد دانه و شاخص برداشت همبستگی بالایی وجود داشت. نتایج تجزیه علیت صفات نشان داد که بیش‌ترین اثر مستقیم بر عملکرد دانه متعلق به وزن سنبله بود. از بین شاخص‌های رشد، بیش‌ترین اثر مستقیم
منفی مربوط به شاخص سطح برگ بود. از آن‌جایی‌که همبستگی بین شاخص سطح برگ با عملکرد بیش‌ترین مقدار مثبت را داشت، می‌توان نتیجه گرفت که عوامل غیرمستقیم باعث این همبستگی شده است. همچنین همبستگی بین شاخص سطح برگ با وزن سنبله بیش‌ترین مقدار مثبت را دارا بود.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study the relations between grain yield and related traits in wheat by path analysis

نویسندگان [English]

  • S. Navabpour 1
  • G. Kazemi 2
1
2
چکیده [English]

In order to determine the best traits related to indirect increasing of grain yield, five wheat genotypes (Zagros, Tajan, Durum cul., Kohdasht and N-81-18 line) were evaluated by using randomized complete block design (RCBD) with 4 replications in research field of Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Recourses. The studied traits included leaf area index (LAI), crop growth rate (CGR), relative growth rate (RGR), net assimilation rate (NAR), number of tiller, number of spike per plant, number of grain per spike, spike weight, grain weight, biological yield, harvest index and grain yield. The most grain yield was belonged to N-81-18 line. This line showed most number of grain per spike and spike weight in comparison with other genotypes. The results showed, there was significant correlation between grain yield and harvest index in all genotypes. The results of path analysis showed spike weight had the most direct effect on grain yield, in most genotype. Among of growth indices LAI had most negative direct effect, since correlation between leaf area and grain yield was significantly positive; therefore, the last correlation should be via indirect effect.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Grain yield
  • Path analysis
  • Wheat
  • Yield component