مدل‌سازی تاثیر بهینه سازی تاریخ کاشت در تخفیف اثر افزایش دمای ناشی از تغییر اقلیم بر عملکرد ذرت (Zea mays L.) در استان کرمانشاه

نوع مقاله : مقاله کامل علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زراعت، گروه زراعت، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان ، ایران

2 استاد، گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

3 دانشیار ، گروه کشاورزی اکولوژیک، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

4 دانشیار، گروه زراعت، گروه زراعت، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان ، ایران

چکیده

سابقه و هدف: تغییر اقلیم در عصر حاضر به عنوان مهمترین تهدید برای توسعه پایدار مطرح است، بخش کشاورزی به سبب تعاملات گسترده و مستقیم با محیط، بیشترین تاثیر را از تغییر اقلیم می‌پذیرد. افزایش دما و تنش گرما ناشی از تغییر اقلیم به عنوان یکی از بزرگترین خطرها و نگرانی ها برای تولید ذرت دانه ای است و بررسی راهکارهای مقابله با کاهش عملکرد ذرت دانه ای در هر منطقه ضروری است.
مواد و روش ها: لذا به منظور شناخت بهتر بهینه سازی تاریخ کاشت در تخفیف اثرات افزایش دما بر عملکرد ذرت دانه ای (Zea mays L.) در شش منطقه اسلام آباد، کنگاور، کرمانشاه، روانسر، سرارود و سرپل ذهاب در استان کرمانشاه از شبیه سازی و مدل گیاهی استفاده گردید. در این پژوهش اطلاعات اقلیمی مربوط به سال‌های 1980-2009 (به عنوان دوره پایه) از سازمان هواشناسی دریافت شد. تولید اطلاعات هواشناسی در دوره آینده 2040 تا 2069 با استفاده از مدل گردش عمومی HadGEM2-ES صورت گرفت. ریز مقیاس نمایی پارامترهای اقلیمی مولد آب و هوایی با ابزارهای تولید سناریوی اقلیمی در قالب پروژه AgMIP و در نرم افزار R انجام شد. برای شبیه سازی شرایط اقلیمی دوره آینده تحت دو سناریوی اقلیمی RCP4.5 و RCP8.5 از گزارش ارزیابی پنجم IPCC استفاده شد. پس از شبیه سازی اقلیم آینده و تولید پارامترهای مورد نیاز (دمای کمینه، دمای بیشینه، بارندگی و تشعشع خورشیدی)، شبیه سازی رشد و نمو ذرت با استفاده از مدل زراعی SSM-Maize، در شرایط فعلی و شرایط تغییر اقلیم انجام و نقش تغییر تاریخ کشت به عنوان یک گزینه سازگاری در مواجه با اثرات نامطلوب افزایش دما در شش شهرستان مورد مطالعه با شرایط اقلیمی متفاوت، مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد که به طور میانگین کاهش عملکرد ذرت دانه‌ای در تمامی تاریخ کشت‌ها (همه مناطق به غیر از سرپل ذهاب) با افزایش دما در سناریوی اقلیمی RCP4.5 برابر با 8/3- درصد بود در حالی که تحت شرایط سناریوی اقلیمی RCP8.5 عملکرد با افت بیشتری (5/6- درصد) در مقایسه با دوره پایه همراه بود که این کاهش عملکرد به دلیل کوتاه شدن طول دوره رشد محصول و افزایش میانگین دمای هوا در کل فصل رشد است. بر اساس یافته های این پژوهش، کشاورزان در شرایط تغییر اقلیم می توانند با تغییر در تاریخ کشت محصول، شرایط دمایی معتدل تر و طول فصل رشد بیشتری را برای گیاه زراعی مهیا کنند که این راهکار تاثیر بسزایی در کاهش اثرات نامطلوب تغییر اقلیم بر عملکرد گیاه زراعی خواهد داشت. در واقع، با وقوع پدیده تغییر اقلیم، تعجیل در کشت (اولین تاریخ کاشت مورد بررسی) در مقایسه با تاریخ کاشت مرسوم پایه در مناطقی مانند اسلام آباد ، کرمانشاه، روانسر و سرارود که جزو اقلیم سرد هستند به طور میانگین باعث افزایش عملکرد 61/2 و 54/4 درصد به ترتیب در سناریوی اقلیمی RCP4.5 و RCP8.5 شد، در حالیکه در سرپل ذهاب که جزو اقلیم گرم است، تاخیر در زمان کاشت محصول (تیمار 30 اردیبهشت) به ترتیب باعث افزایش عملکرد 11/2 و 29/6 درصد در سناریوی اقلیمی RCP4.5 و RCP8.5 شد.
نتیجه گیری: مدیریت مناسب تاریخ کشت برای تعدیل اثرات منفی افزایش دمای ناشی از تغییر اقلیم بر عملکرد دانه گیاه ذرت را می توان به عنوان یک راهکار مناسب و موثر در استان کرمانشاه در نظر گرفت تا از کاهش عملکرد به دلیل انتخاب تاریخ کاشت نامناسب جلوگیری نمود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Modeling the impacts of optimizing sowing date in mitigating the effect of temperature increase caused by climate change

نویسندگان [English]

  • Amir Kafaie Ghaeini 1
  • Afshin Soltani 2
  • Reza Deihimfard 3
  • Hossien Ajamnorozei 4
1 PhD student, Department of Agriculture, Islamic Azad University, Gorgan Branch, Iran.
2 Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran
3 Associate Professor, Department of Ecological Agriculture, Environmental Sciences Research Institute, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
4 Associate Professor, Department of Agriculture, Islamic Azad University, Gorgan Branch, Iran.
چکیده [English]

Background and Objectives: Climate change is considered the most important threat to sustainable development in the current era. In this context, the agricultural sector receives the greatest impact from climate change due to extensive and direct interactions with its environment. The increase in temperature and heat stress caused by climate change is one of the biggest risks and concerns for grain maize production. Accordingly, it is necessary to investigate solutions to deal with the declining maize grain yield.
Materials and methods: Therefore, in order to better understand the optimization of sowing date in mitigating the effects of temperature increase on grain maize (Zea mays L.) yield in six regions including Islamabad, Kangavar, Kermanshah, Ravansar, Sararoud and Sarpol Zahab in Kermanshah province, simulation and crop model were used. In this study, climate data for the years 1980-2009 (as the base period) were received from the Meteorological Organization, and meteorological data for the future period 2040 to 2069 were generated using the HadGEM2-ES general circulation model. Exponential downscaling of climate-generating climate parameters was performed with climate scenario generation tools in the form of the AgMIP project and in R software. The IPCC Fifth Assessment Report was used to simulate future climate conditions under two climate scenarios RCP4.5 and RCP8.5. After simulating the future climate and generating the required parameters (minimum temperature, maximum temperature, precipitation, and solar radiation), growth and development simulation was performed using the SSM-Maize crop model under current conditions and climate change conditions, and the role of changing the sowing date as an adaptation option in dealing with the adverse effects of temperature increase in six cities of Kermanshah province with different climatic conditions was evaluated.
Results: The results showed that the average grain yield in all locations (except Sarpul Zahab) declined up to -3.8% and -6.5% under RCP4.5 and RCP8.5, respectively, compared to the baseline. The decline is largely due to the shortening of the crop growth period and the increase in average air temperature throughout the growing season. Based on the findings of this research, maize crop under climate change conditions can experience more moderate temperature conditions and a longer growing season by changing sowing dates, which could have a significant effect in reducing the adverse effects of rising temperatures on crop yield. In fact, with climate change, early sowing (the earliest sowing date) in areas such as Islamabad, Kermanshah, Ravansar, and Sararoud, which are part of a cold climate, resulted in an increased grain yield by +2.61 and +4.54% under RCP4.5 and RCP8.5, respectively, while delaying the sowing date (May 19th) in Sarpol Zahab, which is part of the hot climate, could increased grain yield by +2.11 and +6.29% under RCP4.5 and RCP8.5, respectively, compared to common sowing dates.
Conclusion: Changing the sowing date can be a simple and effective solution to reduce the negative effects of rising temperatures due to climate change on maize grain yield in various climates of Kermanshah province. The findings of the current study showed that along with breeding activities, policy makers and extension agents of the agricultural sector can help farmers reduce the adverse effects of climate change on grain maize by compiling the cropping calendar and choosing the appropriate sowing date based on future climatic conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Temperature rise
  • SSM-Maize model
  • Modelling
  • Sowing date

مراجع

  1. Li, N., Zhao, Y., Han, J., Yang, Q., Liang, J., Liu, X., & Wang, Y. )2024(. Impacts of future climate change on rice yield based on crop model simulation—A meta-analysis. Science of The Total Environment, 949, https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2024.175038.
  2. Kumar, V., Bellinder, R.R., Gupta, R.K., Malik, R.K., & Brainard, D.C. )2008(. Role of herbicide-resistant rice in promoting resource conservation technologies in rice–wheat cropping systems of India: A review. Crop Protection, 27, 290-301.
  3. Kumar, V., Ladha, J. K., & Gathala, M. K. (2009). Direct drill-seeded rice: A need of the day. Annual Meeting of Agronomy Society of America, Pittsburgh, November 1–5, 2009, http://a-c-s.confex.com/crops/2009am/ webprogram/Paper 53386.
  4. Kumar, V., & Ladha, J.K. (2011). Direct seeding of rice: recent developments and future research needs. Advances in Agronomy, 111, 299-391.
  5. Momeni, A. 2017. An overview on potential of aerobic rice production in water crisis conditions in Iran. Iranian Journal of Crop Sciences, 18(3), 179-195. [In Persian].
  6. Bhushan, L., Ladha, J.K., Gupta, R.K., Singh, S., Tirol-Padre, A., Saharawat, Y.S., Gathala, M., & Pathak, H. (2007). Saving of water and labor in rice-wheat systems with no-tillage and direct seeding technologies. Agronomy Journal, 99, 1288-1296.
  7. Khaliq, A., & Matloob, A. (2011). Weed-crop competition period in three fine rice cultivars under direct-seededrice culture. Pakistan Journal of Weed Science Research, 17(3), 229-243.
  8. Rao, A.N., Johnson, D.E., Sivaprasad, B., Ladha, J.K., & Mortimer, A. (2007). Weed management in direct seeded rice. Advances in Agronomy, 93, 153–255.
  9. Bouman, B. (2009). How much water does rice use?. Rice Today, 8, 28-29.
  10. Bouman, B.A.M., Peng, S., Castaneda, A.R., & Visperas, R.M. (2005). Yield and water use of irrigated tropical aerobic rice systems. Agric. Water Management, 74, 87–105.
  11. Farooq, M., Siddique, K.H., Rehman, H., Aziz, T., Lee, D.J., & Wahid, A. (2011). Rice direct seeding: Experiences, challenges and opportunities. Soil and Tillage Research, 111, 87-98.
  12. Filho, V.R., & Carvalho J. (1981). Weed control in upland rice (Oryza sativa). Planta daninha, 4(1),11-6.
  13. Alagbo, O., Akinyemiju, O.A., & Chauhan, B.S. (2022). Weed Management in Rainfed Upland Rice Fields under Varied Agro-Ecologies in Nigeria. Rice Science, 29 (4), 328-339, https://doi.org/10.1016/j.rsci.2021.11.004.
  14. Johnson,M., Rodenburg, J., Tanaka, A., Senthilkumar, K., Ahouanton, K., Dieng, I., Klotoe, A., Akakpo, C., Segda, Z., Yameogo, L.P., Gbakatchetche, H., Acheampong, G.K., Bam, R.K., Bakare, O.S., Kalisa, A., Gasore, E.R., Ani, S., Ablede, K., & Saito K. (2019). Farmers’ perceptions on mechanical weeders for rice production in sub-Saharan Africa. Experimental Agriculture, 55 (1), 117-131
  15. Sohrabi, S., & Gherekhloo, J. (2015). Investigating the status of invasive weeds of Iran. The 6th Iranian Weed Science Conference, 1–3 September, Birjand, Iran. 294–299.
  16. Jafarnejad Mozirji, S.Sh., Gherekhloo, J., Sohrabi, S., Siahmarguee, A., & Hassanpour-Bourkheili, S. (2025). Weed management and growth characteristics of two rice (Oryza sativa) cultivars under aerobic conditions in Sari township. Journal of Iranian Plant Protection Research, 39(2), [In Persian].https://doi.org/10.22067/JPP.2025.80593.1123
  17. Sohrabi, S., Rashed Mohassel, M.H., Ghanbari, A., & Gherekhloo, J. (2014). Phenological characteristics of the invasive weed Cucumis melo. 26. Deutsche Arbeitsbesprechung über Fragen der Unkrautbiologie und-bekämpfung, 11–13. März 2014 in Braunschweig.
  18. Mahdavi, F., Esmaeili, M.A., Fallah, A., & Pirdashti, H. (2006). Study of morphological characteristics, physiological indices, grain yield and its components in rice (Oryza sativa) landraces and improved cultivars. Iranian Journal of Crop Sciences, 7 (4), 280-297. (In Persian).
  19. Ala, A., AghaAlikhani, M., Amiri Larijani, B., & Soufizadeh, S. (2014). Xomparison between direct-seeding and transplanting of rice in Mazandaran province: weed competition, yield and yield components. Iranian Journal of Field Crops Research, 12(3), 463-475. [In Persian].
  20. Namuco, O.S., Cairns, J.E., & Johnson, D.E. (2009). Investigating early vigour in upland rice (Oryza sativa L.): Part I. Seedling growth and grain yield in competition with weeds. Field Crops Research, 113(3), 197-206.
  21. Tu, D., Wu, W., Xi, M., Zhou, Y., Xu, Y., Chen, J., Shao, C., Zhang, Y., & Zhao, Q. (2022). Effect of temperature and radiation on indica rice yield and quality in middle rice cropping system. Plants, 11(20),
  22. Hejazirad, P., Gherekhloo, J., Moumeni, A., Bagherani, N., Zeinali, E., & Soltani, A. (2023). Effect of weed management methods on agronomic traits, yield and yield components of Neda and aerobic rice cultivars under seeding and transplanting methods. Weed Research Journal, 2, 39-54. [In Persian].
  23. Durga, C., & Anitha, S. (2023). Conservation practices for weed management in upland rice- based cropping system. Journal of Tropical Agriculture, 60(2), 1-12.
  24. Aminpanah, H., Sorooshzadeh, A., Zand, E., & Momeni, A. (2012). investigation of light extinction coefficient and canopy structure of more and less competitiveness of rice cultivars (Oryza sativa) against barnyardgrass (Echinochloa crus-galli). Journal of Crop Production, 2(3), 69-84. [In Persian].
  25. Zohrabi, F., Khodarahmpour, Z., & Gilani, A. (2018). Response of yield and yield components of aerobic rices in climate condition of Ahvaz. Journal of Plant Production Research, 8(1), 37-48. [In Persian].
  26. Haefele, S.M., Johnson, D.E., M’Bodj, D., Wopereis, M.C.S., & Miezan, K.M. (2004). Field screening of diverse rice genotypes for weed competitiveness in irrigated lowland ecosystems. Field Crops Research, 88, 39–56.
  27. Zhao, D.L., Atlin, G.N., Bastiaans, L., & Spiertz, J.H.J. (2006). Cultivar weed competitiveness in aerobic rice: Heritability, correlated traits, and the potential for indirect selection in weed-free environments. Crop Science, 46, 372-380.
  28. Singh, S., Bhushan, L., Ladha, J.K., Gupta, R.K., Rao, A.N., & Sivaprasad, B. (2006). Weed management in dry-seeded rice (Oryza sativa) cultivated in the furrow-irrigated raised-bed planting system. Crop Protection, 25(5), 487-495.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار