بررسی روند تحقیقات بذر در ایران: از گذشته تا حال

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

سابقه و هدف: به نظر می‌رسد مطالعات انجام شده در زمینه تکنولوژی بذر فاقد یک برنامه‌ریزی بلند‏مدت به منظور رفع مشکلات موجود در این بخش ‌باشد و بیش‏تر مطالعات تنها بر حسب سلیقه، سهولت اجرا و یا تقلید از منابع خارجی بدون در نظر گرفتن نیازهای واقعی کشور انجام می‌شوند. از آنجایی که در مورد کارهای انجام شده در زمینه بذر اطلاعات جامعی در دسترس نمی‏باشد، در این تحقیق تلاش شد تا تحقیقات گذشته در زمینه علوم و تکنولوژی بذر جمع‏آوری، جمع‏بندی و سامان‏دهی شود. این کار به محققان و برنامه‌ریزان صنعت بذر کمک خواهد کرد تا بدانند که آیا تحقیقات آن‏ها در مسیر رفع نیازهای این صتعت در کشور قرار دارد و یا پرداختن به مباحث غیر‏ضروری آن‌ها را از رسیدن به این مهم باز داشته است.
مواد و روش‌ها: در این پژوهش که در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 1393 انجام شد، کلیه مقالات منتشر شده توسط مجلات کشور و سه همایش برگزار شده در زمینه علوم و تکنولوژی بذر (از سال 1366 تا 1391)، جمع‌آوری گردید. سپس مقالات بر اساس موضوع و محتوای تحقیق (جوانه‌زنی و سبز شدن، جوانه‌زنی در شرایط تنش، قدرت بذر، کمون بذر، بهبود بذر، تولید و گواهی بذر، انبارداری بذر، آفات و بیماری‌های بذرزاد، بیوتکنولوژی بذر، بیوشیمی بذر، بانک ژن، بانک بذر، مکانیزاسیون بذر و سایر موضوعات) و نیز گرایش در بخش‌های مختلف شامل زراعت، باغبانی، علف‌های هرز، گیاهان دارویی و ... ، گروه‌بندی شدند. پس از گروه بندی مقالات در زمینه‌های مختلف، تعداد و درصد مقالات اختصاص یافته به هر گروه مشخص شد.
بافته‌ها: با مقایسه خلاصه مقالات چاپ شده در سه همایش برگزار شده، مشخص شد که موضوع درصد جوانه‏زنی و کنترل و گواهی بذر بیشترین سهم (در همایش های اول تا سوم به ترتیب 45، 38 و 54 درصد از کل مقالات چاپ شده) را به خود اختصاص دادند. به‏طور عمده گیاهان زراعی به‌ویژه غلات و گیاهان صنعتی روغنی بیشترین سهم (در همایش‏های اول تا سوم به‏ترتیب 78، 77 و 81 از مقالات گیاهان زراعی) را در بین مقالات داشتند. در مورد مقالات چاپ شده در مجلات داخلی بیشترین نرخ رشد مقالات بذری مربوط به موضوع بهبود بذر بود (79/0 افزایش مقاله در هر سال). این در حالی بود که نرخ رشد مقالات در سایر موضوعات مورد بررسی بین 06/0 (مکانیزاسیون) و 43/0 (جوانه‏زنی) در سال متغیر بود. در بین مقالات مربوط به گیاهان زراعی، گروه غلات بیشترین سهم را در اختیار داشت. در حالی‌که به گیاهان خانواده بقولات کمترین توجه شده است. مقایسه مقالات چاپ شده در مجلات داخلی با مجلات بین‏المللی نشان دهنده توجه کمتر به موضوع کمون و به‏طور‏کلی علف‏های هرز در کشور بود.
نتیجه‌گیری: به‏طور‏کلی با توجه به تلفات زیاد محصولات دانه‏ای در انبارها، خسارت بالای علف‏های هرز و ضعف ماشین‏آلات در تولید و نگهداری بذر و دانه در کشور ، آن‏طور که باید به این موضوعات پرداخته نشده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Process of seed research in Iran: from past to now

نویسندگان [English]

  • farshid ghaderi-far 1
  • morteza gorzin 2
  • seyyed majid alimagham 2
1
2
چکیده [English]

Background and objectives: It seems that there is no good long-term plan to resolve existing problems of seed production and technology fields in Iran. Most of studies about seed technology are based on researchers opinion, ease of implementation or following published articles in credible journals without considering the real needs of the country. Since there is no enough comprehensive information about the previous works in the field of seed, awareness of the past research trends can help researchers and the seed industry planners to know whether they are in right direction of seed industry or attention to unnecessary topics has prevented them from reaching this important. So the aim of this study is to summarize and organize past conducted studies in the field of seed technology. It is important to determine what areas of seed science have been overlooked to make recommendation.
Materials and methods: This study was conducted in Gorgan university of agricultural sciences and natural resources in 2014. All the published articles by Iranian journals and three seed science and technology congresses were collected from 1987 to 2012. The articles were grouped based on their subjects and topics (seed germination and emergence, germination under stress conditions, seed vigor, seed dormancy, seed improvement, seed production and certification, seed storage, seed-borne diseases and pests, seed biotechnology, seed biochemistry, gene bank, seed bank, seed mechanization and other subjects) for crop plants, orchard plants, weeds, medicinal plants, and etc. The number and percentage of articles in each group were determined for each year from 1987 to 2012.
Results: According to the published articles in seed science and technology conferences, most of the articles were related to seed germination and seed control and certification (for first, second and third congresses were 45, 38 and 54 percent of total articles published, respectively). Mainly, more articles related to agricultural plants, especially cereals and oil industrial groups crops (for first, second and third congresses were 78, 77 and 81 percent of the articles for crops, respectively). Among the articles that published in national journals, the highest growth rate was on the subject of seed quality improving (0.79 number of articles per years). The growth rates of articles publishing for the other topics were varied from 0.06 (mechanization) to 0.43 (germination) number of articles per years. In related to crops, cereal crops had the highest proportion plant and pulse had the lowest. Based on comparison of papers published in Iran and international journals, it was found that in Iran considering to seed dormancy and generally weeds is less than international journals.
Conclusion: Due to the high losses of grains during storage, high amount of weeds damage, machines inability to crop production and storage in Iran, attention to these issues are necessary.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Scientific seed journals
  • Seed enhancement
  • Seed science and technology conferences
  • Seed storage
  • Weed
1. Food and Agriculture Organization of the United Nations. 2014. Available in:
http://faostat3.fao.org/download/D/HS/E. 2014/10/31.
2. Koocheki, A., Nasiri Mahalati, M., Ghorbani, R., and Khoramdel, S. 2014. 30 years of
agronomic research in Iran: 2. Check the status of research ethics. J. Agri. Ecol., 5: 4. 395-
405. (In Persian)
3. Mahdavi, H., and Zanjirian, A. 2008. Check status and feasibility of recovery and production
of valuable materials from agricultural waste and conversion industries. Research project of
Engineering Research Center of Jihad of Agriculture of Tehran. (In Persian)
4. Nasiri Mahalati, M., Koocheki, A., Ghorbani, R., and Khoramdel, S. 2014. 30 years of
agronomic research in Iran: 1. Evaluation of trends, gaps and setting priorities. J. Agri. Ecol.,
5: 4. 383-394. (In Persian)
5. Office of Statistics and Information Technology of the Ministry of Jihad of Agriculture.
2011. Agricultural Statistics, Volume I: crops in 2009-2010. Publications of the Ministry of
Jihad of Agriculture, Program Planning and Economic Affairs, Office of Statistics and
Information Technology, 119p. (In Persian)
6. Saghafi, K., and Ahmadi, J. 2011. Quality Evaluation of statistical methods used in Soil
science researches. The 1st Iranian Fertilizer Challenges Congress. Tehran, 1-3 March. (In
Persian)
7. Sileshi, G.W. 2010. A critique of current trends in the statistical analysis of seed germination
and viability data., Seed Sci. Res. 22: 3.145-159.
8. Soltani, A. 2008. Application of SAS in Statistical Analysis. Jihad University press of
Mashhad. 182p. (In Persian)
9. Zand, A., Baghestani, M.A., and Mighani, F. 2008. Sustainable management of weeds. P
264-288, in: A., Koocheki and M., Khajeh Hosseini., Modern Agronomy. Jihad University
press of Mashhad. (In Persian)