تأثیر خشکی و تراکم بوته بر عملکرد و مراحل نمو دو گونه دارویی اسفرزه و پسیلیوم با استفاده از درجه روز رشد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

به‌منظور بررسی تغییرات عملکرد کمی و کیفی دانه و تعیین درجه روز رشد مورد نیاز مراحل مختلف نمو دو گونه دارویی اسفرزه (Plantago ovata) و پسیلیوم (Plantago psyllium) در ارتباط با تراکم‌‌های مختلف کشت آن‌ها در شرایط تنش خشکی آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران واقع درکرج در دو سال زراعی 1384 و 1385 اجرا شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌‌های کامل تصادفی و با سه تکرار اجرا گردید. فاکتورها شامل سه سطح تنش خشکی شامل تنش خشکی شدید (قطع کامل آبیاری پس از گلدهی)، تنش متوسط (قطع آبیاری پس از گلدهی همراه با یک آبیاری تکمیلی در مرحله پر شدن دانه) و شاهد (بدون تنش) و تراکم در سه سطح 70، 100 و 130 بوته در مترمربع برای گونه اسفرزه و 40، 70 و 100 بوته در مترمربع برای گونه پسیلیوم بودند. تنش خشکی در هر دو گونه، در هر دو سال آزمایش به‌طور معنی‌داری باعث کاهش عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی شدند. در هر دو گونه اسفرزه و پسیلیوم، تراکم‌‌های بوته‌ متوسط و زیاد احتمالاً به‌علت توسعه سریع‌تر شاخص سطح برگ و سایه‌انداز به‌طور معنی‌داری، با دریافت درجه روز رشد کمتری، به حداکثر تولید ماده‌ خشک می‌‌رسند. درجه روز رشد مورد نیاز برای وارد شدن گونه اسفرزه به مرحله 50 درصد رسیدگی در شرایط تنش خشکی شدید، متوسط و شاهد به‌ترتیب برابر 850، 984 و 1120 و در گونه پسیلیوم به‌ترتیب برابر860، 982 و 1147 بود.

عنوان مقاله [English]

Effect of drought and plant density on yield and phonological stages of Isabgol and French psyllium with using growth degree days

چکیده [English]

In order to investigate of quality and quantity yield and growing degree day (GDD) of Plantago ovata and P. psyllium related to water stress and density, two experiments were conducted at the Agriculture research field, Tehran University, Karaj, in April 2005 and 2006. The experiments were designed in factorial experiments based in randomized completely block (RCB) with three replication in which The treatments were three levels of plant density (low, medium and high density), three water stress level (severe stress, medium stress and control) and two plantago species. Combined analysis results showed that water stress significantly decreased seed and biological yield. Average and high density in both species significantly need fewer GDD to get maximum dry matter. In Isabgul 850, 984 and 1120 GDD and in French psyllium 860, 982 and 1147 GDD need to be received 50% ripening in high, medium and control drought stress, respectively.