اثر تراکم و زمان نسبی سبز شدن علف هرز تاتوره (Datura stramonium L.) بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا چیتی (Phaseolus vulgaris L.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

تاتوره یکی از علف‌های هرز مهم مزارع لوبیا در ایران است. به‌منظور بررسی تاثیر تراکم و زمان نسبی سبز شدن این علف هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیای چیتی، آزمایشی در سال 1385 در مزرعه ایستگاه ملی تحقیقات لوبیای خمین، بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل چهار تراکم (4، 8، 12 و 16 بوته در متر مربع) علف هرز تاتوره و سه زمان نسبی سبز شدن آن (همزمان با لوبیا، سبز شدن در مرحله اولین سه برگچه‌ای لوبیا و سبز شدن در مرحله سومین سه برگچه‌ای لوبیا) به همراه تیمار شاهد عاری از علف هرز بود. نتایج حاکی از تأثیر معنی‏دار فاکتورهای آزمایش بر کاهش عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا بود. در این میان تأثیر زمان نسبی سبز شدن تاتوره مهمتر از تراکم آن بود. در بالاترین سطح تراکم تاتوره عملکرد لوبیا در زمان‌های اول، دوم و سوم سبز شدن علف هرز به‌ترتیب 52، 47 و 23 درصد کاهش یافت. از میان اجزاء عملکرد لوبیا، تعداد غلاف در بوته، و وزن 100 دانه بیشترین تأثیر را از رقابت تاتوره پذیرفت ولی تعداد دانه در غلاف لوبیا تحت تأثیر رقابت تاتوره قرار نگرفت. اثر متقابل بین فاکتورهای آزمایش معنی‌دار بود و با افزایش زمان نسبی سبز شدن تاتوره، از شدت تأثیر تراکم آن کاسته شد بطوری‌که در سومین زمان سبز شدن، تأثیر تراکم تاتوره بر اغلب اجزاء عملکرد غیر معنی‌دار بود. بطورکلی نتایج آزمایش نشان‌دهنده حساسیت شدید عملکرد دانه لوبیا به تداخل همزمان تاتوره حتی در تراکم‌های کم بود.

عنوان مقاله [English]

Effect of density and relative time of emergence of Jimsonweed (Datura stramonium L.) on yield and yield components of Chitti been (Phaseolus vulgaris L.)

چکیده [English]

Jimsonweed (Datura stramonium L.) is an important weed in bean fields in Iran. In order to investigate the effect of density and relative time of emergence of Jimsonweed on yield and yield components of chitti bean, a field study based on factorial experiment was conducted at farm bean Research National Station in Khomein in 2006. Treatments were chosen to provide four different weed densities (4,8,12 and 16 plant m-1) and three time of weed emergence (with crop emergence, in first trifoliate leaf stage and third trifoliate leaf stage of bean) with a weed free treatment as control. Results showed that the effect of jimsonweed interference on bean yield and yield components was significant. The yield of bean was more affected by relative time of Jimson weed emergence than its density and decreased 52%, 47% and 23% in 1st, 2nd and 3rd time of weed emergence respectively in highest level of density. The number of pod per plant and 100-seed weight of bean were the most important yield components which be decreased by jimsonweed competition, but the number of seeds per pod was not affected. The effect of interaction between experimental factors was significant on bean yield. The effect of jimsonweed density on bean yield decreased when the relative time of weed emergence increased, so effect of weed density on bean yield in 3rd time of emergence was not significant. The results demonstrated the high sensitivity of bean yield to early competition of jimson weed even at low densities.