بررسی اثر رقابت خردل وحشی (L. Sinapis arvensis) بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا (Brassica napus L.) در شرایط گلدانی و مزرعه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

به‌منظور مطالعه اثر تداخل تراکم‌های مختلف علف ‌هرز خردل‌ وحشی بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا و مشاهدة تفاوت رقابت این علف هرز در شرایط گلدانی و مزرعه‌ای، آزمایشاتی بطور همزمان در گلخانه و مزرعة دانشکدة کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع‌طبیعی رامین (خوزستان) در سال زراعی 86-1385 اجرا شد. این آزمایشات به‌ترتیب در گلدان و مزرعه، با آرایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و طرح کرت‌های یکبار خرده شده بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار انجام گردید. تیمارهای مورد مطالعه شامل تراکم خردل‌ وحشی در پنج سطح 0، 1، 2، 3 و 5 بوته در گلدان (معادل 0، 7، 14، 21 و 35 بوته در متر‌مربع در مزرعه) و تراکم کلزا در سه سطح 10، 13 و 16 بوته در گلدان (معادل 60، 80 و 100 بوته در مترمربع در مزرعه) بودند. نتایج در شرایط گلدانی نشان داد که افزایش تراکم خردل‌ وحشی منجر به کاهش تمامی صفات عملکرد دانه، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین و وزن هزاردانه گردید. در حالی که در شرایط مزرعه‌ای بجز تعداد دانه در خورجین و وزن هزاردانه بر سایر صفات تاثیر معنی‌داری داشت. اما افزایش تراکم کلزا در هر دو شرایط فقط باعث افزایش عملکرد دانه شد. اثر متقابل تراکم‌های متفاوت خردل و کلزا در شرایط گلدانی فقط بر تعداد دانه در خورجین و در شرایط مزرعه‌ای بر عملکرد دانه و تعداد دانه در

خورجین اثر معنی‌داری داشت. علاوه براین منحنی آستانه خسارت اقتصادی نشان داد که تاثیر تراکم‌های مختلف خردل وحشی بر عملکرد دانه کلزا در شرایط گلدانی‌ و مزرعه متفاوت است. بنحویکه بیشترین افت عملکرد دانه کلزا در آزمایش گلدانی به‌ترتیب از تراکم‌های 10، 13 و 16 بوته کلزا در گلدان و درآزمایش مزرعه‏ای از تراکم‌های 80، 60 و 100 بوته در مترمربع بدست آمد. این امر حاکی از تفاوت رقابت در شرایط گلدانی و مزرعه‌ای بود.

عنوان مقاله [English]

Effect of competition of wild mustard (Sinapis arvensis L.) on yield and yield components of canola (Brassica napus L. (in pot and field conditions

چکیده [English]

To evaluate the effect interference of mustard on yield and yield components of canola, and observation competition difference of mustard in pot and field condition, experiments were conducted in 2006 and 2007 in the greenhouse and farm of College of Agriculture, Ramin Agricultural and Natural Resources University of Khouzestan, respectively. Pot experiment the factorial set of treatments was arranged within a completely randomized, and field experiment a split-plot design was arranged in a randomized complete block design with three replications. Treatments were various mustard densities in five levels (0, 1, 2, 3 and 5 plants pot equal with 0, 7, 14, 21 and 35 plants m-2 in field) and canola densities in three levels (10, 13 and 16 plants pot equal with 60, 80 and 100 plants m-2 in field). Result in pot condition indicated that increase in mustard density was caused to decrease all traits seed yield, pod number per plant, seed number per pod, and 1000-seed weight. While in field condition, except seed number per pod, and 1000-seed weight was significant on other traits, but increase density of canola at both conditions was caused to increase only seed yield. Interaction between different densities of mustard and canola in pot condition on seed number per pod, and in field condition seed yield and seed number per pod had significantly. In addition, curve of yield loss showed that the effect of interference different densities of mustard on seed yield of canola was differed in greenhouse and field condition. The seed yield most loss of canola was got in greenhouse from densities 10, 13 and 16 plants per pot and in field from densities 80, 60 and 100 plants m-2, respectively. This order was representative of difference competition in pot and field conditions.