%0 Journal Article %T بررسی حساسیت فلورسانسکلروفیل، شاخص سبزینگی، میزان کلروفیل (a , b)، غلظت نیتروژن و شاخص تغذیه نیتروژن گیاه تحت تغذیه نیتروژنی و فسفری در گندم %J مجله تولید گیاهان زراعی %I دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان %Z 2008-739X %A معینی راد, اکرم %A زینلی, ابراهیم %A گالشی, سراله %A سلطانی, افشین %A یگانه پور, فرهود %D 2021 %\ 05/22/2021 %V 14 %N 1 %P 1-18 %! بررسی حساسیت فلورسانسکلروفیل، شاخص سبزینگی، میزان کلروفیل (a , b)، غلظت نیتروژن و شاخص تغذیه نیتروژن گیاه تحت تغذیه نیتروژنی و فسفری در گندم %K شاخص سبزینگی %K شاخص تغذیه نیتروژن %K عملکرد %K ‌کود %R 10.22069/ejcp.2021.12259.1947 %X در مقیاس جهانی پس از خشکی، نیتروژن مهم‌ترین عامل محدود‌کننده‌ی تولید گیاهان زراعی به‌شمار می‌رود و پس از نیتروژن فسفر مهم‌ترین عنصر غذایی مورد نیاز گیاه است. بین نیتروژن و فسفر حالت برهمکنش مثبت وجود دارد و جذب نیتروژن باعث می‌شود جذب فسفر توسط گیاه افزایش یابد. مطالعات بسیار کمی در زمینه بررسی وضعیت فلورسانس کلروفیل گیاه در شرایط تنش کمبود عناصر غذایی صورت پذیرفته است. کاهش دسترسی به نیتروژن عملکرد کوانتومی انتقال الکترون فتوسیستم 2 و حداکثر کارایی آن را کاهش می‌دهد، از طرفی عملکرد کوانتومی در نتیجه اثرات متقابل نیتروژن و فسفر‌ افزایش می‌یابد. با توجه به این‌که اندازه‌گیری غلظت نیتروژن بوته‌ها با استفاده از روش‌هایی همچون اندازه‌گیری شاخص تغذیه نیتروژن بسیار پر‌هزینه، وقت‌گیر و مستلزم تجهیزات گران‌قیمت می‌باشد، اندازه‌گیری شاخص سبزینگی با استفاده از کلروفیل‌متر‌های دستی و قابل حمل باعث راحتی کار شده است. این تحقیق با هدف بررسی رابطه‌ی بین غلظت نیتروژن، کلروفیل، شاخص سبزینگی و شاخص تغذیه نیتروژن و همچنین بررسی پارامترهای فلورسانس‌کلروفیل و میزان کلروفیل (a, b)تحت تأثیر تیمارهای مختلف کودی نیتروژن و فسفر در گیاه گندم انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار در شرایط مزرعه در شهرستان علی‌آباد کتول استان گلستان طی سال‌های زراعی 1394-1393 و 1395-1394 اجرا شد. عامل اول مقدار نیتروژن کودی (صفر، 163 و 326 کیلوگرم اوره در هکتار) و عامل دوم مقدار فسفر کودی (صفر، 98، 196، 294 و 392 کیلوگرم سوپرفسفات تریپل در هکتار) بود. در این آزمایش صفاتی همچون شاخص سبزینگی، پارامترهای فلورسانس، میزان کلروفیل a, b، ‌شاخص تغذیه نیتروژن، غلظت نیتروژن گیاه، پروتئین و عملکرد دانه در گندم اندازه‌گیری شد. بررسی نمودار پراکنش داده‌ها نشان داد صفات شاخص سبزینگی، شاخص تغذیه نیتروژن، حداکثر عملکرد کوانتومی، غلظت کلروفیل a و b و غلظت نیتروژن گیاه و پروتئین دانه از مدل رگرسیونی خطی ساده تبعیت کرد، به‌طوری‌‌که با افزایش سطوح فسفر در هر سطح از سطوح نیتروژن، از روند افزایشی برخوردار بود. همچنین غلظت نیتروژن و شاخص تغذیه نیتروژن تحت تأثیر اثر متقابل سال و نیتروژن قرار گرفت. پارامترهای فلورسانس کلروفیل شامل فلورسانس کمینه و فلورسانس بیشینه برخلاف سایر صفات با افزایش مقدار کود مصرفی از روند کاهشی برخوردار بودند که این روند کاهشی مربوط به افزایش عملکرد کوانتومی با افزایش مقدار کود بود. همبستگی مثبت و معنی‌داری بین شاخص سبزینگی، شاخص تغذیه نیتروژن، غلظت نیتروژن و میزان کلروفیل a مشاهده شد. بیشترین میزان عملکرد دانه درترکیب کودی N326P294 و N326P392 هکتار بدست آمد که از لحاظ آماری در یک سطح معنی داری بود. نتایج این آزمایش نشان‌دهنده رابطه‌ی بسیار قوی بین شاخص سبزینگی، غلظت کلروفیل، شاخص تغذیه نیتروژن ‌و مقدار نیتروژن در دسترس گیاه بود، به‌طوری‌که با افزایش مفدار کود فسفر در هر سطح از سطوح نیتروژن، عملکرد کوانتومی و عملکرد دانه در گیاه نیز افزایش یافت. لذا می‌توان از دستگاه کلروفیل‌متر برای ارزیابی وضعیت تغذیه کودی گیاه جایگزین روش های پرهزینه و وقت گیر همچون شاخص تغذیه نیتروژن استفاده نمود و در مدیریت کودی علاوه بر نیتروژن، فسفر نیز باید مد نظر قرار گیرد. %U https://ejcp.gau.ac.ir/article_5548_99814bb0e9419e363e5c3db383aba8f6.pdf