تاثیر کاربرد خاکی هیومیک‌‌اسید و محلول‌پاشی برگی بر عملکرد، اجزای عملکرد و میزان روغن گلرنگ ((Carthamus tinctorius L.

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان

2 عضو هیأت علمی دانشگاه ولیعصر رفسنجان

3 عضو هیئت علمی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

4 عضو هیئت علمی دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان

چکیده

سابقه و هدف: ‌گلرنگ یکی از مهم‌ترین گیاهان روغنی ست، که در بسیاری از مناطق نیمه خشک جهان رشد می‌کند. هیومیک‌اسید اصلی‌ترین بخش مواد هیومیکی و مهم‌ترین جزء ماده آلی خاک (هوموس) را تشکیل می‌دهد که باعث افزایش عملکرد و کیفیت محصول می‌شود. چای‌کمپوست هوازی حاوی جمعیت بالایی از میکروارگانیسم‌های زنده نظیر ریزوباکتر، تریکودرما و گونه‌های سودوموناس می‌باشد که باعث افزایش رشد و عملکرد گیاهان می‌شوند. ورمی‌واش به‌عنوان عصاره ورمی‌کمپوست یک کود آلی مایع است که از مواد ترشحی و فضولات دفعی کرم‌خاکی به‌ دست می‌آید و به ‌صورت اسپری برگی به‌کار می‌رود. هدف از این تحقیق بررسی کاربرد کود هیومیک‌اسید و محلول‌پاشی چای‌کمپوست و ورمی‌واش بر عملکرد، اجزای عملکرد و میزان روغن در گیاه گلرنگ رقم گلدشت است.
مواد و روش: به منظور مطالعه اثر هیومیک‌اسید گرانول و محلول‌پاشی چای‌کمپوست و ورمی ‌واش بر عملکرد، اجزاء عملکرد و میزان روغن گلرنگ آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان انجام شد. تیمارها شامل کاربرد خاکی هیومیک اسید ( صفر (شاهد)، 500، 1000 و 1500 کیلوگرم در هکتار) و چهار سطح محلول‌پاشی آب مقطر به عنوان شاهد، ورمی‌واش 1:10، ورمی‌واش 1:20 و چای‌کمپوست بود.
یافته‌ها: نتایج نشان داد اثر سطوح مختلف هیومیک‌اسید بر ارتفاع بوته، وزن طبق، تعداد دانه، وزن هزار دانه و درصد روغن معنی‌دار بود اما تیمارهای محلول‌پاشی و اثر متقابل آن‌ها بر این صفات معنی‌دار نبود. افزایش وزن طبق در گلرنگ با کاربرد هیومیک‌اسید می‌تواند به دلیل افزایش تعداد دانه و وزن هزار دانه باشد. قطر ساقه، تعداد طبق کل، تعداد طبق بارور، عملکرد روغن و عملکرد دانه تحت تأثیر اثر هیومیک‌اسید و محلول‌پاشی قرار گرفت، اما بر هم‌کنش اثر هیومیک‌اسید در محلول‌پاشی تأثیر معنی‌داری بر صفات فوق نداشت. به‌نظر می‌رسد افزایش فتوسنتز و متابولیسم گیاهی در اثر مصرف هیومیک‌اسید، موجب افزایش مواد ذخیره شده و کاهش محدودیت منبع شده که موجب سرازیر شدن مواد پرورده به سمت دانه و افزایش وزن هزار دانه در گیاه گلرنگ می‌گردد.
نتیجه‌گیری: نتایج بدست آمده از این آزمایش نشان داد که در بین سطوح مختلف کود هیومیک‌اسید مقدار 1500 کیلوگرم در هکتار می‌تواند نقش موثری در افزایش ارتفاع بوته، قطر ساقه، وزن طبق، تعداد طبق، تعداد طبق بارور، تعداد دانه، وزن هزار دانه، درصد روغن، عملکرد روغن و عملکرد دانه داشته باشد. محلول‌پاشی چای ‌کمپوست بیش‌ترین تأثیر را در افزایش قطر ساقه، تعداد طبق، تعداد طبق بارور، عملکرد روغن و عملکرد دانه داشت. در مجموع می‌توان گفت در شرایط آب و هوایی مشابه رفسنجان، کاربرد کود زیستی هیومیک‌اسید به میزان 1500 کیلوگرم در هکتار و محلول‌پاشی چای‌کمپوست مناسب‌ترین تیمار برای افزایش عملکرد، اجزای عملکرد و درصد روغن در گیاه گلرنگ بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Effects of Soil Application of Humic Acid and Foliar Applications on Yield, Yield Component and Oil Content of Safflower (Carthamus Tinctorius L.)

نویسندگان [English]

  • azadeh khoram Ghahfarokhi 1
  • asghar rahimi 2
  • benjamin torabi 3
  • shahab maddah hosseini 4
1
2
3
4
چکیده [English]

Introduction: Safflower (Carthamustinctorius L.) is an important oil seed plant that grows throughout the semiarid regions in many parts of the world. Humic acid is the main humic substance and the important ingredient of soil organic matter (humus) which causes increase of yield and quality of crop. Aerial compost tea contains high populations of live microorganism consisting of rhizobactria, trichoderma and pseudomonas species which increase the growth and yield of the plant. Vermiwash as the extract of vermicompost is a liquid organic fertilizer obtained from unit of vermiculture and vermicompost as drainage. It is used as a foliar spraying on the leaf. The aim of this research is evaluating the effect of humic acid and foliar application of compost tea and vermiwash on yield, yield component and oil content of safflower.
Materials and method: In order to study the effect of granular humic acid and foliar application of compost tea and vermiwash on yield, yield component and oil content of safflower (Carthamus tinctorius L.), an experiment was conducted as a factorial based on randomized complete block design with three replications in agricultural research farm at Vali-e-Asr University of Rafsanjan. Treatments were included soil application of humic acid (0 (control), 500, 1000 and 1500 kg.ha-1) and 4 level of foliar application of distilled water as control, vermiwash with dilution 1:10 and 1:20 and compost tea.
Results and discussion: Results showed that the effect of different levels of humic acid on the plant height, head weight, seed number, thousand seed weight and oil percent were significant but the foliar application treatments and their interaction have no significant effect. . The increase of head weight in safflower by using of humic acid could be related to the higher seed number and thousand seed weight. Stem diameter, total head number, fertile head number, oil yield and seed yield significantly affected by humic acid and foliar application treatments; however their interaction had no significant effect on them. It seems that humic acid would increase photosynthesis and plant metabolism which cause higher saving carbohydrate and decrease source limitation which translocate more sap to seed and increase thousand weight of safflower seed.
Conclusion: The results of this research showed that the highest application of humic acid (1500 kg.ha-1) increased plant height, stem diameter, head weight, head number, fertile head number, seed number, thousand seed weight, oil percent, oil yield and seed yield in safflower. It is also resulted that the highest stem diameter, total head number, fertile head number, oil yield and seed yield were observed in foliar application of compost tea. It is concluded that in Rafsanjan climate and the same region climate, application of 1500 kg.ha-1 humic acid and compost tea as foliar application is the best treatment for increasing seed yield, yield component and oil percentage of safflower.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bio-fertilizer
  • Compost tea
  • Harvest index
  • Vermiwash
1. Adibnia, A., Torabi, B., Rahimi, A., and Azari, A. 2015. Quantifying response of safflower
Seedling Emergence to Temperature. Elect. J. Crop Plant., 8: 161-177. (in Persian with
English Abstract)
2. Albayrak, S., and Camas, N. 2005. Effect of different levels and application times of humic
acid on root and leaf yield and yield component of forage turpin. Agro. J. 42: 130-133.
3. Ansari, A.A. 2008. Effect of vermicompost and vermiwash on the productivity of spinach
(Spinacia oleracea), onion (Allium cepa) and potato (Solanum tuberosum). World J. Agri.
Sci., 4: 554-557.
4. Armin, M., and Moslehi, J. 2012. Reaction of yield and component yield on chickpea in time
and amount of humic acid. Modern Sci. Sustain. Agri. J., 8: 1-10. (In Persian)
5. Ayas, H., and Gulser, F. 2005. The effect of sulfur and humic acid on yield components and
macro nutrient contents of spinach. J. Biol. Sci., 5: 801- 804.
6. Bess, V.H. 2000. Understanding compost tea. Biocycle., 41: 71-72.
7. Carlos, G.G.R., Dendooven, L., and Antonio, G.M.F. 2008. Vermicomposting leachate
(worm tea) as liquid fertilizer for maize (Zea mays L.) forage production. Asia. J. Plant Sci.,
35: 1152-1163.
8. Delfine, S., Tognetti, R., Desiderio, E., and Alvino, A. 2005. Effect of foliar application of N
and humic acids on growth and yield of durum wheat. Agron. Sustain. Dev., 25: 183-191.
9. De Sanfilippo, E.C., Argüello, J., Abdala, G., and Orioli, G. 1990. Content of auxin-inhibitorand
gibberellin-like substances in humic acids. Biol. Plantarum., 32: 346-351.
10. Dursun, A., Guvenc, I., and Turan, M. 2002. Effect of different levels of humic acid on
seedling growth and macro and micronutrient contents of tomato and eggplant. Acta.
Agrobot., 55: 81-88.
11. Esmaeilian, Y., Galavi, M., Amiri, E., and Heidari, M. 2014. Effect of organic and chemical
fertilizers on yield, yield components and seed quality of sunflower under drought stress
conditions. Water Soil Sci., 24: 175-189. (in Persian with English Abstract)
12. Ghorbani, S., Khazaie, H.R., Kafi, M., and Bannayan Aval, M. 2010. Effects of humic acid
application in irrigation water on yield and yield components of maize (Zea mays L.). J.
Agroecol., 2: 123-131. (in Persian with English Abstract)
13. Heidari, M., and Khalili, S. 2014. Effects of humic acid and phosphorus fertilizer on seed
and flower yield, photosynthetic pigments and amounts of mineral elements in Hisbiscus
sabdariffa. Iran. J. Field Crop Sci., 45: 191-199. (In Persian)
14. Jahan, M., Sohrabi, R., Doaee, F., and Amiri, M.B. 2013. Effect of hydrogel in soil and
foliar application of acid humic on some agro ecological characteristic of bean in mashhad.
J. Agroecol., 2: 71-90. (In Persian)
15. Khan, A., Guramni, A.R., Khan, M.Z., Hussain, F., Akhtar, M.E., and Khan, S. 2012. Effect
of humic acid on growth, yield, nutrient composition, photosynthetic pigment and total sugar
contents of peas (Pisum sativum L). J. Chem. Soc. Pakistan., 6: 56-63.
16. Kharwara, P.C., and Bindra, A.D. 1992. Effect of nitrogen and plant population on growth,
uptake of nutrients and oil yield of spring sunflower (Helianthus annus). India. J. Agro. 37:
390-398.
17. Loveland, P., and Webb, J. 2003. Is there a critical level of organic matter in the agricultural
soils of temperate regions: a review. Soil Tillage Res., 70: 1-18.
18. Moradi, R., Afshari, H., Masoud Sinaki, J., and Zadeh Bagheri, M. 2014. Investigation
effect of cultivar, planting date and humic acid on protein content, oil seed and chlorophyll
content in (Ricinus communis L.). J. Plant Ecophysiol. 6: 80-90. (in Persian with English
Abstract)
19. Nardi, S., Pizzeghello, D., Muscolo A., and Vianello, A. 2002. Physiological effects of
humic substances on higher plants. Soil Bio. Bioch., 34: 1527–1536.
20. Nemati Darbandi, H., Azizi, M., Mohammadi, S., and KarimPour, S. 2013. Reviewing the
effect of vermiwash foliar application on morphological characteristics, percentage and yield
of lemon balm essence (Melissa officinalis L.). J. Hort. Sci., 27: 411-417. (In Persian)
21. Oren, Y., and Basal, H. 2006. The effect of humic acid and zinc (Zn) application on yield,
yield components and fiber quality parameters in cotton (Gossypium hirsutum L.). J.
Tecirdag Agri. Faculty., 3: 77-83.
22. Pant, A.P., Radovich, T.J., Hue, N.V., Talcott, S.T., and Krenek, K.A. 2009. Vermicompost
extracts influence growth, mineral nutrients, phytonutrients and antioxidant activity in pak
choi (Brassica rapa cv. Bonsai, Chinensis group) grown under vermicompost and chemical
fertiliser. J. Sci. Food Agri., 89: 2383-2392.
23. Pant, A.P., Radovich, T.J., Hue, N.V., and Paull, R.E. 2012. Biochemical properties of
compost tea associated with compost quality and effects on pak choi growth. Sci. Hort., 148:
138-146.
24. Pasban Eslam, B. 2013. Effect of planting arrangement on seed yield and its components of
fall safflower. Agri. Sci. Sustain. Product., 23: 169-177. (In Persian)
25. Pop, G., Pirsan, P., Mateoc-Sirb, N., and Mateoc, T. 2007. Influence of technological
elements on yield quantity and quality in marigold cultural conditions of Timisoara. p. 20-
23. 1st International scientific conference on medicinal, aromatic and spice plants. Slovak
University of Agriculture in Nitra.
26. Puglisi, E., Fragoulis, G., Ricciuti, P., Cappa, F., Spaccini, R., Piccolo, A., Trevisan, M., and
Crecchio, C. 2009. Effects of a humic acid and its size-fractions on the bacterial community
of soil rhizosphere under maize (Zea mays L.). Chemosphere., 77: 829-837.
27. Rahmatpour, S., Alikhani, H.A., and Mir Sayyed Hosseini, H. 2013. Effect of leaf foliar
application of vermiwash on growth indexes, yield and Fe, Zn and P absorption of wheat.
Iranian J. Soil Water Res., 44: 203-211. (In Persian)
28. Rasti, E., Saffari, M., and Maghsoudi Moud, A.A. 2015. The effects of organic and chemical
fertilizers on yield and yield components of safflower (Carthamus tinctorius L.) under water
stress conditions. Irrig. Water Eng., 5: 69-80. (in Persian with English Abstract)
29. Rauthan, B.S., and Schnitzer, M. 1981. Effects of a soil fulvic acid on the growth and
nutrient content of cucumber (Cucumis sativus) plants. Plant Soil., 63: 491-495.
30. Sabzevari, S., and Khazaei, H.R. 2009. The Effect of foliar application with humic acid on
growth, yield and yield components of wheat (Triticum aestivum L.). J. Agroecol., 1: 53-63.
(in Persian with English Abstract)
31. Sabzevari, S., Khazaie, H.R., and Kafi, M. 2009. Effect of humic acid on root and shoot
growth of two wheat cultivars (Triticum aestivum L.). J. Water Soil., 23: 87-94. (in Persian
with English Abstract)
32. Sivasubramanian, K., and Ganeshkumar, M. 2004. Influence of vermiwash on the biological
productivity of Marigold. Madras Agri. J., 91: 221-225.
33. Tejada, M., Gonzalez, J., Hernandez, M., and Garcia, C. 2008. Agricultural use of leachates
obtained from two different vermicomposting processes. Biores. Tech., 99: 6228-6232.
34. Turkmen, O., Dursun, A., Turan, M., and Erdinc, C. 2004. Calcium and humic acid affect
seed germination, growth, and nutrient content of tomato (Lycopersicon esculentum L.)
seedling under saline soil conditions. Soil Plant Sci., 54: 168- 174.
35. Valdrighi, M.M., Pera, A., Agnolucci, M., Frassinetti, S., Lunardi, D., and Vallini, G. 1996.
Effects of compost-derived humic acids on vegetable biomass production and microbial
growth within a plant (Cichorium intybus)-soil system: a comparative study. Agri. Ecosys.
Environ., 58: 133-144.
36. Yadollahi, P., Asgharipour, M.R., Kheiri, N., and Ghaderi, A. 2015. Effects of drought
stress and different types of organic fertilizers on the yield and yield components of
safflower (Carthamus tinctorius L.). J. Oil Plant Product. 1: 29-40. (in Persian with English
Abstract)