اثر محلول‌پاشی اسیدآسکوربیک و سدیم نیتروپروساید بر محتوای پروتئین، عملکرد دانه و برخی صفات زراعی گلرنگ تحت تنش کم‌آبیاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه صنعتی شاهرود

2 عضو هیات علمی

چکیده

سابقه و هدف
امروزه کاربرد مواد آنتی ‌اکسیدان و تنظیم کننده رشد گیاه به منظور کاهش اثرات منفی ناشی از تنش‌‌های مختلف مطرح شده است. اسید آسکوربیک و سدیم نیتروپروساید از جمله این مواد هستند که موجب مقاومت گیاه به تنش‌‌های محیطی زیستی (زنده) و غیر زیستی (غیر زنده) می‌شوند. جهت بررسی این موضوع در گیاه گلرنگ آزمایشی در سال 1390 به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهرود انجام شد.
مواد و روش‌‌ها
فاکتور اصلی تنش کم آبیاری شامل 2 سطح 8 و 16 روز آبیاری به ترتیب به عنوان شاهد و تنش بود که بعد از استقرار کامل بوته‌‌ها اعمال گردید. فاکتورهای فرعی شامل 3 سطح محلول ‌پاشی سدیم نیتروپروساید در 3 غلظت صفر، 50 و 100 میکرو مولار و محلول‌ پاشی اسید آسکوربیک در 3 سطح صفر، 10 و 20 میلی ‌مولار در مرحله گلدهی بودند. در 63 و 65 روز پس از کاشت به ترتیب محلول ‌پاشی با سدیم نیتروپروساید و اسید آسکوربیک انجام شد و یک هفته بعد محلول‌پاشی تکرار گردید.
یافته‌ها
در این آزمایش تنش کم‌ آبیاری موجب کاهش قطر طبق و وزن طبق بارور شد. وزن مغز دانه و تعداد دانه در طبق با تاخیر در آبیاری کاهش معنی داری را نشان داد. در این تحقیق تعداد طبق غیر بارور در شرایط تنش افزایش یافت. محلول‌پاشی اسید آسکوربیک موجب افزایش وزن طبق بارور و قطر طبق گردید. تعداد طبق غیر بارور در بوته با کاربرد اسید آسکوربیک و سدیم نیتروپروساید کاهش یافت. کاربرد 20 میلی ‌مولار اسید آسکوربیک موجب افزایش معنی‌دار 69/0 درصدی پروتئین دانه نسبت به شاهد گردید. وزن طبق بارور و قطر طبق از جمله صفاتی بودند که با کاربرد سدیم نیتروپروساید به طور معنی‌داری افزایش یافتند. درصد پروتئین دانه با کاربرد بالاترین سطح این ماده (100 میکرو مولار) به میزان 1 درصد افزایش یافت. عملکرد دانه نیز در این سطح از سدیم نیتروپروساید 2/13 درصد بیشتر از تیمار شاهد بود. نتایج نشان داد استفاده همزمان از 100 میکرو مولار سدیم نیتروپروساید و 20 میلی مولار اسید آسکوربیک بیشترین وزن خشک طبق بارور را به خود اختصاص داد که نسبت به شاهد 1/35 درصد افزایش نشان داد.
نتیجه‌گیری
به عنوان یک نتیجه کلی، ترکیب تیماری 20 میلی مولار اسید آسکوربیک به همراه 100 میکرو مولار سدیم نیترو پروساید را می‌توان به عنوان بهترین ترکیب تیماری برای مقابله با تنش خشکی معرفی کرد.
کلمات کلیدی: آسکوربات، نیتریک اکسید، تنش خشکی.

کلمات کلیدی: آسکوربات، نیتریک اکسید، تنش خشکی.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The effect of foliar application of ascorbic acid and sodium nitroprusside on grain protein content, yield and some agronomic traits of safflower under water deficit stress

نویسندگان [English]

  • A. Gholami 2
  • M. Rahimi 2
1
2
چکیده [English]

Abstract
Background and purpose
Nowadays, the application of antioxidants and plant growth regulators has discussed for decreasing the negative effect of different stresses. Ascorbic acid and sodium nitroprusside have substance caused witch the resistance to biotic and abiotic stresses. To evaluate the effect of ascorbic acid and sodium nitroprusside foliar application on some traits of safflower (Carthamus tinctorius), a field experiment was carried out in split plot factorial based on randomized complete block design in University of Shahrood.
Materials and methods
Two levels of irrigation, including 8 days interval (well watered) and 16 days interval (water deficit stress) were in main plot, and foliar application of sodium nitroprusside in 3 levels (0, 50 and 100 µM) and ascorbic acid in 3 levels (0, 10 and 20 mM) were in sub plots. Stress treatment applied after plants establishment completely. The first foliar application of sodium niroprusside and ascorbic acid was performed in 63 and 65 days after sowing respectively and then repeat after 1 week.
Results
Results showed that water stress decreased the capitol diameter, kernel weight, fertile capitol weight and number of seeds in capitol. Ascorbic acid foliar application increased fertile capitol weight and capitol diameter. The number of infertile capitol decreased by ascorbic acid and sodium nitroprusside foliar application. Ascorbic acid in 20 mM concentration increased significantly 0.69% in seed protein compared with control. The fertile capitol weight and capitol diameter increased significantly by sodium nitroprusside foliar application. Seed protein increased by application 100 µM concentration. Seed yield by application 100 µM sodium nitroprusside concentration was 13.2% more than control. The result showed that application 100 mM sodium nitroprusside concentration and 20 mM Ascorbic acid concentration contained fertile capitol weight and increasing 35.1 percentage compared with control.
Conclusion
20 mM Ascorbic acid and 100 mM sodium nitroprusside concentration can introduced as the best treatment compound.
Keywords: ascorbate, drought stress, nitric oxide.
Results
Results showed that water stress decreased the capitol diameter, kernel weight, fertile capitol weight and number of seeds in capitol. Ascorbic acid foliar application increased fertile capitol weight and capitol diameter. The number of infertile capitol decreased by ascorbic acid and sodium nitroprusside foliar application. Ascorbic acid in 20 mM concentration increased significantly 0.69% in seed protein compared with control. The fertile capitol weight and capitol diameter increased significantly by sodium nitroprusside foliar application. Seed protein increased by application 100 µM concentration. Seed yield by application 100 µM sodium nitroprusside concentration was 13.2% more than control. The result showed that application 100 mM sodium nitroprusside concentration and 20 mM Ascorbic acid concentration contained fertile capitol weight and increasing 35.1 percentage compared with control.
Conclusion
20 mM Ascorbic acid and 100 mM sodium nitroprusside concentration can introduced as the best treatment compound.
Keywords: ascorbate, drought stress, nitric oxide.

کلیدواژه‌ها [English]

  • ascorbate
  • Drought stress
  • nitric oxide