اثر سطوح مختلف آبیاری و هیدروژل‌ سوپرجاذب بر خصوصیات مورفولوژیک، عملکرد و اسانس گیاه انیسون (anisum.L Pimpinella)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی- دانشگاه آزاد اسلامی گرگان

2 هیات علمی دانشکده کشاورزی و منابعطبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان

3 دانشجوی دکتری گروه زراعت دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

چکیده
سابقه و هدف
آنیسون با نام علمی (anisum.L Pimpinella) گیاه دارویی یک ساله متعلق به خانواده چتریان است (23). دانه مهمترین اندام تولید کننده اسانس این گیاه می‌باشد. به منظور تولید بهتر و بیشتر آن، لازم است فاکتورهای محیطی مؤثر بر کمیت و کیفیت محصول شناسایی شود. در گیاهان دارویی، استفاده از کودهای شیمیایی و زیستی اثر زیادی بر عملکرد و ترکیبات شیمیایی گیاهی دارد. اعمال مدیریت صحیح و به کارگیری تکنیک‌های پیشرفته به منظور حفظ ذخیره رطوبتی خاک و افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک یکی از این عوامل می باشد. لذا در این راستا آزمایشی با هدف بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری و هیدروژل‌ سوپرجاذب بر خصوصیات مورفولوژیک، عملکرد و اسانس گیاه دارویی آنیسون انجام شد.
مواد و روش‌ها
آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصاد‌فی در سه تکرار به صورت گلدانی در منطقه رامیان استان گلستان در سال 1392 انجام شد. فاکتور اول شامل چهار سطح آبیاری (FC، 80 درصد FC، 60 درصد FC و40 درصد FC) و فاکتور دوم شامل سه سطح هیدروژل سوپرجاذب (0، 100 و 200 کیلوگرم در هکتار) بود. بافت خاک مورد مطالعه لوم رسی سیلتی و برخی خصوصیات شیمیایی آن شامل EC=0.91 ، pH=8.1، O.M=1.04 ، %TNV=17.7 ، B.D=1.5، %F.C=27.3 ، =0.073 %N ، P2O5=4.2 و برخی کاتیون‌های محلول شامل K+ ، Fe2+، Mn2+، Zn2+ و Cu2+ به ترتیب 200،1 ، 0.5، 0.6، 0.5 (meq L-1) می‌باشد. صفات مورد ارزیابی عبارت از ارتفاع بوته، تعداد چتر در بوته، تعداد چترک در چتر، شاخص برداشت، تعداد دانه در چترک، وزن هزار دانه، عملکرد دانه آنیسون بودند. پس از عملیات کاشت و برداشت و اندازه گیری عملکرد رشد، اسانس با استفاده از روش آب مقطر با استفاده از کلونجر و سولفات سدیم خشک شد.
یافته‌ها
نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده‌ها حاکی از معنی‌دار بودن اثرات متقابل تیمارهای سطوح آبیاری و هیدروژل سوپرجاذب بر کلیه صفات مورد بررسی در سطح 5 درصد به جز صفت عملکرد دانه بود. نتایج نشان داد بیشترین میزان ارتفاع بوته، تعداد چتر، تعداد چترک، میزان شاخص برداشت، تعداد دانه، وزن هزار دانه و درصد اسانس در تیمار آبیاری Fc با 100 کیلوگرم در هکتار هیدروژل ابرجاذب بود که از لحاظ آماری اختلاف معنی‌داری با سطح آبیاری 80 درصد FC و 100 کیلوگرم در هکتار سوپر جاذب نداشتند و نشان دهنده تأثیر بسیار مثبت هیدروژل ابرجاذب می‌باشد. اثر متقابل تیمارها روی عملکرد دانه معنی دار نشد ولی اثرات ساده سطوح آبیاری در سطح 1 درصد و سطوح پلیمر سوپرجاذب در سطح 5 درصد بر عملکرد دانه تأثیر معنی دار از خود نشان داد.
نتیجه گیری
با توجه به نتایج بدست آمده از این تحقیق و مدت ماندگاری هیدروژل در خاک می‌توان نتیجه گرفت که کاربرد مقدار کافی هیدروژل ابرجاذب نه تنها تحت شرایط آبیاری کافی بلکه تحت شرایط تنش خشکی نیز می‌تواند علاوه بر هزینه‌های خرید آن، مقدار سود و افزایش عملکرد را عاید سازد. نتایج بدست آمده از این آزمایش، تیمار 80 درصد ظرفیت مزرعه و 100 کیلوگرم هیدروژل سوپرجاذب را به عنوان بهترین تیمار از لحاظ صرفه اقتصادی معرفی می‌کند زیرا با مصرف کمتر آب و پلیمر می‌توان به همان عملکرد که سطوح بالاتر کاربرد این تیمارها دارند دست یافت. با توجه به نتایج بدست آمده از این تحقیق و مدت ماندگاری هیدروژل در خاک می‌توان نتیجه گرفت که کاربرد مقدار کافی هیدروژل ابرجاذب نه تنها تحت شرایط آبیاری کافی بلکه تحت شرایط تنش خشکی نیز می‌تواند علاوه بر هزینه‌های خرید آن، مقدار سود و افزایش عملکرد را عاید سازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Effect of irrigation and Super-absorbent hydrogels on morphological characteristics, yield and essential oil of anise (Pimpinella anisum L.)

نویسنده [English]

  • Zahra Arabi 1
چکیده [English]

Abstract

Background and objectives:
Anise (Pimpinella anisum L.) is an annual medicinal plant which belonged to the Apiaaceace family. Grain is the most important organ to produce essential oil of anise. In order to produce medicinal plant it is necessary to determine the environmental factors under which they give higher yields and better quality (23). In medicinal plants, balanced fertilization using chemical and biological inputs has great effect on yield and phytochemicals related to yield production. Management practices and the use of advanced techniques for improvement in soil water-holding capacity are essential. Therefore the pot experiment was conducted to evaluate the effect of different levels of irrigation and superabsorbent hydrogel on morphological characteristics, yield and essential oil of anise.
Materials and methods:
The experiments were designed as RCBD under factorial plot arrangement with three factors in the Golestan province on 2013. The first factor included four irrigation levels (FC, 80%FC, 60%FC and 40%FC) and the second factor included three superabsorbent levels (0, 100 and 200 kg/ha) on growth parameters of anise plant. The soil was Silty clay loam in texture and its chemical characteristics of the soil were EC; 0.91, pH; 8.1, %O.M; 1.04, %TNV; 17.70, B.D; 1.5, %F.C; 27.3, %N; 0.073, P2O5; 4.2 and some soluble cations were 200, 1, 0.5, 0.6, 0.5 meq L-1 for the K+ , Fe2+, Mn2+, Zn2+ and Cu2+ respectively. Plant height, number of umbels, umbellets, harvest index, one thousand seed weight and plant yield were measured. After planting and harvesting operations and growth performance measurements, essential oil was dehydrated by distilled water method using Clevenger and Sodium sulfate.
Results:
The analysis of variance showed that there was significant effect of levels of irrigation and superabsorbent on all studied characteristics of anise. The interaction effects on all traits except harvest index had a significant impact. The highest plant height, number of umbels per plant, the number of umbellets, seed number, seed weight, seed yield, oil percentage in treatment with 100 kg/ha Super-absorbent hydrogel Field capacity (FC) was statistically significantly with irrigation surface Fc 80% and 100 kg/ha were Super-absorbent hydrogel. There was no significant interaction between treatments on yield, but the effect of irrigation levels at 1% and 5% level of superabsorbent polymer showed a significant effect on yield.
Conclusion:
The results of this test introduced the treatment, 80% of field capacity and 100kg of superabsorbent hydrogel as the best treatment in terms of economy because with lower consumption of water and polymer.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Anise
  • Essence
  • Irrigation levels
  • Super-absorbent hydrogel