ارزیابی تحمل به شوری ارقام سورگوم علوفه‌ای با استفاده از شاخص‌های حساسیت و تحمل به تنش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

به‌منظور بررسی تحمل به شوری لاین‌های امید بخش سورگوم علوفه‌ای داخلی این آزمایش در دو مرحلة آزمایشگاهی و مزرعه‌ای انجام گردید. در مرحلة جوانه‌زنی تیمارهای آزمایش شامل سطوح شوری 5، 10، 15، 20، 25 و 30 دسی‌زیمنس بر متر و یک تیمار آب مقطر به عنوان شاهد و ارقام شامل KFS1، KFS2، KFS3، KFS4، MFS1، MFS2 و LFS56 بودند. در آزمایش مزرعه‌ای نیز ارقام فوق در دو شرایط تنش شوری (با آب dS/m 11) و بدون تنش شوری (با آب dS/m2) طی سال‌های 83 و 84 کشت گردیدند. نتایج آزمایش نشان داد که در شرایط آزمایشگاهی با افزایش شوری محیط کشت، T50 (مدت زمان لازم برای 50 درصد جوانه‌زنی) افزایش یافت. همچنین بدون در نظر گرفتن نوع رقم، آستانة تحمل در مرحله جوانه‌زنی dS/m 37/8 با شیب 64/1 درصد برآورد گردید. در شرایط مزرعه‌ای و غیرشور بیشترین عملکرد تر را رقم KFS2 با متوسط 25/77 تن در هکتار تولید کرد و پس از آن رقمهای KFS3 و KFS4 بیشترین عملکردها را داشتند. در شرایط تنش شوری بالاترین عملکرد تر مربوط به رقم KFS3 با متوسط 63/55 تن در هکتار بود. در این شرایط رقم KFS2 بطور متوسط 44/49 تن در هکتار تولید کرد. براساس شاخص‌ حساسیت و تحمل به تنش ارقام KFS3 و KFS2 را می‌‌توان از لحاظ پایداری عملکرد ارقام مناسبی دانست.

عنوان مقاله [English]

Evaluation of salinity tolerance of forage sorghum varieties with stress tolerance and susceptibility indices

چکیده [English]

The objective of this study was evaluation of salt tolerance of elite forage sorghum lines in laboratory and field conditions. Salinity treatments were 5, 10, 15, 20, 25, 30 decisimens per meter in laboratory and distilled water as control. Lines were KFS1, KFS2, KFS3, KFS4, MFS1, MFS2 and LFS56. The lines also cultivated in saline and non saline field conditions during 2004-2005. Electrical conductivity of irrigation water was 2 and 11 decisimens per meter in non saline and saline conditions. Results showed that T50 (days until 50% germination) increased as salinity increased. The salinity threshold value at germination stage regardless to lines was 8.37 dS.m-1 with slop of 1.6%. Upon field experiment, the KFS2 line produced the maximum of 77.25 ton.ha-1 fodder yield in non saline condition, followed by KFS3 and KFS4 lines. The KFS3 line also produced the maximum fodder yield of 55.63 ton.ha-1 in saline condition. Total fodder yield of KFS2 line was 49.44 ton.ha-1 in this condition. At all, KFS3 and KFS3 are the sustainable lines on upon of susceptible and tolerant indices.