دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مجله تولید گیاهان زراعی
2008-739X
2008-7403
1
4
2012
07
21
قابلیت استفاده از شاخص¬های مقاومت به خشکی در هیبریدهای آفتابگردان
1
17
FA
بهمنظور ارزیابی قابلیت استفاده از شاخص¬های مقاومت به خشکی از قبیل شاخص عملکرد (YI)، شاخص پایداری عملکرد (YSI)، شاخص حساسیت به تنش (SSI)، شاخص تحمل (TOL)، متوسط عملکرد یا میانگین بهرهوری تولید (MP)، میانگین هندسی قابلیت تولید (GMP) و شاخص مقاومت به تنش (STI) در هیبریدهای آفتابگردان سه آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی در مزرعه پژوهشی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سال 1385 اجرا گردید. در آزمایش اول که در شرایط مطلوب اجرا گردید، گیاهان براساس 60 میلی¬متر تبخیر از تشتک تبخیر آبیاری شدند، در حالی¬که در آزمایشات دوم و سوم که بهترتیب در شرایط تنش متوسط و شدید خشکی اجرا گردیدند آبیاری به¬ترتیب براساس 120 و 180 میلی¬متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که در هر دو تیمار تنش متوسط و شدید خشکی تنها شاخص STI به¬واسطه دارا بودن همبستگی مثبت و معنی¬دار با عملکرد دانه برای شناسایی هیبریدهای پر محصول و متحمل به تنش خشکی مؤثرتر می-باشد. ارزیابی هیبریدها براساس شاخص¬های مقاومت به خشکی نیز نشان داد که هیبرید آلستار با دارا بودن بیشترین شاخص سطح برگ و عملکرد دانه در شرایط تنش متوسط و شدید خشکی به¬ترتیب بهمیزان 1671 و 701 کیلوگرم در هکتار، برتر از سایر هیبریدهای مورد بررسی بود.
https://ejcp.gau.ac.ir/article_460.html
https://ejcp.gau.ac.ir/article_460_3a1360daa560262075ca0742f2aa77b1.pdf
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مجله تولید گیاهان زراعی
2008-739X
2008-7403
1
4
2012
07
21
معیار گزینش ژنوتیپهای گندم تحت تنش شوری در استان گلستان
19
33
FA
شوری یکی از مهمترین موانع کشاورزی در اراضی زراعی میباشد و حدود نیمی از اراضی کشاورزی در ایران با مشکل شوری مواجه هستند. گندم مهمترین محصول در تناوب اراضی شور استان گلستان میباشد. از آنجاییکه اصلاح این خاکها هزینه زیادی دارد، بنابراین دستیابی به ژنوتیپهای برتر تحت این شرایط ضروری به نظر میرسد. به این منظور 22 ژنوتیپ گندم که از آزمایشات مقدماتی انتخاب شده بودند با سه شاهد زاگرس، کویر و لاین امید بخش 4 در ایستگاه تحقیقات شوری آققلا (محیط شور) و ایستگاه تحقیقات گرگان (محیط غیرشور) در سـال زراعی 85-1384 بهصورت طرح لاتیس با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه ساده و مرکب دو محیط اختلاف معنیداری را بین ژنوتیپها نشان داد. همبستگی معنیداری بین شاخص برداشت و وزن هزار دانه با عملکرد در شرایط شور وجود داشت. در محیط غیرشور همبستگی بین عملکرد و شاخص برداشت معنیدار بود. واریانس ژنتیکی در محیط شور کمتر از محیط غیرشور بود در این صورت ژنوتیپهایی انتخاب میشوند که متوسط تولید بالایی در هر دو محیط دارند و در بین ژنوتیپهایی که در اولویت قرار گرفته بودند ژنوتیپ 26 پایداری عملکرد پایینی داشت و با توجه به عملکرد ژنوتیپها در هر دو محیط و پایداری ژنوتیپها در محیط شور و بیماریها ژنوتیپهای 62، 56، 44، 80، 23، 81، 78 و 7 انتخاب شدند.
https://ejcp.gau.ac.ir/article_461.html
https://ejcp.gau.ac.ir/article_461_630410db67d1ab95ef895b0f6e218e12.pdf
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مجله تولید گیاهان زراعی
2008-739X
2008-7403
1
4
2012
07
21
اختلاف عملکرد و کارایی مصرف نور در ارقام بهاره کلزا
35
50
FA
بهمنظورمقایسه عملکرد، اجزای عملکرد، ارتفاع بوته، ماده خشک کل و کارآیی مصرف نور در بین 13 رقم کلزای بهاره از سه گونه Brassica napus، Brassica rapa و Brassica juncea، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی طرق، مشهد در سال زراعی 86-1385 با 4 تکرار به اجرا درآمد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ارقام از لحاظ عملکرد، اجزای عملکرد، ارتفاع بوته و وزن خشک کل تفاوت معنیداری وجود داشت. به غیر از تعداد غلاف در بوته، هیبریدهای هایولا دارای اجزای عملکردی بیشتری نسبت به سایر ارقام بودند. در این آزمایش بهترتیب ارقام هایولا 330 با متوسط 1475 کیلوگرم در هکتار، BP18 با متوسط 1277 کیلوگرم در هکتار و هایولا 401 با متوسط 1274 کیلوگرم در هکتار دارای بیشترین عملکرد دانه بودند. میانگین عملکرد در اقام بهاره گونه کلزای معمولی بیشتر از ارقام گونه شلغم روغنی بود. کارایی مصرف نور ما بین ارقام متفاوت بود و مقادیر این صفت از 201/0±4487/0 تا 07/0±8355/1 در بین ارقام متغیر بود. در این میان رقم هایولا 330 با متوسط 07/0 835/1 گرم بر مگاژول ورقم زرفام با متوسط 725/0 312/1 گرم بر مگاژول براساس تشعشع فعال فتوسنتزی بیشترین مقادیر کارایی مصرف نور را داشتند. بهطورکلی با توجه به شرایط آزمایش، کارایی مصرف نور برای ارقام کلزای معمولی بیشتر از گونه شلغم روغنی و خردل هندی بود.
https://ejcp.gau.ac.ir/article_462.html
https://ejcp.gau.ac.ir/article_462_ccc4f585da5193a0831ecf59ee02858c.pdf
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مجله تولید گیاهان زراعی
2008-739X
2008-7403
1
4
2012
07
21
بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ¬های گندم دوروم با تجزیه و تحلیل آماری چند متغیره
51
64
FA
این پژوهش بهمنظور بررسی تنوع ژنتیکی ارقام گندم دوروم توسط تجزیه و تحلیل¬های چند متغیره با استفاده از صفات زراعی و مورفولوژیک انجام گردید. بدینمنظور 30 رقم گنـدم دوروم در قالب طـرح بلوک¬های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 83-1382 مورد بررسی قرار گرفت. صفات زراعی و مورفولوژیک، تعداد روز تا خوشه-دهی، تعداد روز تا گرده¬افشانی، تعداد روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، طول سنبله، تعداد سنبله در واحد سطح، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، تعداد دانه در خوشه، وزن دانه در خوشه، وزن هزار دانه، وزن حجمی و شاخص برداشت در کلیه ژنوتیپ¬ها اندازهگیری شد. تجزیه و تحلیل¬های چند متغیره شامل تجزیه مؤلفه¬های اصلی، تجزیه مختصات اصلی و تجزیه خوشه¬ای با استفاده از داده¬های حاصل به منظور گروه¬بندی ژنوتیپ¬ها انجام گرفت. نتایج بهدست آمده از گروه¬بندی 30 رقم گندم دوروم مورد بررسی توسط 3 روش تجزیه مؤلفه¬های اصلی، تجزیه مختصات اصلی و تجزیه خوشه¬ای نشان داد که در بیشتر موارد گروه¬بندی ارائه شده توسط سه روش مزبور با یکدیگر هماهنگ بوده و گروه¬بندی یکسانی بین ارقام ایجاد کرده¬اند. با این وجود، با توجه به اینکه روش تجـزیه خوشه¬ای از تمام تنـوع موجود بین ژنوتیپ¬ها و صفات جهت گروه¬بندی ارقام استفاده نموده است، نسبت به دو روش دیگر ارجح می¬باشد.
https://ejcp.gau.ac.ir/article_463.html
https://ejcp.gau.ac.ir/article_463_98ff8c8c1ee5f7c71993fd19496ec114.pdf
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مجله تولید گیاهان زراعی
2008-739X
2008-7403
1
4
2012
07
21
بررسی اثرات آللوپاتیک عصاره آبی اندام¬های هوایی و زیرزمینی
علف هرز اُزمک (Cardaria draba) بر خصوصیات جوانه¬زنی و رشد گیاهچه
ذرت خوشه¬ای (Sorghum bicolor L.)
65
78
FA
بهمنظور بررسی اثرات آللوپاتیک عصاره آبی اندام-های¬ هوایی و زیرزمینی علف¬هرز اُزمک (Cardaria draba) و مخلوط آنها بر خصوصیات جوانه¬زنی و رشد گیاهچه ذرت خوشه¬ای (Sorghum bicolor L.) آزمایشی در محیط پتری¬دیش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال 1387 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل عصاره آبی اندام هوایی و زیرزمینی اُُزمک و مخلوط آنها (به نسبت مساوی) در چهار سطح 25، 50، 75 و 100 درصد حجمی به همراه تیمار شاهد (آب مقطر) بود. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت عصاره آبی اندام¬های هوایی و زیرزمینی اُزمک درصد جوانه¬زنی، سرعت جوانه¬زنی، طول ریشهچه، طول ساقه¬چه، وزن¬تر ریشه¬چه، وزن تر ساقه¬چه، وزن¬تر گیاهچه، نسب وزن¬¬تر ریشه¬چه به ساقه¬چه و نسب طول ریشه¬چه به ساقه¬چه بهطور معنی¬داری کاهش یافت به گونه¬ای که در غلظت¬های 75 و 100 در صد حجمی از عصاره اندام¬های مورد بررسی و مخلوط آنها جوانهزنی صورت نگرفت. برازش مدل لجستیک سه پارامتری، رابطه بین سطوح مختلف عصاره آبی و درصد جوانه¬زنی را بهخوبی توجیه نمود. همچنین نتایج حاکی از کاهش 50 درصدی حداکثر جوانه¬زنی ذرت خوشه¬ای در غلظت 50 درصد عصاره آبی اندام¬های هوایی، زیرزمینی اُزمک و مخلوط آنها بود. بیشترین سرعت کاهش درصد جوانه¬زنی ذرت خوشه¬ای در تیمار عصاره اندام هوایی و کمترین آن در تیمار عصاره اندام زیرزمینی اُزمک مشاهده شد. زمان رسیدن به 50 درصد حداکثر جوانه¬زنی در تیمارهای شاهد، 25 درصد اندام¬های مختلف و همچنین 50 درصد اندام زیرزمینی اُزمک تفاوت معنی¬داری با یکدیگر نداشت. براساس مقایسات ارتوگونال گروهی در مجموع چنین استنباط شد که عصاره آبی اندامهای هوایی ازمک، بیشتر از اندام زیرزمینی آن و مخلوط آنها بیشتر از عصاره جداگانه آنها بر درصد جوانهزنی، طول ریشه¬چه و ساقه¬چه ذرت خوشهای اثرات بازدارندگی دارند.
https://ejcp.gau.ac.ir/article_464.html
https://ejcp.gau.ac.ir/article_464_aee44051bf730b215302a00cc9ad82ba.pdf
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مجله تولید گیاهان زراعی
2008-739X
2008-7403
1
4
2012
07
21
اثر تیمار پرایمینگ و تاریخ کاشت بر همزمانی مراحل نموی و عملکرد
لاینهای اینبرد ذرت برای تولید بذر هیبرید
79
98
FA
تحقیق حاضر بهمنظور تعیین اثرات پرایمینگ بذرها بر جوانهزنی، سبز شدن گیاهچه و عملکرد لاینهای اینبرد ذرت در آزمایشگاه و مزرعه صورت گرفت. در آزمایشگاه بذور دو لاین اینبرد ذرت شامل Mo17 (بهعنوان لاین پدری) و B73 (بهعنوان لاین مادری با نر عقیمی سیتوپلاسمی) تحتتأثیر تیمارهای هیدروپرایمینگ بهمدت 12، 24، 36 و 48 ساعت یا اسموپرایمینگ با محلولهای 2/1- مگاپاسکال پلیاتیلن گلایکول و اوره بهمدت 96 ساعت قرار داده شده و نحوه جوانهزنی آنها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایشگاهی حاکی از آن بود که پاسخ دو لاین اینبرد در برابر تیمارهای پرایمینگ تقریباً مشابه بود. حداکثر بهبود جوانهزنی در بذور هیدروپرایمینگ شده بهمدت 36 ساعت مشاهده شد، بهطوریکه در این تیمار سرعت جوانهزنی، طول ریشهچه و ساقهچه نسبت به سایر تیمارها بالاتر بود. حال آنکه بذور اسموپرایمینگ شده مشابه و حتی در برخی موارد ضعیفتر از شاهد بودند. بهترین تیمار پرایمینگ آزمایشگاهی به همراه 3 تاریخ کاشت مختلف لاین پدری برای آزمایش مزرعهای انتخاب شدند و در آنجا سبزشدن گیاهچه، روند مراحل فنولوژیکی و اجزای عملکرد مورد بررسی قرار گرفتند. آزمایش مزرعهای بهصورت کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد که، کرتهای اصلی به تیمارهای آمادهسازی قبل از کاشت بذور (هیدروپرایمینگ بهمدت 36 ساعت و شاهد) اختصاص داشتند و کرتهای فرعی نیز شامل 3 تاریخ کاشت والد پدری (b1=کشت همزمان دو والد، b2= کشت والد پدری براساس خروج 2 سانتیمتر از ریشهچه والد مادری، b3=کشت والد پدری براساس خروج 4 سانتیمتر از ریشهچه والد مادری) بودند. نتایج نشان داد که میزان سبزشدن گیاهچه برای بذرو هیدروپرایمینگ شده بیشتر بود. از سوی دیگر تاریخ کاشت b2 برای والد پدری برای دستیابی به همزمانی بین گردهافشانی و کاکلدهی لاینهای والدینی بسیار موثر بود و توانست اجزای عملکرد را بهطور معنیداری بهبود بخشد.
https://ejcp.gau.ac.ir/article_465.html
https://ejcp.gau.ac.ir/article_465_1346510e31b0185ea7e7df9ac7be7e14.pdf
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مجله تولید گیاهان زراعی
2008-739X
2008-7403
1
4
2012
07
21
بررسی اثر آبیاری تکمیلی بر عملکرد گیاه نخود (Cicer arietinum L.)
در شرایط کم باران
99
113
FA
اثر رژیمهای آبیاری بر تولید ارقام نخود در شرایط دیم با تنش خشکی شدید بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کاملتصادفی با سه تکرار در شهرستان خرمآباد لرستان در سال زراعی 87-1386 مورد بررسی قرار گرفت. آبیاری تکمیلی در هشت سطح (1) شاهد بدون آبیاری، آبیاری در مراحل (2) کاشت، (3) گلدهی، (4) غلافدهی، (5) کاشت و گلدهی، (6) کاشت و غلافدهی، (7) گلدهی و غلافدهی و (8) کاشت، گلدهی و غلافدهی نخود به کرت اصلی و ارقام نخود شامل (1) فیلیپ، (2) هاشم و (3) توده محلی گریت به کرت فرعی اختصاص داده شد. اجزای عملکرد نخود براساس انتخاب تصادفی 10 بوته و عملکرد دانه براساس محصول هر کرت پس از حذف اثرات حاشیهای اندازهگیری شد. در بین سطوح فاکتور آبیاری بیشترین عملکرد دانه (2/762 کیلوگرم در هکتار) به تیمار آبیاری در مراحل کاشت+ گلدهی+ غلافدهی اختصاص داشت. تیمار آبیاری سه مرحلهای در مقایسه با شاهد بدون آبیاری موجب افزایش 7/251 درصد عملکرد دانه نخود شد. این موضوع گویای اهمیت آبیاری تکمیلی برای افزایش تولید نخود است. در بین ارقام مورد آزمایش بیشترین عملکرد دانه (8/701 کیلوگرم در هکتار) از توده محلی گریت حاصل شد. میانگین عملکرد دانه رقم هاشم در حد بسیار ناچیزی بود. براساس نتایج این پژوهش رقم هاشم با توجه به تیپ رشد دیررس برای کشت بهاره در استان لرستان و سایر مناطق با شرایط آب و هوایی مشابه قابل توصیه نیست، اما رقم فیلیپ از سازگاری مناسبی برخوردار بود.
https://ejcp.gau.ac.ir/article_466.html
https://ejcp.gau.ac.ir/article_466_efc1a45e451f213edcd29042adca30b0.pdf