%0 Journal Article %T اثر سطوح تنش شوری بر صفات کمی و کیفی ارقام مختلف کلزا در شرایط کاربرد ورمی کمپوست %J مجله تولید گیاهان زراعی %I دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان %Z 2008-739X %A کابوسی, کامی %A نودهی, اکبر %D 2016 %\ 09/22/2016 %V 9 %N 3 %P 133-151 %! اثر سطوح تنش شوری بر صفات کمی و کیفی ارقام مختلف کلزا در شرایط کاربرد ورمی کمپوست %K RGS %K شوری آب %K گرگان %K هایولا %R 10.22069/ejcp.2016.9989.1783 %X سابقه و هدف: در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا، فشار زیادی برای استفاده از آب‌های لب شور در آبیاری گیاهان وجود دارد. در نتیجه شناسایی گیاهان و ارقام مقاوم به شوری مورد نیاز می‌باشد. سودمندی ورمی‌کمپوست در کاهش اثرات زیان‌بار شوری در برخی گیاهان گزارش گردیده است. مواد و روش‌ها: به منظور بررسی اثر 4 سطح شوری آب آبیاری (شامل 15/1، 4، 7 و 10 دسی‌زیمنس بر متر) بر صفات کمی و کیفی چهار رقم کلزا (شامل سه رقم هایولا 4815، 308 و 401 و رقم RGS 003) در شرایط کاربرد 10 تن بر هکتار کود ورمی‌کمپوست، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. آزمایش در سال زراعی 94-1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان به صورت گلدانی در محیط آزاد و در زیر سایه‌بان (به منظور محروم کردن گیاه از دریافت بارندگی) انجام شد. به منظور جلوگیری از اثر سمیت ویژه برخی یون‌ها، برای تهیه سطوح متفاوت شوری از ترکیب چهار نمک CaCl2، NaCl، MgCl2، MgSO4با نسبت وزنی برابر استفاده گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد که صفات عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت، عملکرد روغن، کارایی مصرف آب دانه و کارایی مصرف آب دانه روغن کلزا به صورت معنی‌داری تحت تاثیر رقم قرار گرفتند. آزمون مقایسه میانگین‌ها نشان داد که در همه صفات مورد بررسی، بجز شاخص برداشت، رقم هایولا 401 برتر از سایر ارقام بود، اگرچه در برخی صفات این برتری از نظر آماری معنی‌دار نبود. در مقابل، رقم RGS 003 نیز کمترین میزان عملکرد دانه، شاخص برداشت و کارایی مصرف آب دانه را دارا بود. میزان عملکرد دانه و کارایی مصرف آب دانه رقم هایولا 401 نسبت به رقم RGS 003 حدود 23 درصد بیشتر بود. نتایج نشان داد که اثر شوری فقط بر صفات عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و کارایی مصرف آب دانه معنی‌دار بود. بر اساس آزمون مقایسه میانگین‌ها، کمترین میزان صفات عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و کارایی مصرف آب دانه در شاهد (15/1 دسی‌زیمنس بر متر) و بیشترین میزان این صفات در تیمار شوری آب آبیاری 7 دسی‌زیمنس بر متر مشاهده گردید و افزایش بیشتر شوری موجب کاهش این صفات گردید. همچنین اثر متقابل شوری و رقم بر هیچ یک از صفات مورد بررسی معنی‌دار نبود. نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد افزایش صفات عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و کارایی مصرف آب دانه تا شوری 7 دسی‌زیمنس بر متر به دلیل افزایش جذب مواد غذایی از محلول خاک، کاهش قابلیت آبشویی مواد غذایی از محلول خاک (به دلیل کاهش قابلیت حلالیت آب) و تحریک گیاه جهت مقابله با تنش بوده است. همچنین کاربرد کود ورمی‌کمپوست از طریق بهبود شرایط فیزیکی و شیمیایی خاک توانست موجب افزایش آستانه تحمل به شوری ارقام مورد بررسی گردد. %U https://ejcp.gau.ac.ir/article_3241_9e537136ee8b904b86ed9b7a67d79adf.pdf