%0 Journal Article %T اثر منابع مختلف نیتروژن و کودهای آلی بر ویژگی‌های خاک و خصوصیات اسانس گیاه زنیان %J مجله تولید گیاهان زراعی %I دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان %Z 2008-739X %A صیدی, زهرا %A فاتح, اسفندیار %A آینه بند, امیر %D 2016 %\ 07/22/2016 %V 9 %N 2 %P 175-192 %! اثر منابع مختلف نیتروژن و کودهای آلی بر ویژگی‌های خاک و خصوصیات اسانس گیاه زنیان %K اوره کند رها %K آلکازت پلاس %K ورمی کمپوست %K زنیان %K هیومیک اسید %R 10.22069/ejcp.2016.3122 %X سابقه و هدف: زنیان (Carum copticun) ، گیاهی دارویی از خانواده Apiaceae بوده که دانه آن دارای د 4-2 % اسانس است. تعداد ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس زنیان در منابع مختلف از 9 تا 17 مورد گزارش شده است که هم خواص آنتی اکسیدانی و هم خواص ضد میکروبی و در نتیجه قابلیت استفاده به عنوان نگه دارنده در مواد غذایی دارند. کاربرد کودهای شیمیایی باعث آلودگی‌های محیطی و صدمات اکولوژیکی می‌شود . یکی از راه‌کارهای رفع این مشکلات استفاده از اصول کشاورزی پایدار در بوم نظام‌های زراعی می‌باشد که از جمله این راه‌کارها می‌توان به استفاده از کودهای بیولوژیکی نظیر ورمی کمپوست و کودهای زیستی چون آلکازت پلاس و هیومیک اسید اشاره کرد. با توجه به مطالب ذکر شده هدف از انجام آزمایش بررسی اثراتی است که منابع مختلف کودی روی گیاه زنیان و شرایط خاک در منطقه اهواز می‌گذارند.مواد و روش‌ها: آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 2 فاکتور در 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی 94-93 اجرا شد. فاکتور اول منابع مختلف نیتروژن در 4 سطح (شاهد (بدون منبع نیتروژن)، اورهkg/ha) 150)، اوره کند رها kg/ha) 75)، نصف اوره کندرها +آلکازت پلاس) فاکتور دوم کودهای آلی در 4 سطح (شاهد (بدون کود آلی)، هیومیک اسید، ورمی کمپوست ton/ha)5)، نصف ورمی کمپوست + هیومیک اسید) بود. صفات مورد مطالعه درصد و عملکرد اسانس گیاه زنیان و درصد ماده آلی، درصد نیتروژن کل، درصد پتاسیم و فسفر قابل جذب خاک بودند. بذور با تراکم 4 کیلو گرم در هکتار روی نوارهایی در دو طرف پشته با فاصله روی ردیف 5 سانتی متر و بین ردیف 30 سانتی متر کشت شدند. عملیات برداشت در خرداد ماه 1394 و پس از رسیدگی کامل بذور صورت گرفت. پس از جمع آوری بذور اسانس گیاه دارویی زنیان از بذرها به روش تقطیر با بخار آب با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد اثر متقابل منابع مختلف نیتروژن و کودهای آلی بر درصد و عملکرد اسانس زنیان در سطح 1% معنی دار بود. حداکثر مقادیر درصد (5/5%) و عملکرد اسانس (kg/ha4/85) به ترتیب در تیمار شاهد (بدون منبع نیتروژن) و ورمی کمپوست و تیمار اوره به همراه ورمی کمپوست حاصل گردید. بیش‌ترین درصد ماده آلی (45/1%)، درصد نیتروژن خاک (06/0 %)، درصد پتاسیم خاک (mg/kg 3/226) و فسفر قابل جذب خاک (38/22) به ترتیب در تیمارهای اوره به همراه ورمی کمپوست، اوره به همراه ورمی کمپوست، نصف اوره با پوشش گوگردی + آلکازت پلاس به همراه ورمی کمپوست و اوره به همراه ورمی کمپوست حاصل گردید.نتیجه گیری: به طور کلی استفاده تلفیقی از کودهای شیمیایی و بیولوژیک علاوه بر اثرات مثبت زیست محیطی اثرات مثبتی در افزایش خصوصیات اسانس داشته که می‌تواند از نظر اقتصادی نیز به صرفه باشد و از طرفی با بهبود در ویژگی‌های خاک موجب نیل به کشاورزی پایدار می‌گردد. %U https://ejcp.gau.ac.ir/article_3122_65a89c99787401379e894084206ff356.pdf